ASKERLİK DURUMU BELGESİNİ NEDEN İSTEMELİYİZ?

Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 72. Maddesi de her Türkün hak ve ödevi olan vatan hizmetinin bu Kanun esaslarına göre askerlik hizmetini yerine getirmesi gerekmektedir. Ülkemizde, istisnai durumları olanların dışında, erkeklerin 7179 sayılı Asker Alma Kanunu uyarınca Nüfus kayıtlarına göre askerlik çağı olarak belirlenen 20 ila 41 yaşları arasında askerlik görevini yerine getirmesi zorunludur. Bir diğer ifadeyle Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan her erkek, askerlik hizmeti yapmaya mecburdur.
Askerlik vazifesinden kaçanlar, vatani görevlerini yerine getirmemiş olmanın vicdani sorumluluğunu üstlerinde taşımanın yanı sıra ilgili mevzuat gereği çeşitli cezalarla da karşı karşıya kalmaktadırlar. Vatan borcunu ödemeyenler aslında kendileriyle birlikte işverenlerini de cezai işlemlerle karşı karşıya bırakabilirler. İşverenlerin böyle bir durumda cezaya muhatap olmamak için almaları gereken bazı tedbirler var elbette. İşte bu gün köşemde böyle bir tedbirden bahsedecek ve işe giriş esnasında istenen belgeler arasında yer alan “askerlik durumunu gösteren belge”nin işverenler açısından hayati önemini anlatmaya çalışacağım.
Askerlik görevini yerine getirmekten kaçanlar genel anlamda “Asker kaçağı” olarak nitelendirilmekle birlikte sürece ilişkin bazı kavramları hatırlatmanın faydalı olacağını düşünüyorum. İlk olarak askerlik çağına gelmiş kişinin askerlik için uygun olup olmadığının tespit edilmesi gerekmektedir. Bu maksatla kişiler askere alınmadan önce yoklamaya tabi tutulurlar. Bir mazereti olmaksızın belirlenen sürede yoklama yaptırmayan kişiler ise “yoklama kaçağı” olarak anılırlar. Yoklamaya katılan ve askerlik görevinin başlayacağı tarih ve yeri belirlenmiş olanların, belirlenen sürede birliğine teslim olamaması durumunda ise bu kişiler “bakaya” durumuna düşmüş olurlar. Askerlik görevini yerine getirirken izin almaksızın firar eden ve kaçak durumunda olan kişiler içim ise “Firari” ifadesi kullanılmaktadır.
İster yoklama kaçağı isterse bakaya ya da firari olsun asker kaçaklarının çalıştırılmaları yasaktır. Bu yasağa uymayan işverenler barış zamanında 3 aydan, 3 yıla; savaş/seferberlik/olağanüstü hallerde ise 7 yıla varan hapis cezalarıyla karşı karşıya kalabilirler. Asker kaçağı çalıştırmanın işverene ağır yaptırımları olduğundan işverenlerin erkek işçilerinden, “e-devlet” portalı üzerinden Milli Savunma Bakanlığı'nın sunduğu hizmetler arasında yer alan “Askerlik Durumu Sorgulama” sekmesinden kolayca alınabilen, askerlik durumlarını gösterir belgeyi muhakkak temin etmeleri ve bu belgenin özlük dosyasında kayıt altında tutulmasını sağlamaları önem arz etmektedir. Bu vesileyle Gazi Mustafa Kemal Atatürk başta olmak üzere aziz şehitlerimizi ve kahraman gazilerimizi bir kez daha minnet ve şükranla anıyorum.