ARAÇ SAHİBİNİN HUKUKİ SORUMLULUĞU

Bir motorlu araç, bir teşebbüsün unvanı veya işletme adı altında işletilmekteyken, bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olmaktadır. Aşağıda en sık karşılaşılan durumlardan bahsedecek olursak;
SORU 1: Aracım Başkasının Kullanımındayken Maddi Zararlı Bir Kazaya Karıştı, Ben de Sorumlu Muyum?
Evet, KTK' nun 85/3. maddesi gereğince; araç işleteni karayolunda gerçekleşen maddi zararlı trafik kazasından araç sürücüsünün kusuru oranında; araç sürücüsüyle birlikte sorumludur.
SORU 2: Kanunda Geçen Trafik Kazası Tanımı Nedir?
Kaza, zarara neden olan ani ve istenmeyen harici sebepler bütününü ifade eder. Bir olayın trafik kazası olması için şu şartların gerçekleşmiş olması gerekir:
a) Olay karayolu üzerinde meydana gelmelidir.
b) Hareket halindeki en az bir araç olaya karışmış olmalıdır.
c) Olay sonucunda kişiye veya eşyaya ilişkin bir zarar doğmalıdır.
d) Olay ile zarar arasında illiyet bağı bulunmalıdır.
Bu şartları taşıyan bir olay trafik kazası olarak değerlendirilir.
SORU 3: Aracımın Karıştığı Kazadan Doğan Sorumluluğumdan Nasıl Kurtulabilirim?
İşleten, ancak zarar görenin ağır kusurunu ispatlayarak sorumluluktan kurtulabilir.
SORU 4: Sigorta Şirketi Ödediği Tazminatı Aracı İşletene Ya Da Sürücüye Rücu Edebilir Mi?
Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları’nın B.4.2. maddesinde, ödemede bulunan sigortacının, sigorta sözleşmesine ve bu sözleşmeye ilişkin kanun hükümlerine göre tazminatın kaldırılmasını sağlayabileceği oranda sigorta ettirene rücu edebileceği hükme bağlanmıştır.
SORU 5: Sigorta Şirketi Hangi Durumlarda Ödediği Tazminatı Araç Sahibine Rücu Edebilir?
Sigortalıya başlıca şu nedenlerle rücu edilir:
a) Tazminatı gerektiren olay, sigortalının veya eylemlerinden sorumlu olduğu kişilerin kasti bir hareketi veya ağır kusuru sonucunda meydana gelmiş ise,
b) Tazminatı gerektiren olay, aracın ilgili mevzuat hükümlerine göre gereken ehliyetnameye sahip olmayan veya geçerliliğini yitirmiş sürücü sertifikasına sahip ya da ehliyetine geçici/sürekli el konulmuş kimseler tarafından sevk edilmesi veya trafik kurallarının ağır kusur ile ihlali sonucunda meydana gelmiş ise,
c) Aracın, uyuşturucu madde veya ilgili mevzuatta belirlenen seviyenin üzerinde alkollü içki almış kişilerce veya aynı mevzuatta alkollü içki alamayacağı belirtilen kişilerce alkollü içki alınmak suretiyle kullanılması sırasında meydana gelen zararlar,
ç) Tazminatı gerektiren olay, yolcu taşımaya ruhsatlı olmayan araçlarda yolcu taşınması veya yetkili makamlarca tespit edilmiş olan istiap haddinden fazla yolcu veya yük taşınması veya patlayıcı, parlayıcı ve tehlikeli maddeleri taşıma ruhsatı bulunmayan araçlarda, bu maddelerin parlama, tutuşma ve infilakı yüzünden meydana gelmiş ise,
d)Sigortalının rizikonun gerçekleşmesi halinde bu genel şartların B.1. maddesinde belirtilen yükümlülükleri yerine getirmemesinden dolayı zarar ve ziyan miktarında bir artış olursa,
e) Tazminatı gerektiren olayın aracın çalınması veya gasp edilmesi sonucunda olması halinde, çalınma veya gasp edilme olayında sigortalının kendisinin veya eylemlerinden sorumlu olduğu kişilerin kusurlu olduğu tespit edilirse,
f) Bedeni hasara neden olan trafik kazalarında sigortalının veya eylemlerinden sorumlu olduğu kişilerin, tedavi veya yardım amaçlı sağlık kuruluşuna gitme, can güvenliği nedeniyle uzaklaşma gibi zorunlu haller hariç olmak üzere, olay yerini terk etmesi veya kaza tutanağı, alkol raporu vb. kazanın
oluş koşullarına ilişkin gereken belgelerin düzenlenmesi yükümlülüğüne aykırı davranması halinde Sigorta şirketi ödediği tazminatı sigortalıya rücu edebilir.
SORU 6: Araç Sürücüsünün Ehliyetsiz Olması Halinde Kazadan Doğan Sorumluluğu Nedir?
Ehliyetsiz sürücünün kazanın oluşundaki kusuru önemlidir. Eğer ehliyetsiz sürücünün ehliyetsiz oluşunun kazanın oluşumunda herhangi bir etkisi yok ise kusursuz sayılır. Ehliyetsiz sürücünün sebep verdiği zararları sigortası öder fakat sürücüye sadece kusuru oranında rücu edebilir. Eğer sürücünün kusursuz olduğu ortaya çıkmışsa, sadece ehliyetsiz olduğu i̇çin sürücüye rücu edilemez.
Av. Ezgi ENGİN & Stj. Av. Efe AYRAN