Kayda Değer Şeyler/Çanakkale

Tarih, 1915’in martını gösterdiğinde; garbın afakını saran çelik zırhlı duvar, Çanakkale’yi boğazdan geçemeyeceğini büyük bir hezeyan ile anlamıştır. Kara çıkarması için tekrar masa başında toplanan düşman birliklerinin liderleri, Gelibolu’nun Ege kıyılarında, kritik noktalara çıkarma planlamaktaydılar. Arıburnu, Kireçtepe, Seddülbahir, Kanlı Sırt…

Tek dişi kalmış canavarın tecrübe etmesi gereken bir hakikat vardı ki: Çanakkale Geçilmez!

Destanları gerçek hayatlardan biçim bulan milleti, cephede mağlup etmeyi düşleyen Batı bir kez daha tökezleyecekti.

Balkan Savaşı’ndan yorgun ve mağlup çıkan Türk ordusu, yaşadığı utancı telafi etmek ve milletine vatan bırakmak uğruna Çanakkale’deydi şimdi.

Haziran 1915. Savunma Bakanlığı, çok sayıda sanatçıyı cepheye davet eder.  Küllerinden doğan savaşçı ordunun gerçek hikâyesinin sanatlarına ilham olması ve Türk Milleti’ne yaşanmışlıkları anlatmaları için çağrıda bulunur. On altı vatan evladı bu çağrıya karşılık verir: Mehmet Emin YURDAKUL, Ömer SEYFETTİN, Ozan Seyfi ORHON, Yusuf Razi BEL, Ağaoğlu AHMED, Nazmi Ziya GÜRAN, Çallı İBRAHİM, Celal Sahir EROZAN, Hamdullah Suphi TANRIÖVER, Ahmet Yekta MADRAN, Müfit RATİB, Ali Canip YÖNTEM, İbrahim Alaeddin GÖVSA, Enis Behiç KORYÜREK, Hıfzı Tevfik GÖNENSAY ve Hakkı Süha GEZGİN.

Cephede, namlu önünde; mevzide Mehmetçik ile on gün geçirecek olan heyet, 11 Temmuz 1915’de yola çıkar. Siperde şarapnellere, gökte ölüm kusan metal yığınlarına tanıklık ederler. İstanbul’a döndüklerinde ise bir kısmı, çıkarılan Harp Mecmuası’nda yazar.

İşte yukarda adı geçen sanatçıların, cepheden beslenerek kaleme aldıkları bazı eserlerinden kesitler:

Ben bir Türküm, dinim cinsim uludur

Sinem, özüm ateş ile doludur

İnsan olan, vatanının kuludur

Türk evladı evde durmaz, giderim.

Mehmet Emin YURDAKUL

Ak, boğulsun kaçan, acıma ona,

İster misin yurda baykuşlar kona?

Geçmek lazım ise yok mudur Tuna?

Geriye bırakma, ak Kızılırmak!

Ömer SEYFETTİN

Sizler ki bilinmez isimleriniz,

Bu taşsız mezarlar değil yeriniz;

Türklüğün tarihi yeriniz sizin,

Kandili hilaldir bu türbenizin.

Ozan Seyfi ORHON