Ekonomik buhran

Son birkaç ay içinde marketlerde, pazarda, alışveriş merkezlerinde ürün fiyatlarını takip etmek neredeyse imkansız. Vatandaş küçücük bir ürün almak için bile market market dolaşıp en uygun fiyatları araştırıyor. Artık birçok kişi temel ihtiyaçlarını bile karşılayamaz duruma geldi. Döviz yükseldikçe anında bütün ürünlere zam geliyor. Zincir marketler gece yarılarına kadar fiyat etiketlerini değiştiriyor. Çalışamayan gençler evlere kapanmış durumda. Bu durum psikolojilerini çok olumsuz yönde etkiliyor. Türk lirası değer kaybetmeye devam ediyor. Merkez Bankası'nın piyasaya müdahaleleri bile işe yaramıyor. Bazı yetkili kişiler doların yükselişini esnafın kredi çekip döviz almasına bile bağlıyor. Esnaf şu anda bırakın döviz almayı borçlarını bile ödeyemiyor. Bu ne biçim saçmalıktır. Bana göre bu kadar kör olamazlar. Birçok kararın bilinçli alındığına inanıyorum. İnsanın aklına, 'yoksa bilinçli olarak mı ekonomi çökertilmek isteniyor' sorusu geliyor.
Hiç mi görmüyorlar, insanların, ekmek ve akaryakıt kuyruklarında olduklarını. Bir yetkili çıkıp demez mi, 'akaryakıt kuyrukları araç çokluğundan' diye. Mizah dergilerine konu olacak bir açıklama. Resmen ekonomik çöküş programları uygulanıyor gibi. Umudumuz alınan ekonomik tedbirlerin işe yaraması yoksa gerçekten de durumumuz çok vahim.
Fiyatların her gün artması vatandaşları (parası olanlar) gıda stoklamaya yöneltiyor. Nasıl olsa zamlanacak diye parası olanlar aylık gıdalarını almaya çalışıyor. Piyasa Arap saçına dönmüş durumda. Böyle giderse karneli satışlar başlayabilir. Bazı marketlerdeki ürünlerin satışlarına kısıtlama bile getirildi. Bu nasıl bir durumdur. Vatandaş karnını doyurma derdine düşmüş durumda. Toplumsal psikoloji buhranın içine düştü. Çiftçi üretim yapamaz duruma geldi. Bazı çiftçiler kış gübresi atamadı bazıları ise tarlaya adımını bile atmadı.
Eğer bir çözüm bulunamazsa, önümüzdeki yıl gıda kuyruğu ve benzeri kuyruklar olmayacak. Çünkü ürün olmayacak. Üretim şimdiden aksamış durumda hiç iyiye gitmiyoruz. Geçtiğimiz haftalarda süt taban fiyatına yüzde kırk civarında zam yapıldı. BU durum tabi ki de bütün süt ürünlerine yansıdı.
Yandaş medya ise tozpembe bir tablo sunmak için yalan yanlış haberler yapmaktan geri kalmıyor. İnsanların akıl ve mantıkları hiçe sayılıyor. En son okuduğum haber ise, “Bu kadar da algı yaratılmak için saçmalık olur mu?” Dedirten türden. Bir kanalda, “Et ve Sütü Kısın” başlığında bir haber yayınlandı. Haber süt ürünleri ve et ürünlerine gelen zamlardan sonra yapılmış. Sözde büyükbaş hayvanlar o kadar çok metan gazı çıkarıyormuş ki atmosferin dengesini bozuyormuş. İlkokul çocuklarının bile güleceği türden bir haber.
Muhalefet tarafından erken seçim çağrıları devam ediyor. Fakat hükümetin gündeminde erken seçimin ‘s’ si bile yok. Önümüzdeki aylarda ekonomik buhran kendini daha sert bir şekilde hissettirecek. Aralık ayında olmamıza rağmen daha kışı pek hissetmedik. Bu hafta başından itibaren havalar iyice soğumaya başladı. Bu durum doğalgaz ve elektrik tüketimin artması anlamına geliyor. Halk zaten geçim sıkıntısı içinde ve ekonomik durum ile nasıl başa çıkacağını kara kara düşünüyor. Pandemi sanki sona ermiş gibi birçok kişi maske takmıyor. Aşı olanın da olmayanın da artık korona pek umurunda değil. Çünkü öncelik sırası geçim sıkıntısı. Kişisel olarak söyleyebilirim ki, geçmiş yıllarda bu tür ekonomik krizler yaşandı ama hiç bu kadar hayat standartlarımın zorlandığını hissetmemiştim. Bu kriz çok başka bir kriz, bütün dünya ülkeleri pandemi sonrası yaşanan krizlerden etkilenmiş durumda. Ama bizim ülkemiz daha derin etkileniyor. Bunun başlıca nedenlerinden biri üretimimizin dışa (döviz kuruna) bağımlı olmamızdan. Önümüzdeki bahar ve yaz aylarının daha sıkıntılı geçeceğinden eminim. Belki turizm bağlantılı sektörlerde hareketlilik olabilir. Fakat halkın büyük bir kısmı önümüzdeki yılı da zor geçirecek. Erken seçim olursa durumumuz düzelir mi, hiç sanmıyorum. İpin ucu kaçtı bir kere.