İş hayatındaki psikolojik şiddet: Mobbing

Mobbing iş hayatında, çalışanlar arasında veya işveren tarafından kasıtlı olarak uygulanan psikolojik şiddettir. Kişiye her türlü rahatsız ve huzursuz edici davranışlarda bulunarak, tehdit ederek, aşağılayarak veya kötü muamelelerde bulunarak kişiyi yıldırmak, pasifleştirmek ve dışlamak amaçlanır. Mobbing mağduru kurban psikolojisine girerek kendini çaresiz ve başarısız olarak algılamaya başlar, eskiden kullandığı baş etme becerilerini kullanması zorlaşır ve iş hayatı dışında da zihni sürekli işle meşgul hale gelir. Basit görevlerde bile hata yapmaya başlar, bazen çalışamaz hale bile gelebilir. Kişinin kendine olan güveni sarsılır, yeteneklerinden şüphelenir ve performansı düşmeye başlar. Bu durum genellikle mobbing mağdurunun istifayla ya da işten çıkarılmayla sonuçlanır.
Mobbing mağdurunu en fazla etkileyen ise maruz kaldığı psikolojik şiddetin sıklığı, tekrarı ve süresidir. Psikolojik şiddet ne kadar uzun ve yoğunsa etkisi de o şekilde artar. Her kişinin psikolojik şiddete dayanma sınırı farklıdır. Kimi için bu durum dayanabilen bir durumken kimi için yıkıcı olabilir. Uzun süre mobbing’e maruz kalan kişi yoğun stres ve kaygıya bağlı olarak birçok psikolojik, fizyolojik ve sosyal sorunlar yaşayabilir. Depresif belirtiler, uyku ve yeme sorunları, tükenmişlik, sıkıntı, öfke, karamsarlık, anksiyete ve davranış sorunları görülebilir. Bunun yanı sıra madde kullanım bozuklukları gelişebilir.
Mobbing’e Uğradığınızı Nasıl Anlarsınız?
• Hakkınızda asılsız söylentiler çıkartılıyorsa
• Bıktırıcı ve yıldırıcı politikalar uyguluyorlarsa
• Konuşurken kasten sözünüz kesiliyorsa
• İş yerinde yok sayılıyorsanız
• Görmezden geliniyorsanız
• Yaptığınız işler sabote edilmeye çalışılıyorsa
• Sürekli suçlanıyor, küçümseniyor ve yersiz eleştiriliyor
• Tehdit ediliyorsanız
• Fiziksel sağlığınıza bir saldırı yapılıyorsa
• Kaba ve argo sözlerle rencide ediliyorsanız
• İş motivasyonunuz düşürülmeye çalışılıyorsa
• Size yapmanız gerekenin dışında işler yükleniyorsa
• Genel olarak görevlerinizi yerine getirmenizi zorlaştırıyorlarsa
• Yaptığınız küçük bir hatayı büyük hataya çeviriyorlarsa
• Tüm bunlar sürekli ve sistemli bir şekilde yapılıyorsa

Sonuç olarak mobbing’e maruz kalanlar, içinde bulundukları durumun bir iş ortamı sendromu olduğunu, çaresiz olmadıklarını ve yaşadıkları psikolojik şiddeti ilgili kendilerini suçlu hissetmemesi gerektiğini bilmelidir. Kişi kendisini kurban psikolojisinden kurtarmalı ve düşünerek hareket etmelidir. Bu süreçte psikolojik yardım almak stres yönetim becerisini güçlendirdiği gibi, kişiliğinin güçlü yönlerini fark etmeye ve sağlıklı sınırlar oluşturmaya yardımcı olacaktır.

Uzm. Klinik Psikolog Duygu Engin
www.psikologduyguengin.com