Tarım ve Orman Bakanlığının ilgili kuruluşu TKDK, IPARD Programı’nı 2011 yılından beri uyguluyor. Türkiye, IPARD I ve IPARD II Programları fon kullanım oranlarının başarısı bakımından ise AB’ye aday ülkeler arasında ilk sırada yer aldı. Bu süreçte; çevrenin korunması ve hayvan refahının sağlanması gözetilerek tarım ve gıda sektörlerindeki işletmeler modernize edildi, AB standartlarında işletmeler kuruldu, kırsal alanlardaki ekonomik faaliyetler çeşitlendirilerek yeni istihdam alanları oluşturuldu, kırsal alanlarda sosyal kalkınma teşvik edildi.
TKDK tarafından 14 yıldır uygulanan IPARD Programı; ülkede tarım-sanayi entegrasyonunun gelişmesine, katma değeri yüksek üretim altyapısının güçlenmesine, yeni istihdam alanları oluşmasına önemli katkılarda bulundu. 2024 yılına kadar 42 ilde uygulanan IPARD Programıyla hayata geçen AB standartlarındaki yatırımlar, kırsalda ciddi bir talep oluşturdu.
Türkiye ve AB arasında yapılan görüşmeler neticesinde de geçtiğimiz yıl uygulanmaya başlanan IPARD III Programı’nın coğrafi kapsamı genişletilerek 42 ilden 81 ile yaygınlaştırılmıştı.
Bu program döneminde Türkiye’nin ulusal katkı oranı yüzde 25’ten yüzde 50’ye yükseltilmek suretiyle, 2024 yılından itibaren yedi yıl süreyle uygulanacak olan IPARD-III Programı’nın toplam bütçesi 555 milyon avrodan 785 milyon Avro’ya çıkarılmıştı.
Yine bu Program döneminde, başvuru inceleme süreçlerinin hızlandırılması amacıyla ilk kez yıllık çağrı takvimi yayımlanmış ve ‘IPARD III 2024 Yılı Çağrı Takvimi’ ise geçen yıl Mart ayı içerisinde kamuoyu ile paylaşılmıştı.
IPARD III Programı’nın 2024 yılı tüm başvuru çağrı ilanları, kamuoyuna duyurulan yıllık çağrı takvimi doğrultusunda tamamlandı.
Bu minvalde;
• Tarımsal İşletmelerin Fiziki Varlıklarına Yönelik Yatırımlar,
• Tarım ve Balıkçılık Ürünlerinin İşlenmesi ve Pazarlanması İle İlgili Fiziki Varlıklara Yönelik Yatırımlar,
• Çiftlik Faaliyetlerinin Çeşitlendirilmesi ve İş Geliştirme ile
• Tarım-Çevre İklim ve Organik Tarım Tedbirlerinden toplam 251 milyon Avro bütçeli 5 başvuru çağrı ilanına çıkıldı.
Bu başvuru çağrı ilanlarına istinaden 81 ilden özellikle kadın ve genç üreticiler ile girişimciler hibe destek programına yoğun ilgi gösterdi.
IPARD III Programı’nın ilk yılında 1079 projeye 7,2 milyar TL hibe
IPARD III Programı kapsamında bir yıl içerisinde gelen başvuruların değerlendirme sonucunda ise şu ana kadar 1079 proje toplam 7,2 milyar TL hibe desteği almaya hak kazandı. Bu projeler hayata geçtiğinde yaklaşık 13 milyar TL tutarında yatırım ülke ekonomisine kazandırılırken aynı zamanda binlerce kişiye de istihdam sağlanacak. IPARD III Programı’nın ilk yılında desteklenmeye hak kazanan projelerin sektörel dağılımı şu şekilde:
IPARD III Programı 1079 Tesis ve Proje Dağılımı
• 396 Arıcılık Projesi
• 177 Meyve-Sebze İşleme & Depolama Tesisi
• 147 Kırsal Turizm Tesisi
• 92 Bitkisel Üretim Projesi (Tıbbi Aromatik&Mantar)
• 88 Zanaatkârlık ve Katma Değerli Ürün Üretim Projesi
• 54 Tarımsal Makine Parkı
• 39 Süt Toplama Merkezi
• 32 Süt İşleme Tesisi
• 24 Kırmızı Et İşleme Tesisi
• 10 Su Ürünleri İşleme Tesisi
• 8 Kanatlı Eti İşleme Tesisi
• 5 Su Ürünleri Üretim Tesisi
• 5 Yenilenebilir Enerji Tesisi
• 2 Yumurta Tavukçuluğu
IPARD III Programı kapsamında desteklenmek üzere hak kazanan bu projelerin 337’si ile sözleşmeler imzalandı. Diğer projelerin sözleşme tamamlama ve imzalama süreci ise devam ediyor.
Ülke genelinde destek almaya hak kazanan proje sayısı bakımından ilk 5 il; Ordu(80), Siirt(56), Diyarbakır(51), Şanlıurfa(49) ve Erzincan(38) şeklinde sıralanıyor.
Geçtiğimiz yıl ilk kez IPARD Programı’nın uygulanmaya başlandığı 39 ilde destek almaya hak kazanan proje sayısı bakımından ilk 5 il ise; Siirt(56), Bitlis(22), İzmir(15), Batman(14) ve Muğla(14) şeklinde sıralanıyor.
IPARD III Programı İlk 5 Proje Başvuru Döneminde (2024 yılında ilan edilen)
TKDK Çanakkale İl Koordinatörlüğü’ ne ;
Toplam Yatırım Tutarı 816,5 Milyon TL olan ve onaylanması durumunda 480 Milyon TL hibe alacak 81 adet proje başvurusu yapılmıştır. Bu projeler içerisinden 15 adet proje 19.03.2025 tarihi itibari ile sözleşme imzalamaya hak kazanmıştır. Sözleşme imzalamaya hak kazanan projelerin toplam yatırım tutarı 200 Milyon TL, ödenecek hibe tutarı 123 Milyon TL olacaktır. Başvurusu yapılan projelerin incelenmesi süreci devam etmektedir.
Sorumluluk alanımıza giren Tekirdağ İl İrtibat Ofisimize ;
Toplam Yatırım Tutarı 215 Milyon TL olan ve onaylanması durumunda 135 Milyon TL hibe alacak 21 adet proje başvurusu yapılmıştır. Bu projeler içerisinden 3 adet proje 19.03.2025 tarihi itibari ile sözleşme imzalamaya hak kazanmıştır. Sözleşme imzalamaya hak kazanan projelerin toplam yatırım tutarı 20 Milyon TL, ödenecek hibe tutarı 14 Milyon TL olacaktır. Başvurusu yapılan projelerin incelenmesi süreci devam etmektedir.
Sorumluluk alanımıza giren Kırklareli İl İrtibat Ofisimize ;
Toplam Yatırım Tutarı 164,5 Milyon TL olan ve onaylanması durumunda 96 Milyon TL hibe alacak 14 adet proje başvurusu yapılmıştır. Bu projeler içerisinden 4 adet proje 19.03.2025 tarihi itibari ile sözleşme imzalamaya hak kazanmıştır. Sözleşme imzalamaya hak kazanan projelerin toplam yatırım tutarı 46,7 Milyon TL, ödenecek hibe tutarı 30,5 Milyon TL olacaktır. Başvurusu yapılan projelerin incelenmesi süreci devam etmektedir.
Sorumluluk alanımıza giren Edirne İl İrtibat Ofisimize ;
Toplam Yatırım Tutarı 200 Milyon TL olan ve onaylanması durumunda 112,5 Milyon TL hibe alacak 11 adet proje başvurusu yapılmıştır. Başvurusu yapılan projelerin incelenmesi süreci devam etmektedir.
HANiFE ÇETiN
