“İlişkinizde şiddete uğruyor musunuz?” sorusu sorulduğunda, pek çok çift olayı fiziksel şiddete indirgediği için rahatlıkla “hayır” yanıtını veriyor. Genellikle şiddet denildiğinde insanların aklına gelen tek şeyin fiziksel şiddet olsa da aslında şiddetin çeşitli türleri vardır. Bunlar psikolojik, cinsel, sosyal, sanal ve ısrarlı takip şiddetidir. Dünya Sağlık Örgütü şiddeti; kişinin kendisine, başkalarına veya bir topluluğa yönelik olarak yaptığı ölüm, yaralama, psikolojik zarar verme, gelişim geriliği ya da ihmal ile sonuçlanabilecek kasıt içeren olarak tanımlamaktadır. Şiddet, toplumsal olarak öğrendiğimiz, aktardığımız ve normalleştirdiğimiz bir mesele olduğundan çoğu zaman ilişkilerimizin şiddet içerip içermediğini anlayamıyor olabiliriz. Şiddetin her türü ruhsal ve fiziksel iyi oluşumuza zarar veriyor ve hayatımızda geri dönüşü olmayan yaralara ve hasarlara yol açabiliyor. Dolayısıyla şiddetin ne olduğunu tüm yönleriyle tanırsak ona karşı nasıl bir tavır almamız gerektiğini bilirsek ve ilişkideki bireysel sınırlarımızın nerede başlayıp nerede bittiğinin farkına varırsak ilişkideki şiddeti önlemiş olabiliriz.
İlişkilerde Şiddetin Türleri Nelerdir?
Psikolojik Şiddet: Partnerin gururunu kıracak, öz saygısını zedeleyecek, değersizlik duygusu uyandıracak, korkutacak biçimde konuşması ve davranmasıdır. Partnere küfür etmek, aşağılamak, küçük düşürmek tehdit etmek, partneri yıkıcı biçimde eleştirmek, giyimine ve davranışlarına müdahale etmek gibi davranışlar psikolojik şiddet örnekleridir.
Fiziksel Şiddet: Partnerlerden birinin, diğerinin bedenine kasıtlı olarak zarar vermesidir. Vurmak, dövmek, bir eşya fırlatmak, silah çekmek, ısırmak, sarsmak, boğmak, itmek gibi davranışlardır.
Cinsel Şiddet: Partnerlerden birinin diğerini, istemediği halde cinsel birlikteliğe veya yakınlığa zorlaması, cinsellik konusunda “hayır” ı kabul etmemesidir. Karşı taraf istemediği halde öpmek veya dokunmak, taciz etmek, cinsel birliktelik sırasında, öncesinde veya sonrasında partnere karşı küçümseyici ve kaba bir tutum sergilemek, doğum kontrol yöntemlerini kullanmaması veya partnerin kullanmana izin vermemek gibi davranışlar cinsel şiddet örnekleridir.
Sosyal Şiddet: Partnerlerden birinin, diğerinin ailesi, arkadaşları ve sosyal çevresiyle olan ilişkilerini kısıtlaması, kontrol etmesi ya da engellemesidir. Örneğin partnerin kiminle görüştüğünü, nerede olduğunu sürekli kontrol etmek, arkadaşlarıyla konuşmasını engellemek, sosyal ilişkilerini kıskançlık adı altında kısıtlayarak yalnızlaştırmak, sürekli başkalarıyla flört edip etmediğini araştırmak, arkadaşlarına zaman ayırdığında partneri suçlamak veya küsmek, başkalarının önünde partneri utandırmak ya da rezil etmekle tehdit etmek.
Sanal Şiddet: Partnerlerden birinin, diğerini teknolojik araçları kullanarak takip ve tehdit etmesi durumudur. Partnerin sosyal medya hesaplarının şifresini istemek ve kontrol etmek, sosyal medya ortamında kimlerle arkadaş olacağına hangi gönderileri paylaşabileceğine karar vermek, sürekli mesaj atmak ve partnerinden anında yanıtlamasını beklemek, cinsel içerikli fotoğraf veya mesaj yollamaya zorlamak, telefonu karıştırmak gibi davranışlar dijital şiddet örnekleridir.
Israrlı Takip Şiddeti (Stalking): Kişinin birlikte olduğu ya da ayrılmış olduğu partnerini fiziksel veya sanal yoldan sürekli olarak izlemesi ve takip etmesidir. Takip davranışı partnerde korku uyandırmayı güvensiz hissettirmeyi ve gözdağı vermeyi hedefler. Örneğin; partnerin gittiği yerleri ve görüştüğü kişileri takibe almak, eylemleriyle ilgili hesap sormak, partnere sürekli hediye veya çiçek göndermek, davet edilmediği halde evine ya da okuluna gelmek, sık gittiği mekânları tespit ederek buralarda sürekli karşısına çıkmak, partnerin arkadaş çevresiyle iletişim kurup onunla ilgili bilgi almaya çalışmak.
Uzm. Klinik Psikolog Duygu Engin
www.psikologduyguengin.com
Psikolojik Şiddet: Partnerin gururunu kıracak, öz saygısını zedeleyecek, değersizlik duygusu uyandıracak, korkutacak biçimde konuşması ve davranmasıdır. Partnere küfür etmek, aşağılamak, küçük düşürmek tehdit etmek, partneri yıkıcı biçimde eleştirmek, giyimine ve davranışlarına müdahale etmek gibi davranışlar psikolojik şiddet örnekleridir.
Fiziksel Şiddet: Partnerlerden birinin, diğerinin bedenine kasıtlı olarak zarar vermesidir. Vurmak, dövmek, bir eşya fırlatmak, silah çekmek, ısırmak, sarsmak, boğmak, itmek gibi davranışlardır.
Cinsel Şiddet: Partnerlerden birinin diğerini, istemediği halde cinsel birlikteliğe veya yakınlığa zorlaması, cinsellik konusunda “hayır” ı kabul etmemesidir. Karşı taraf istemediği halde öpmek veya dokunmak, taciz etmek, cinsel birliktelik sırasında, öncesinde veya sonrasında partnere karşı küçümseyici ve kaba bir tutum sergilemek, doğum kontrol yöntemlerini kullanmaması veya partnerin kullanmana izin vermemek gibi davranışlar cinsel şiddet örnekleridir.
Sosyal Şiddet: Partnerlerden birinin, diğerinin ailesi, arkadaşları ve sosyal çevresiyle olan ilişkilerini kısıtlaması, kontrol etmesi ya da engellemesidir. Örneğin partnerin kiminle görüştüğünü, nerede olduğunu sürekli kontrol etmek, arkadaşlarıyla konuşmasını engellemek, sosyal ilişkilerini kıskançlık adı altında kısıtlayarak yalnızlaştırmak, sürekli başkalarıyla flört edip etmediğini araştırmak, arkadaşlarına zaman ayırdığında partneri suçlamak veya küsmek, başkalarının önünde partneri utandırmak ya da rezil etmekle tehdit etmek.
Sanal Şiddet: Partnerlerden birinin, diğerini teknolojik araçları kullanarak takip ve tehdit etmesi durumudur. Partnerin sosyal medya hesaplarının şifresini istemek ve kontrol etmek, sosyal medya ortamında kimlerle arkadaş olacağına hangi gönderileri paylaşabileceğine karar vermek, sürekli mesaj atmak ve partnerinden anında yanıtlamasını beklemek, cinsel içerikli fotoğraf veya mesaj yollamaya zorlamak, telefonu karıştırmak gibi davranışlar dijital şiddet örnekleridir.
Israrlı Takip Şiddeti (Stalking): Kişinin birlikte olduğu ya da ayrılmış olduğu partnerini fiziksel veya sanal yoldan sürekli olarak izlemesi ve takip etmesidir. Takip davranışı partnerde korku uyandırmayı güvensiz hissettirmeyi ve gözdağı vermeyi hedefler. Örneğin; partnerin gittiği yerleri ve görüştüğü kişileri takibe almak, eylemleriyle ilgili hesap sormak, partnere sürekli hediye veya çiçek göndermek, davet edilmediği halde evine ya da okuluna gelmek, sık gittiği mekânları tespit ederek buralarda sürekli karşısına çıkmak, partnerin arkadaş çevresiyle iletişim kurup onunla ilgili bilgi almaya çalışmak.
Uzm. Klinik Psikolog Duygu Engin
www.psikologduyguengin.com
