Melda As ve Hasan As tarafından işletilen Antik Sabunhane’de eşek sütlü sabun, keçi sütü sabunu, biberiye sabunu, iğde sabunu, kollojen sabun gibi çeşitler de var. Aile bireylerinin anılarının yaşatıldığı, adeta müzeyi andıran sabunhanenin hikayesi de ilginç. As Antik Sabunhane 1924 yılında Lozan Barış antlaşması ile Girit Hanya’dan Adatepe, Küçükkuyu mecrasına getirilen Mavrazade ailesinin hikayesi. Ailenin yabancı olduğu topraklarda tutunma ve her şeye yeniden başlama hikayesi çarpıcı. Sabun müzesini gezerken duvarlarda sizleri selamlayanlar aile büyükleri, tam 4 kuşağı temsil ediyor.
Ailenin büyük büyük babası Mavrazade Hasan Efendi Girit Hanya’da devam eden yaşamını aynı şekilde devam ettirmeye, çocuklarına da aktarmayı başarmış. Çalışma, okuma, sofra adabı gibi tüm gelenek ve görenekleri öğretmiş. Mavrazade Fethiye Hanım ailenin büyük büyük annesi. Ailenin gücü ileri görüşlülügü, nezaketi Fethiye hanımdan geliyor. Girit’te Kara Ali Zade ailesinin tek kızı. Zeytincilik, Fethiye Hanımdan gelir, Hanya’da halen daha Kara Ali Zadeler çiftliği taş duvarda yazıyor. Fethiye Hanım Türkçe’yi hiç bilmez, hep ana dilini kullanır. Sofraları çok meşhurdur. Girit’ten getirdiği özel tabaklarıyla her gün özel bir tören varmış gibi hazırlar sofralarını. Sabah kahvaltısı, öğle yemeği ve akşam yemeği çok özeldir. Her öğün bir özel davet gibidir. Yıllar çok acılar yaşatsa da, Fethiye Hanım hep o sofraları hazırlamış. Mehmet Ali, Mithat, Refik, Halil, Hüseyin, Suzan, İlhan 7 çocuk sahibi olmuş ne yazık ki çocuklarını erken yaşta kaybetmiş. Mithat, Hüseyin ve İlhan evlenip aileyi genişletmişlerdir. Mehmet Ali evlenmemeyi tercih edip, fakirin fukaranın her yolu Küçükkuyu’dan geçenin babası, dedesi olmuş. Hüseyin dünyalar güzeli Emel Hanım ile evlenmiş Suzan ve Fethiye Füruzan isimli iki çocukları olmuş. Mithat Haydar Paşadan mezun olup Erdek Giritlilerinden Meserret Hanım ile evlenmiş, çocukları Hasan Hüseyin, Suzan ve Tülin. Hasan ailenin en önemli ve gözde çocuğudur. Çalışkanlığı Hasan Efendi’den, mütevaziliği Fethiye hanımdan geliyor. Hayata sımsıkı tutunması da annesi Meserret Hanım’dan.
Hasan Hüseyin As’ın evlerinin karşısında çocukken bir zeytinyağı fabrikası varmış. Odasından hep izler zeytin sezonunda kendi zeytinlerini toplayıp bu fabrika da sıktırırlarmış. En büyük hayali ailenin köklerinde olan zeytinciliği, o dönemin adı ile sıkım hane (zeytinyağı fabrikası) kurmakmış.. İstanbul’a eğitimini tamamlamak için gönderilir. Kabataş Erkek Lisesi’nde eğitimini tamamlar. 1979 senesinde Edremit Giritlilerinden Nezihe Hanım ile evlenir. 4 Kızları olur; Meserret, Melda, Melike, Nur. Nezihe Hanım AS ailesinin demir leydisidir. Aileyi bir arada tutan, geleceğe ayakları yere sağlam basan kız çocuklarını yetiştirmiştir. Hasan Bey eşi Nezihe Hanımın da desteği ile 1980 senesinde ilk zeytinyağı fabrikasını kurar. Taş baskı zeytinyağı fabrikası şuan bulunduğunuz bina çift baskı ile çalışmaya başlar. 50 ye yakın işçi çalışır. Torbacılar, dolumcular, sıkımcılar, yağcılar 24 saat vardiyalı bir çalışmadır. Hasan Bey Türkiye’nin her yerinden zeytin getirir. Her yörenin yağını çıkarır. Kışın zeytin, zeytinyağı yazın ise sabun üretimine geçer. Halen daha bahçede aynı kazanlar ile sabun yapmaya devam ediyorlar. Zamanla kızlar büyür okullarını bitirip aile geleneği olan memlekete geri dönüşü gerçekleştirirler fabrikacılığı Melike As devralır. 2018 yılında ortağı Mehmet Betil ile kendi zeytinyağı fabrikasını kurar. Nur As ailenin en küçüğü Mimarlık mesleğini edinir. Mavras Zeytinyağı fabrikası, As Zeytinyağı fabrikasını da As Antik Sabunhane olarak renovasyonunu tamamlar. Melda As sabunculuğu devralır. Odun ateşi sıcak sabun, şifalı bitkiler ile soğuk sabun. Antik Sabunhane Melda As ve Nur As’ın hayalidir. Geçmişi tüm ihtişamı ile geleceğe taşımak, ailenin en büyüğü Meserret As Çetin zeytin ağaçlarının o değerli yapraklarından ona miras bırakıldığı şekilde Zeytin sirkesi üretimini yapar. As Ailesi, “Sabunhaneyi kelimelere sığdırmak ne yazık ki imkansız. Burada amacımız bizlere aktarılan, öğretilen her şeyi sizlerle paylaşmak, geçmişten geleceğe bir kapı gibi gördüğünüz her eşya kullanılmakta ve nesillere aktarılmaktadır. Sabun müzemiz bizim aile tarihimizdir. Zeytin ağacının mucizelerini kuşaktan kuşağa aktarmak ise görevimizdir” diyorlar.
HABER MERKEZİ
