Miras taksim sözleşmeleri

SORU 1: Miras Taksim Sözleşmesi Nedir?
Miras taksim sözleşmesi; mirasçıların tamamının bir araya gelerek hazırladıkları yazılı bir sözleşmeyle terekeye giren mal varlığını kendi aralarında paylaşmalarını sağlayan bir sözleşme olarak tanımlanabilir. Bu sözleşmedeki amaç, miras pay oranlarının mirasçılardan tarafından belirlenmesidir. Miras paylaşım sözleşmesinin yazılı bir şekilde düzenlenmesi gerekmektedir. Ancak miras taksim sözleşmesinin konusu, bir taşınmaza ilişkin mülkiyet ve sınırlı ayni hak devrini ihtiva ediyorsa sadece yazılı olması yeterli olmayacak, en azından noterde onaylama şeklinde yapılması gerekecektir. Ayrıca bu yazılı metnin tüm mirasçılar tarafından imzalanması gereklidir.
SORU 2: Miras Taksim Sözleşmesinin Geçerlilik Koşulları Nelerdir?
Miras taksim sözleşmesinin ilk şartı, miras bırakanın ölümü ile geçerli olmasıdır. Ayrıca yazılı olması şart ve yeterlidir. Dolayısıyla bu yazılılık şartı resmi değil adi nitelikte dahi gerçekleştirilebilir. Terekede yer alan taşınmazların devrinin mümkün olması, taşınmaz mülkiyetini nakil borcu doğuran sözleşmelerin resmi şekilde yapılması kuralına istisnadır. Bu noktada önemle belirtilmelidir ki, her ne kadar kanunumuz sözleşmenin “adi yazılı” olmasını kabul etmişse de Miras Taksim Sözleşmesinin “noter huzurunda” da yapılması gayet mümkündür. Bir diğer şart ise bütün mirasçılar terekeden ne kadar pay alacaklarını ve terekenin nasıl paylaşılacağı hakkında oy birliği ile karar vermelidir. Dolayısıyla tüm mirasçılar Miras Taksim Sözleşmesinde yer almak zorundadır.
SORU 3: Miras Taksim Sözleşmesinin Tapuya Tescil Edilmesi Nedir?
Miras taksimi noterce yapılmış ise sözleşmenin tapu sicil müdürlüğüne ibrazı zorunludur. Bu sözleşmenin tescil istemini de içermesi ve tescil işlemini kimin (veya taşınmaz kime isabet ettiyse o paydaşın) yaptırabileceğinin sözleşmede açıklanmış olması gerekir. Aksi halde, tüm mirasçıların bu sözleşmeyle beraber tapu sicil müdürlüğüne gelerek tescil isteminde bulunmaları zaruri olacaktır.
Miras taksimi mirasçılar arasında adi yazılı bir sözleşmeyle yapılmış ise bu sözleşmenin ibrazı ile beraber; Mirasçıların imzaları noterce onaylanmamış ise tüm mirasçıların tapu sicil müdürlüğüne gelerek istemde bulunmaları lazımdır (MK. 1013). Mirasçılardan bir kısmının imzaları noterce onaylanmış diğerlerinin ki onaylanmamış ise (ve imzası onaylananlar, onaylanmayanlara tescil isteminde bulunma yetkisi vermemiş ise) imzası noterce onaylanmamış olanların tümünün bizzat veya vekilleri aracılığı ile tapu sicil müdürlüğüne gelerek tescil isteminde bulunmaları gerekir.
SORU 4: Miras Taksim Sözleşmeleri Davaları Nelerdir?
a) Tapu İptali ve Tescil Davaları: Miras taksim sözleşmesinden kaynaklı olarak açılacak tapu iptal ve tescil davalarında 2 farklı talep konusu olabilecektir. Yani hem sözleşmenin uygulanması maksadı ile hem de sözleşmeye aykırı davranışlar nedeniyle taşınmazlar üzerinde hak iddia eden taraf veya taraflar tapu iptali ve tescil davası açabileceklerdir. Taraflardan herhangi biri sözleşme kapsamı dışında başkaca bir tasarruf işleminde bulunursa diğer mirasçılar tasarruf edilen gayrimenkul için Tapunun İptali ve kendileri adına tescilini talep hakkına sahiptirler.
b) Alacak Davaları: Geçerli bir Miras Taksim Sözleşmesinde taraflar, haklar yanında diğer mirasçılara karşı da borç altına girerler. Bu borçlar tarafların birbirlerine vaat ettikleri sorumluluklardır. Miras Taksim Sözleşmesinin yapılması ile murisin terekesi mirasçılar tarafından iradi olarak paylaşılmaktadır. Dolayısıyla her mirasçı kendine düşen pay için diğer mirasçıya başvurma hakkına sahiptir. Eğer bir mirasçı sözleşmede yer alan payından daha fazlası için işlem yapar ve diğer mirasçının payını ihlal ederse, payı ihlal edilen mirasçı paylaşıma esas olan alacak için alacak davası açabilir.
c) Miras Taksim Sözleşmesinin İptali Davası: Miras Taksim Sözleşmesindeki en önemli husus İradilik ilkesidir. Her mirasçının iradesinin sakatlanmamış olması önem arz eder. Sözleşmenin hazırlanması aşamasında esaslı bir hatanın yapılması Sözleşmenin İptalini gerektirir. Esaslı hatadan kasıt herhangi bir mirasçının iradesindeki sakatlıktır. Bu durum kasıtlı ya da kasıtsız olarak yapılabilir. Bu durumda iradesinin sakatlandığını iddia eden mirasçı, Miras Taksim Sözleşmesine istinaden sözleşmenin iptalini isteme hakkına sahiptir.
Av. Ezgi ENGİN