Ayvacık Halılarının ünü nerden geliyor?

Yaz sezonunun Çanakkale’deki önemli duraklarından biri olan Ayvacık, turizm hizmetleri ile bilinmesinin yanı sıra tarihe ışık tutan ‘’Halı’’ kültürü ile de öne çıkıyor. Bölgede gerçekleştirilen kazılarda M.Ö 5-6 YY’da halıcılık yapıldığına dair eserler bulunuyor. Ayvacık için halıcılık hem geçim kaynağı hem de kültür öğesi olmaya devam ediyor.
Ayvacık adını ayrıca halıları ile de duyuruyor. Zengin bir tarihe sahne olan bu bölge, etnolojik ve sanatsal bakımdan da zengin. Yöreye daha önce yerleşen Türkmen aşiretlerinin kültürü ile sonradan gelen Manav, Pomak, Bulgar, Çerkez, Yörük, Tahtacı, Çepni, Alevi, Samanların kültürel özellikleri ve zenginliği harmanlanınca, Çanakkale’nin bugünkü sosyal ve kültürel çatısı ortaya çıkıyor.
Geleneksel El Dokumacılığı, yöre halkının Troya’dan beri en köklü geleneği. Hatta Troya Müzesinde geçmiş yıllarda gerçekleşen kazılarda ortaya çıkarılan halı dokuma malzemeleri ve Ayvacık Halılarında kullanılan desen motif örnekleri bulundu. Ayvacık Bölgesinden Ayvacık’ta ve köylerindeki evler dolaşıldığında, çoğu evde tezgah (halı, kilim, dokuma) olduğu görülür. Bu tezgahlar her zaman kullanılmasa da , her an el altında.
Ayvacık halılarında desenler kadar isimleri de bir o kadar ilginç: Turnalı, Yeşilbacak, Sarıbaş, Çarklı Elek, Altıntabak, Kızıllı / Oklu, Bostan Elek, Baratlı, Karabudak, Çakmak / Yıldızlı, Karasulu Namazlağ gibi isimleri var. Ayvacık halılarında Kızıllı göçebe Yörüklerin çeyizlik namazlık halısı iken, yöreye daha önceden yerleşmiş olanların çeyizlik halıları ise Altın Tabak ve Turnalı halılar olmuş. Avunya halılarında ise desen örneklerinin isimlerinin bir bölümünün unutulmuş olduğu görülmekte. Hayat Ağaçlı, Kandilli, Yıldızlı, Gül-Bülbül, Güllü Namazlağ, Post Motifli Namazlık, Güllü Halı gibi isimleri var. Avunya namazlık halıların kilimliklerinde “tay kulağı” adı verilen üçgen şeklinde üç im halı tekniğiyle dokunmuştur.
Çanakkale halıcılığı, doğal boyanın tekrar kullanımı ve kooperatifleşme örneği yönünden örnek teşkil ediyor. Doğu Anadolu’dan Balkanlar’a kadar olan coğrafya içerisinde görülen motifleri göstermesi açısından, Çanakkale halılarındaki motif çeşitliliği dikkat çekiyor.