Alıcılar değişiyor

Kasım ayı itibariyle başlayan gayrimenkuldeki fiyat artışları an itibariyle yavaşlamış, stabil hale gelmiş ve hatta bir miktar geriye doğru çekilmiş durumda. Bu fiyat artışlarında öncelikli olarak pandeminin etkisi olduğu düşünülse de salt buna bağlamak mümkün değil. 2019 yılından itibaren maliyet artışları fiyatlara eklenmediğinden baskılanan gayrimenkul fiyatları konut kredi faizlerinin düşürülmesi ile birlikte ve elbette kötü ekonomi yönetimine bağlı olmak suretiyle ciddi bir artış trendine girmişti. Tabi alıcı profili de buna bağlı olarak değişmiş, talebin gereğinden fazla artmasıyla birlikte inanılmaz bir ivme yakalamıştı. Şimdi bu artış kesilmiş gibi görülüyor. Bununla birlikte şu an gayrimenkul yatırımı yapanların profili de Kasım ayından sonra alıma geçenlerle oldukça farklı bir segmentte ilerliyor.

Kasım ayından itibaren kimlerin gayrimenkul aldığına baktığımızda ağırlıklı olarak bu artıştan kendi gayrimenkulleri de etkilenenlerin olduğunu görüyoruz. Yani oturduğu evin fiyatı 500.000 TL olan vatandaş, kendi evinin fiyatı 1.00.000 TL’ye çıktığında satıp, üzerine kredi çekerek kendi yaşam standardını yükseltmek, oturduğu evi yenilemek, bölgesini değiştirmek veya büyütmek maksadıyla 1.250.000 TL - 1.500.000 TL aralığında bir ev almış. Kendi evini bu bahsettiğim arayış içerisindekine 1.500.000 TL’ye satan vatandaş da yine aynı mantıkla gidip 2.000.000 TL civarında bir ev almış ve bu silsile üç aşağı beş yukarı bu şekilde ilerleyerek fiyatları hızlı bir şekilde yukarı taşımıştı. Aslında arz fazlası gayrimenkulleri azaltarak ekonomiye canlılık getirme hedeflenmişken süreç yönetiminin kağıt üzerinde olduğu gibi ilerlememesi sebebiyle gayrimenkul fiyatları düşünülenin ötesinde bir sıçrama yapmış, çoğunluk “kim alıyor bu fiyatla bu evleri” diye düşünürken böyle bir silsileyi uzunca bir süre görmezden gelerek fiyatların anlamsız şiştiğini dile getirir olmuştu. Evet belki kredi faiz oranları düşürülmese ve dolar&euro değeri anlamsız inatlaşma yüzünden kontrolden çıkmasaydı gayrimenkul fiyatları daha kontrol edilebilir noktada olur, böyle bir “patron çıldırdı” durumu yaşanmazdı. Ancak patron cidden çıldırdığından, alan da satan da bu çılgınlığa ayak uydurmuş oldu sadece ve şu anki duruma gelmiş olduk.

Şimdi ne oldu da fiyatlar durağan hale geldi? Devlet bankaları eliyle zararına verilen krediler 300.000 TL ile sınırlandırılınca öyle “1.000.000 TL kredi alayım” mantığı çöktü. Normal ekonomik gerçeklerle ilerleyen bankalardan da o meblağda kredi alınca geri dönüş oranları çok yüksek olduğundan bu düşüncedeki alıcılar piyasadan çekilmek durumda kaldı. Biz bunu günlük ilan gösterimlerimizden net bir şekilde görebiliyoruz ki neredeyse günlük gösterimler yarı yarıya düşmüş durumda. Geçmiş aylarda ilanlarımıza günde 15 bin kişi bakarken, şu an bu sayı 7-8 bin civarlarında sabitlenmiş durumda. Satış adetleri ne oldu diye düşüneceksinizdir, işte işin ilginç kısmı orası; satış adetleri bazında çok da büyük bir fark yok. Yani hala gayrimenkuller satılmaya devam ediliyor, sadece gezip tozup “acaba bunu mu alsak, yoksa şunu mu alsak” şeklinde gezenler piyasadan çekildi. Daha az kişi gayrimenkul bakıyor amma velakin alıyor. Peki kim alıyor?

Kur korumalı mevduat olarak bildiğimiz yine devlet kasasına zarar yazan uygulamada yatırım yapanlardan vadesi gelenler beklediği dönüşü kur korumalıda yakalayamadığında veya hedefine ulaştığında bu sefer parasını bozup gayrimenkule dönüyor. Bunun dışında ticaret yapıp birikim miktarını arttıranlar da arayışlarına devam ediyorlar. Tabi bu segmentteki yatırımcıların parayı kullanma potansiyeli daha yüksek olduğundan öyle roket takmış gayrimenkullere pek yanaşmıyor ve doğru fiyatlı gayrimenkullere yöneliyorlar. Bu da satılık gayrimenkul fiyatlarını durağan hale getiriyor ve hatta bir çok gayrimenkulde ilan fiyatlarının geriye çekilmesine sebep oluyor. Fiyatlar düşüyor diye algılamayın bu dediğimi, daha çok roket takmış mülk sahipleri roketlerini devre dışı bırakıp yörüngelerine yaklaşıyorlar sadece.

Alıcılar değişiyor; şimdi parayı farklı enstrümanlarda kullanmayı bilenler sahnede ve satıcı piyasasından olması gerektiği gibi alıcı piyasasına doğru bir dönüş mevcut. Gayrimenkul ile ilgili yatırımlarınızda doğru ve profesyonel gayrimenkul danışmanları ile ilerlemeniz ve zarar etmemeniz dileğiyle…