İş görüşmesi yapanlar dikkat

Hayalini kurduğunuz iş için bir ilana müracaat ettiniz ve işyeriyle görüşme süreciniz başladı… Bu hikayenin gelişimi kimi zaman kısa, bazen uzun ve sancılı bir bekleme sürecini içinde barındırır. İşe alımda sözleşme görüşmeleri süreci olarak tanımlayabileceğimiz bu sürecin taraflara hukuki sorumluluk yüklediğini kaçımız biliyoruz? Bu yazımda T.C.YARGITAY9. Hukuk Dairesi’nin 17/09/2020 tarihli kararı ışığında “Sözleşme görüşmelerinden doğan sorumluluk”tan söz edeceğim.
“Sözleşme görüşmelerinden doğan sorumluluk”sözleşme görüşmeleri aşamasında taraflardan birinin diğerine veya onun koruması altında bulunan kişilere karşı aralarında Medeni Kanunda öngörülen dürüstlük kuralı gereğince ortaya çıkan güven ilişkisinin ihlali sonucu meydana gelen sorumluluktur.Bir kişinin davranışlarıyla, başkalarında yarattığı haklı beklentiler nedeniyle bu kişiler arasında güvene dayalı bir ilişki oluşmuştur. Kendine özgü bir sorumluluk olan güven sorumluluğu, bu güven ilişkisinden kaynaklanmaktadır ve herhangi bir sözleşme ilişkisinin varlığını gerektirmediği için taraf iradesinden bağımsız yasal bir sorumluluk sebebidir.
Medeni Kanun’un 2. maddesinde, herkes haklarını kullanırken ve borçlarını ifa ederken dürüstlük kuralına uygun davranmak mecburiyetini getiren kanun koyucu, açık bir şekilde doğruluk ve güven kurallarına atıf yapmıştır. Ayrıca kanunun yorumlanmasında, tamamlanmasında, irade beyanlarının yorumunda, bu nedenle de hukuki işlemlerin kurulmasında ve yorumlanmasında, sözleşmelerin yeni şartlara uyarlanmasında, tamamlanmasında ve değiştirilmesinde de önemli işlevi olan doğruluk ve güven kuralları, sözleşme görüşmeleri esnasında meydana gelen sorumluluğunun da temelini oluşturmaktadır.
Sözleşme bir süreçtir. Bir anda kurulup meydana gelen hukuki bir işlem değildir. Sözleşme kurulmadan önce taraflar sözleşmenin muhtevası, şartları, içerdiği hak ve yükümlülükler üzerinde görüşmeler yaparlar; bu görüşmeler kısa veya uzun sürebilir. Görüşmelerin başlamasıyla görüşmeciler arasında hukuki bir ilişki kurulur. Bu ilişki sözleşme benzeri bir güven ilişkisidir. Güven ilişkisi MK. m. 2/1’de düzenlenmiş bulunan dürüstlük kuralına dayanır. Buna göre görüşmeler esnasında görüşmecilerin sözleşmenin muhtevası ve şartları hakkında birbirlerini aydınlatması, dürüstlük kuralına uygun davranması, birbirlerinin kişilik ve mal varlığı değerlerine zarar vermemek için gerekli özeni göstermesi, koruma yükümlülüklerine uyması gerekir. Görüşmeciler bu yükümlülüklere kusurlu olarak aykırı davranıp, görüşmelerin başlamasıyla aralarında kurulmuş bulunan güven ilişkisini ihlal ettikleri takdirde bundan doğan zarardan sorumludurlar. Görüşme sürecinin çeşitli safhalarında yerine getirmesi gereken yükümlülükleri gerçekleştirmeyerek iş sözleşmesinin kurulamamasına neden olan taraf neden olduğu zararı karşılamak zorundadır. İş görüşmesi sürecinde gerek işveren yahut temsilcisinin ve gerekse iş arayanın sürecin gerektirdiği dürüstlükte davranması hem insani ve vicdani hem de hukuki bir zorunluluktur.