Kıdem tazminatında son ücret esas alınır

Mülga 1475 sayılı İş Kanunu’nun yürürlükte bulunan 14. maddesine göre; hizmet akdinin devamı süresince her geçen tam yıl için işverence işçiye 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir. Bir yıldan artan süreler için de aynı oran üzerinden ödeme yapılır.
Kıdem tazminatı hesaplanırken brüt ücret baz alınır. Yani ücret vergi, sigorta primi, tevkifat, ceza kesintisi vs. yapılmaksızın ortaya çıkan ücretin hesaplamada esas alınması gerekmektedir. Öte yandan kıdem tazminatı hesaplanırken asgari geçim indirimi ücrete dahil edilmez. Asgari işçilik indirimi, bireyin veya ailenin asgari geçim düzeyini sağlayacak bölümünün toplam gelirden düşülerek vergi dışı bırakılmasıdır. Asgari geçim indirimi, bir kimsenin vergi ödeme gücünün ancak, o kimsenin fizyolojik varlığını sürdürebilecek gerekli vasıtalar sağlandıktan sonra söz konusu olabileceği noktasından hareket ederek vergilendirmede sosyal adaleti sağlama amacına yönelik ortaya çıkmıştır. Bu kapsamda asgari geçim indirimi, işçiye işveren tarafından sağlanan nakdi bir yardım olarak kabul edilemez. Asgari geçim indirimi Kanun gereği işçiye ücreti dışında yapılan bir ödeme olup ücret veya ücret eki olarak değerlendirilemez, bu nedenle kıdeme esas ücretin asgari geçim indirimi dâhil edilmeden hesaplanması gerekmektedir.
Kıdem tazminatına esas alınacak olan ücretin belirlenirken asıl ücrete ek olarak işçiye sağlanan para veya para ile ölçülebilen menfaatler göz önünde tutulur. Buna göre düzenli ödenen ikramiye, devamlılık arz eden prim, yakacak yardımı, giyecek yardımı, kira, aydınlatma, servis yardımı, yemek yardımı ve benzeri ödemeler kıdem tazminatı hesabında dikkate alınır. İşçiye sağlanan özel sağlık sigortası yardımı ya da hayat sigortası prim ödemeleri de para ile ölçülebilen menfaatler kavramına dâhil olup, tazminata esas ücrete eklenmelidir. Satış rakamları ya da başkaca verilere göre hesaplanan prim değişkenlik gösterse de kıdem tazminatı hesabında genişletilmiş ücret kavramı içinde değerlendirilmelidir.
Kıdem tazminatının hesaplanması, son ücret üzerinden yapılır vehesaplamada “giydirilmiş ücret” esas alınır. İşçi, son brüt çıplak ücretine ilaveten varsa, yemek yardımı, gıda yardımı, yakacak yardımı, eğitim yardımı ve konut yardımı gibi yardımlarında eklenmesiyle hesaplanan bir aylık ücretinin, kıdem yılıyla çarpımı tutarında kıdem tazminatına hak kazanmaktadır.