Adalet mi, merhamet mi?

Merhamet insan olma vasfının en ince nüanslarındandır. Ne kadar insani olursanız, kendinize, çevrenize ve hayata karşı ince düşünür ve hassaslaşırsınız. Merhamet, canlı olan her şeye değer vermektir, onu algılamak, bazen onun gibi hissedebilmek ve empati kurmaktır. Çok hassas bir noktadır. Eğer içinizde merhamet yok ise insan olmaya daha çok yolunuz var demektir. Çünkü insan olma basamaklarında merhamet en temel basamaklardan biridir ve hoşgörü ve sevgiyle de iç içedir.

Adalet ise içinde adil olmayı, adil olurken de insaflı, merhametli, herkes açısından doğru ve akla yatkın olanı, herkesin yararına olanı seçmek ve uygulayabilmektir. İçinde sevgi, hoşgörü, vicdan barındırsa da duygusal olmayacak kadar da bütünsel olmayı, mantıklı olmayı gerektirir. Adalet herkes için adil olanı istemek ve dengeli olabilmektir aynı zamanda. Adalet bireysel düşünülemez, toplumsaldır, hatta evrenseldir. Bireysele inerse işin içine duygular ve de önyargılar girer. İşte bu noktada da gerçek özelliğini kaybetme tehlikesi vardır. Yani herkes için iyi, doğru ve adil olanı seçme ve uygulama yönünü!

Peki adalet mi merhamet mi diye sorarsak cevap ne olmalıdır? İkisi de çok önemli kavramlar ve insan olma noktasında birini seçmek diye bir şey söz konusu değildir aslında. Sadece yerine göre ağırlığı değişebilir. Adalet daha bütünsel ve evrensel bir kavramdır. Merhamet ise daha bireysel düşünülebilir. Yüzdeleri değişse de dolaylı olarak birbirine bağlıdırlar. Hayatta ve evrende her şeyin birbirine bağlı olduğu gibi. Adalet daha kapsayıcıdır ve içinde birçok şeyi barındırır. Adalet herkes için ve objektif olmalıdır. Merhamet ise adalet kavramının içinde olsa da tek başına adaleti sağlaması mümkün değildir. Merhamet çok değerlidir ama akıl, mantık ve bilinç olmadan duygulara yenik düşebilir ve adaleti zayıflatabilir. Ancak adaleti sağlarken zayıflık kabul edilemez. Çünkü adalet zayıflıkla sağlanamaz!

Hayatın en temel kuralı "denge”de yaşayabilmektir bence. O zaman hem adaletli hem de merhametli olmak gerekir. Eğer dengedeyseniz gerçekten insan olmaya başlamışsınızdır. Bütün bunlara rağmen mutlaka birini seçmek durumunda kalırsam cevabım elbette bütünselliği ve herkese gerekli olması nedeniyle “adalet” olur! İçinde akıl, mantık, bilinç ve merhametin de yer aldığı ADALET…

Peki sizin cevabınız ne olurdu? Merhamet mi, adalet mi? Ve… Neden?

Emel Uğur Kırıcı