Kooperatif yatırımı yaparken

Geçen hafta Çanakkale’deki enteresan bir kooperatiften bahsetmiş, bu hafta ise kooperatife yatırım yaparken nelere dikkat edilmesi gerektiğini yazacağımızı söylemiştim. Daha önce dediğim gibi aslında kooperatifler işinin ehli kişiler elinde çok güzel sonuçlar doğurabilirken çoğunlukla 2-3 kişinin voleyi vurma hayaliyle yola çıktığından dolayı sonrasında bu hayale kapılanların ciddi zararlar ile karşı karşıya kalmasına sebep olmaktadır. Bu sebeple dikkat edilmesi gereken temel unsurlara bu hafta yerimiz yettiği ölçüde şöyle bir göz atalım derim.

Öncelikle girmeyi düşündüğünüz kooperatifin tüzel kişiliğinin kurulup kurulmadığının kontrol edilmesi gerekmektedir. “En kısa sürede kuracağız, kurmak üzereyiz, kurduk diye düşünebilirsiniz” minvalinde söylemlere itibar etmemek gerekir. Tabi tüzel kişilik kurulması da başlı başına yetmez, ana sözleşmenin okunması ve bu kooperatife girdiğinizde yükümlülüklerinizi net olarak bilmekle mükellef olduğunuzu unutmamanız gerekir. Zira girdiğiniz kooperatif 25 yıl sürerse sizin de 25 yıl ödeme yapmak gibi bir mecburiyetiniz doğabilir. Bu arada kooperatife girdiğinizde bir ortaklık senedi almanız gerektiği aklınızın bir köşesinde bulunsun. Öyle ödemelerinizi “şimdilik” diyerek kurucu ortakların hesabına yapmanız isteniyorsa, elden alınmaya çalışıyorsa farklı bir durumla karşı karşıya kalmanız kuvvetle muhtemeldir. Kooperatifin tüzel kişiliği varsa ödemelerin de kooperatifin banka hesabına yapılması ve bu ödeme kayıtlarının da tercihen kooperatif işi teslim edip, kendisini fesih edene kadar saklanması faydalıdır.

Girmeyi düşündüğünüz kooperatifin kurucularını araştırmanız ve inşaatı yapan yükleniciyi bilmeniz gerekmektedir. Zira kurucular ile yüklenici arasında ticari bağ ahbap & çavuş ilişkisi şeklinde ise çok büyük ihtimalle bu kooperatif kurucu ortaklar ile yükleniciye çok ciddi para kazandırırken belki de sizin mağdur olmanıza sebep olacaktır.

Kooperatif alanı tarla ise zaten baştan uzak durmanızı önerebilirim çünkü tarla ise büyük ihtimalle “imar geldi, gelecek” şeklinde bir pazarlama sürdürülüyordur ancak imarın gelmesi için belli dinamikler vardır. Bugünden yarına gelen bir şey değildir imar. Bu sebeple bu tarz hayallere kendinizi kaptırmamanız önemlidir. Kooperatif alanı arsa ise tapusunu kontrol etmeniz; tapunun kooperatif üzerine olduğunu görmeniz veyahut tapuya kooperatif lehine bir şerh düşüldüğünü bilmeniz önemlidir, Arsanın parselleştirilmesi gerçekleştirildiyse ise resmi kanallardan bu parselleri görmenizde, kaç parsel ve kaç üye olacağını bilmenizde fayda vardır. Tabi bu arada bu parsellerin kaçının üyelere devredileceği, eğer verilecekse kaçının iş karşılığı birilerine verileceği, parsellere ortak mı girileceği yoksa bağımsız olarak mı girileceği gibi detayları kontrol etmenizi de şiddetle tavsiye ederim.

Tabi bu arada gireceğiniz projenin mimari projelerini de görmenizi mutlak surette öneririm. Mimari proje yok mu? Ya da size mimari proje diye yeni mezun bir mimarın bilgisayarda 15 dakikada çizebileceği bir çizim mi gösteriyorlar. Aman diyeyim, uzak durun. Daha kooperatifi kuranların ortaya ne çıkaracakları ile ilgili net bir fikri yokken; “kervan yolda düzülür” mantığı ile bu işe girişmişlerken o kervana paydaş olma hatasına düşmeyin. Çünkü neye ne para ödeyeceğinizi bilmiyorsanız, ne kadar süre ne ödeyeceğinizi bilmiyorsanız, ortaya ne çıkacağı konusunda kafanız net değilse tekrar tekrar ta ki sorularınıza net cevap alana kadar düşünmenizi öneririm.

Aslına bakarsak sizi bu kooperatife üye almak isteyenlere sorun, verilen cevapları sorgulayın. Tam anlamıyla emin olana kadar durmaksızın sorun ve sorgulayın. Size çok kazanacaksınız diye süslü hayaller kurdururken verilmesi gereken cevapların etrafından dolaşıp size sürekli 1’e 3 kazanacaksınızı hatırlatanlara güvenip böyle bir kooperatife girerseniz, hayalini kurduğunu 3’ü almak için vereceğiniz 1’den de olmanız işten bile olmayacaktır. Bu sebeple varsın 1’e 3 kazanmayıverin, ancak yatırdığınız paranın karşılığını alacağınızdan emin olduğunuz bir kooperatife girin ama sağlam bir kooperatife girin. Hayal satın almayın, gerçeğe yatırım yapın ki sonradan üzülmeyin.

Bu Şehri ve Bu İşi Çok Seviyoruz…