NASIL BİR İŞ ARIYORUZ?

Bir süredir şirket bünyemizde işe alım uzmanı olarak yetiştirmek üzere birini istihdam etmeye çalışıyoruz. Çalışıyoruz diyorum çünkü 2 ay geçmesine rağmen sonuca henüz ulaşamamış durumdayız. Muhtemel yaptığım görüşmelerin herhalde bir 3 katı kadarını adaylar randevulaşmamıza rağmen gelmediğinden dolayı yapamadım. “İş var ama çalışmak isteyen yok” klişesini bir kenara bırakıyorum. Bununla birlikte neden böyle bir durumdayız bir süredir onu düşünüyorum. Öyle adaylardan tecrübe talebim ve işin uzmanı olsun gibi bir beklentim de yok. Tek istediğim kendine güveni olsun, kendini iyi bir şekilde ifade edebilsin ve kendine özen göstersin ki gerisini zaten vereceğimiz eğitimlerle biz tamamlıyor olacağız. Amma velakin bu basit özellikleri dahi bulmakta sıkıntı yaşıyoruz.

Yaptığım görüşmelerde öncelikle şunu görüyorum birçok aday ciddi bir güvensizlik içinde başvuruda bulunuyor. Haliyle daha ilk andan itibaren bu güvensizlik kendisini el sıkışından, konuşmasına kendisini o kadar net bir şekilde gösteriyor ki değil bu işe herhangi bir başka işe daha kabul edilme ihtimallerini ortadan kaldırıyor. Bu güvensizlik ise çok büyük olasılıkla aldıkları eğitimin ve kişisel gelişimlerinin kuvvetli olmamasından kaynaklanıyor. Yani ülkede onca üniversiteden çıkan adayların birçoğu evet üniversite mezunu ancak ellerinde bir diploma haricinde bir şey yok. Bu da aldıkları eğitimin ne kadar kalitesiz olduğunu gösteriyor. Çünkü ortaokul, liseden hallice bir üniversite eğitiminin kendilerini gerçek iş yaşamına hazırlamadığını çok net olarak onlar da biliyor ve haliyle bu durum beraberinde bir güvensizlik getiriyor. Görüşmeye girerken kabul edilmeyeceklerini bilerek o masaya oturuyorlar ve hatta daha evden çıkarken kendilerine özen gösterip, güzel bir kıyafet giyme zahmetine bile girmiyorlar.

Başvuran adayların çoğu iş tanımını okumaktan oldukça uzak ya da okuduğunu anlamıyor. Daha önceki yazılarımdan birkaçında temel beceri endeksinden bahsetmiştim. Muhtemel ülke olarak temel beceri endeksinin en diplerinde neden yer aldığımızı bu durum çok bariz bir şekilde açıklıyor. Okuduğumuzu anlamıyoruz, fikir yürütemiyoruz, araştırmıyoruz, araştırsak da anlamıyoruz. Haliyle bu klasmana giren adaylar kesinlikle sonraki süreçleri düşünemediğinden sadece başvurmuş olmak için başvuruyor.

Bir diğer grup tamamen hayal aleminde yaşayanlar. Kafalarında yapmak istedikleri bir iş tanımı var ve başvurdukları her işi kafalarındaki gibi hayal ediyorlar. Bu pozisyon için yeterliliklerini hiç sorgulamadıklarından beklentileri alıp başını gidiyor. Kendisini geliştirmek, öğrenmek, tecrübe kazanmak bir kenara neredeyse şirketin anahtarını teslim etsek dahi beklentilerini hala karşılayamayacağımız adaylarla bu sebeple karşılaşıyoruz. Bir de bunun tam zıttı hayata dair hiçbir beklentisi olmayanlar var ki bu grup ne iş olsa yaparım noktasında ancak bu aşamada problem ise bizim beklentimizi karşılamaktan çok uzak oldukları gerçeği.

Evet herkes iyi bir maaşı, iyi bir çalışma ortamını, iyi bir geleceği planlamayı ve en nihayetinde mutlu olmayı hak ediyor. Bu konuda söyleyecek hiçbir şeyim yok. Ancak bunu hak ettiğimizi düşünürken kendimizi de sorgulamamız gerektiğine inanıyorum. Tamam beklediğimiz maaşı alalım, beklediğimiz ortamı bulalım, hayata dair hedeflerimiz olsun ama bunları elde etmek için ben ne yapabilirimi de masaya yatırmayı unutmayalım. Cumartesi çalışmayayım, masa başından kalkmayayım, günlük çalışma saatim dolunca kalkıp gideyim, hiçbir sorumluluğum olmasın, benim istediğim şekilde verilen işi yapayım istemediğim işi yapmayayım, en ufak bir zorluk varsa o işe hiç girmeyeyim tarzında bir yaklaşımla bu hayatta mutlu olabilmek gerçekten zor olacaktır. Peki bu tarz işler yok mu? Elbette var; çok sağlam bir eğitim, sağlam bir tecrübe veya kendisini geliştirmiş bir kişilik, istediği sonuca ulaşmak için zorluklara göğüs gerebilmeyi göze almış adaylar için zaten iş bulmakta sorun olduğunu düşünmüyorum ancak bu tanıma giren kişi sayısı ne yazık ki çok az. Yani iş arayışında bile orta sınıfın olmadığı bir ülkede yaşıyoruz; ya müdürler ya işçiler arasında ne istediğini bilen ara eleman bulmakta zorlanıyoruz.