Avans izin kullanımı yasal mı?

Dinlenmek, her çalışanın Anayasal hakkıdır. Tüm sene boyunca çalışan insanın yılın belirli bir döneminde dinlenerek güç kazanması sağlıklı açısından da büyük önem taşımaktadır. İş akdinin devam ettiği sürece devredilemeyen ve vazgeçilemeyen bir sosyal hak olan yıllık izin kullanımı ise dinlenme ihtiyacının giderilmesi için en önemli yöntemdir.
İşçi, yıllık ücretli izin hakkından yararlanabilmek için işyerinde deneme süresi de içinde olmak üzere ilk çalışmaya başladığı günden itibaren en az bir yıl çalışmış olmalıdır. Yıllık izin kullanmayı hak eden işçinin ne süreyle izine ayrılabileceğini İş Kanunu tanımladığı asgari sürelerle açıklar.
Buna göre,işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi, hizmet süresi;
a. Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) olanlara ondört günden,
b. Beş yıldan fazla onbeş yıldan az olanlara yirmi günden,
c. Onbeş yıl (dahil) ve daha fazla olanlara yirmialtı günden, Az olamaz.
Ancak onsekiz ve daha küçük yaştaki işçilerle elli ve daha yukarıyaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi yirmi günden az olamaz.
İşveren yönetim hakkına doğrultusunda işçilerin yıllık izin dönemlerini işyerinin ve işin gerekleriyle işçilerin isteklerini göz önüne alarak belirler. Öte yandan yıllık izin hakkı olmayan işçilerin özellikle yaz günlerinde avans izin talepleri, günlük hayatta karşılaşılan hususlardandır. Aslında kanunda avans izin kullanımına yer verilmemiştir ve yasal olarak işçi yıllık iznini ancak hak ettikten sonra kullanmalıdır. Uygulamadaysa işverenler inisiyatif alarakiş görenlerineavans izni kullandırmaktadırlar.
Bilhassa yıllık ücretli izne hak kazanmadan avans izni kullandırılan işçinin izne hakkazanma tarihinden önce işyerinden ayrılması durumunda işverenle işçi arasında avans iznin ücreti itilaflı konu haline dönüşmektedir. İş Kanunu m.56 gereği, işveren, yıl içinde verdiği ücretli ve ücretsiz izinler ile dinlenme ve hastalık izinlerini yıllık izne mahsup edemez. Bu doğrultuda kişisel kanaatim; işverenin avans iznin ücretinin iadesini işçiden talep etme hakkı bulunmayacağı şeklindedir. Böyle durumlarda, hak kazanılmadan kullandırılan izinler İş Kanunun 55. maddesinde belirtilen “işveren tarafından verilen diğerizinler” kapsamında değerlendirilmeli ve işçiden herhangi bir iade ücret talep edilmemelidir.