İcra taahhüdü (Ödeme şartı sözleşmesi)

SORU 1: İcra Taahhüdü Nedir?

İcra taahhüdü 2004 sayılı İcra İflas Kanun’un 111. maddesine dayanan, alacaklı ile borçlu arasında yapılan bir sözleşmedir. Bu sözleşme ile borçlu alacaklıya borcunu taksitlerle belli süreler zarfında ödemeyi taahhüt eder ve sözleşmeye aykırılık halinde borçlunun tazyik hapsi ile karşılaşacağını kabul etmektedir. Sözleşme yapıldığı vakit icra takibi durdurulur.

SORU 2: İcra Taahhüdü Ne Şekilde Verilir? Nelere Dikkat Etmek Gerekir?

İcra taahhüdünün verilmesinin iki yolu bulunmaktadır.

• Alacaklının muvafakati gerekmeden İcra Dairesi’ne verilen taahhüt

Borçlu, alacaklının muvafakati olmadan, icra dosyasında borca yeter kadar malının haczedilmiş olması, ödeyeceği her bir taksitin borcun dörtte birinden az olmaması, ilk taksiti taahhütle birlikte vermesi, bu taksitlerin aydan aya olması ve sürenin üç aydan fazla olmaması şartıyla icra dairesine taahhüt vererek, haczedilmiş mallarının satışına engel olabilir ve haczi durdurabilir.

• Alacaklı ile anlaşılarak İcra Dairesi’ne verilen taahhüt

Borçlunun icra dosyasında borca yeter malvarlığı haczedilmiş bulunmasa dahi, borçlu ve alacaklının icra müdürünün huzurunda bir taahhüt anlaşması yapabilir. Bu durumda borçlu ile alacaklı borcu istedikleri şekilde taksitlendirebilir, taksit oranını belirleyebilir. Ancak, taahhüt anlaşmasının geçerli olabilmesi için borçlu ile alacaklının dikkat etmesi gereken hususlar vardır. Bunlar;

• Taraflar ödemeye ilişkin hususlar hakkında icra müdür huzurunda anlaşmaya varmaları gereklidir.
• Taahhüt alınabilmesi için icra takibinin kesinleşmesi şarttır. İcra takibi kesinleşmeden alınan ve ihtiyatî hacizde alınan taahhütler geçersizdir.
• Borçlunun ödeyeceği miktar açıkça gösterilmelidir. Yapılan hesaplamanın icranın hesabıyla aynı olması gerekir. Bu nedenle icradan hesap çıkartılması gerekir.
• Taahhüt tarihinde işleyen ve işleyecek faizin, vekalet ücretinin, icra harç ve giderinin, varsa diğer masrafların kalem kalem açık bir şekilde yazılmalıdır.
• Faizden feragat söz konusu olacaksa “Faizden feragat ediyorum” şeklinde yazılması gereklidir.
• Borcun ödenmesine ilişkin taksitler ile taksit miktarı, tüm borcu karşılayacak, infazda tereddüt yaratmayacak şekilde olmalı ve herhangi bir kayıt ve şarta bağlanmamalıdır.
• Tebligat sadece borçlu vekiline değil, borçluya da yapılmalıdır. Aksi takdirde taahhüdü ihlâlde beraat söz konusu olabilecektir.

SORU 3: İcra Taahhüdü İhlal Edilirse Sonuçları Ne Olacaktır?

Taahhüt sözleşmesinde belirlenen taksit miktarını borçlu zamanında ödemezse, alacaklı İcra Ceza Mahkemesine taahhüdün ihlali suçu nedeniyle İcra ve İflas Kanunu 340. Maddesi uyarınca şikâyette bulunarak borçlunun 3 aya kadar tazyik hapsini isteyebilir. Mahkeme tarafından borçlu, taahhüdünü ihlal etmesini, makul bir sebebe dayandığını ispat edemediği takdirde hakkında tazyik hapsi kararı verilirse, hapsin tatbikine başlandıktan sonra borçlu borcun tamamını veya o tarihe kadar icra veznesine yatırmak zorunda olduğu meblağı öderse tahliye edilir; ödemelerini tekrar keserse, hakkında tazyik hapsine yeniden karar verilir. Ancak, bir borçtan dolayı tazyik hapsinin süresi üç ayı geçememektedir.

SORU 4: İcra Taahhüdü İhlali Davası Nasıl Düşer? Zaman Aşımı Süresi Ne Kadardır?

Şikayetçinin şikayetinden vazgeçmesi ile dava düşer. Bir diğer durum ise tazyik hapis cezasında iken borçlu, borcun tamamını veya o zamana kadarki miktarını öderse dava düşecektir. Verilen cezanın kesinleşmesi ile birlikte 2 yıllık zaman aşımı süresi bulunmaktadır. Yani ceza kesinleştikten itibaren 2 yıllık süre geçtiyse, verilen ceza artık uygulanmayacaktır.