Denizde başlayan büyük direniş
İtilaf Devletleri, Osmanlı’nın başkenti İstanbul’u ele geçirerek Osmanlı’yı saf dışı bırakmak istiyordu. Boğazı aşarak İstanbul’a ulaşmayı hedefleyen düşman donanması, modern savaş gemileriyle Çanakkale’ye yöneldi. İlk saldırı 3 Kasım 1914’te Seddülbahir Kalesi’ne yapıldı. İngiliz filosunun bombardımanı sonucunda 5 subay ve 81 Mehmetçik şehit oldu. Ancak bu saldırı, Osmanlı’nın savunmasını güçlendirmesine ve direnişin ilk taşlarını döşemesine sebep oldu.
19 ve 25 Şubat 1915’te İtilaf Devletleri, Çanakkale Boğazı’na iki büyük deniz harekâtı düzenledi. Ancak Osmanlı’nın kıyı savunmaları ve bataryalarından gelen yoğun karşılık, düşmanı geri çekilmeye zorladı. Bunun üzerine müttefik kuvvetleri, komutan değişikliğine gitti ve yeni bir planla 18 Mart 1915’te büyük bir deniz harekâtı başlattı.
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Öğr.Gör. Dr. İsmail Sabah, Çanakkale Zaferinin sırını anlattı. İsmail Sabah "18 MART'TA ÇANAKKALE'DE TÜRK ASKERİNE ZAFERİ GETİREN EN ÖNEMLİ SEBEPLER ELBETTE BOĞAZDA DÖŞENEN MAYINLAR TÜRK ASKERİNİN AZİM VE METANETİYDİ. TÜRK TOPLARININ MENZİLİ BİRLEŞİK FİLONUN MENZİLLERİYLE KIYASLANAMAYACAK DERECEDE ALÇAKTI YANİ DÜŞÜK MESAFEDE KALMAKTAYDI. BÖYLELİKLE BOĞAZ İÇERİSİNDE YAPILAN SAVUNMAYLA BİRLEŞİK FİLO ADETA BİR KAPANIN İÇERİSİNE DE ÇEKİLMİŞ OLDU." dedi.
Nusret Mayın Gemisi'nden zaferi getiren hamle
İtilaf güçlerinin güçlü donanmasına karşı Osmanlı’nın elindeki en büyük kozlardan biri Nusret Mayın Gemisi oldu. 7 Mart’ı 8 Mart’a bağlayan gece, Nusret Mayın Gemisi’nin boğaza gizlice döşediği 26 mayın, 18 Mart deniz savaşının kaderini değiştirdi.
Büyük deniz taarruzu başladığında, Fransız zırhlısı Bouvet, bu mayınlardan birine çarparak sadece 3 dakika içinde sulara gömüldü. Peşinden İngiliz donanmasının en güçlü gemilerinden Ocean ve Irresistible da aynı akıbeti paylaştı. Ağır kayıplar veren düşman donanması, geri çekilmek zorunda kaldı.
Bu zaferle, Mehmetçik Çanakkale Destanı’nın ilk büyük sayfasını yazmış oldu. İtilaf Devletleri, boğazı denizden geçemeyeceklerini anladılar ve kara harekâtı planını devreye soktular.
Gelibolu’da kanla yazılan destan
Denizde bozguna uğrayan İtilaf Devletleri, 25 Nisan 1915’te Gelibolu Yarımadası’na çıkarma yaparak Osmanlı savunmasını karadan kırmayı hedefledi. Ancak burada onları tarih boyunca eşi benzeri görülmemiş bir direniş bekliyordu.
Koca Seyit’in 215 kg’lık mermiyi sırtlayıp düşman gemisine ateşlemesi, Anafartalar Kahramanı Mustafa Kemal’in, “Ben size taarruzu değil, ölmeyi emrediyorum” diyerek askerlerini ölüme değil zafere göndermesi, Türk askerinin vatan aşkıyla nasıl destan yazdığını gösterdi.
Yoğun çarpışmalar sonucunda İtilaf kuvvetleri büyük kayıplar vererek geri çekilmek zorunda kaldı. Mehmetçik, Çanakkale’yi geçilmez kıldı.
Türk milletinin yeniden dirilişi
Çanakkale Zaferi, yalnızca Osmanlı’nın değil, tüm Türk milletinin kaderini değiştirdi. Bu zafer, Kurtuluş Savaşı’nın ve Cumhuriyet’in yolunu açtı.
Bugün, Çanakkale’yi ziyaret eden herkes, Gelibolu’daki şehitliklerde taşlara kazınan “Çanakkale Geçilmez” sözünün ne anlama geldiğini hisseder. Çünkü Çanakkale, inancın, fedakârlığın ve vatan sevgisinin ete kemiğe büründüğü yerdir.
MUSTAFA AYDIN GÜL
