Tatlandırıcılar, Düşük kalorili veya sıfır kalorili tatlandırıcılar, yiyecek ve içecekleri tatlandırmak için şeker yerine kullanılan maddelerdir. İçecekler, tatlılar ve hazır yemekler, kekler, sakız ve diş macunu gibi ürünlerde bulunurlar.
DSÖ, yeni yayınladığı kılavuzda kilo kontrolü için şekersiz tatlandırıcıların kullanılmamasını tavsiye ediyor! Ayrıca DSÖ, NSS kullanımının yetişkinlerde veya çocuklarda vücut yağını azaltmada herhangi bir uzun vadeli fayda sağlamadığını öne sürüyor.
Şekersiz tatlandırıcıların uzun süreli kullanımı yetişkinlerde Tip 2 diyabet, kardiyovasküler hastalıklar ve ölüm riskinde artış gibi istenmeyen etkileri de bilimsel çalışmalarla kanıtlanmıştır. DSÖ Beslenme ve Gıda Güvenliği Direktörü "NSS temel diyet bileşeni değildir ve besin değeri yoktur. İnsanlar, sağlıklarını iyileştirmek için yaşamın erken dönemlerinden başlayarak diyetteki şeker oranını tamamen azaltmalıdır” demiştir. Satılan tüm sentetik ve doğal olmayan içecekler; asesülfam K, aspartam, advantam, siklamatlar, neotam, sakarin, sukraloz, stevia ve stevia türevlerini içerir. STEVIA:
Stevia çok popüler düşük kalorili bir tatlandırıcıdır. Stevia rebaudiana adlı bir bitkinin yapraklarından elde edilir. Bu bitki, Güney Amerika'da yüzyıllardır tatlılığı ve tıbbi amaçları için yetiştirilmiştir. Stevia yapraklarında birkaç tatlı bileşik bulunur. Başlıcaları stevioside ve rebaudioside A'dır. Her ikisi de şekerden yüzlerce kat daha tatlıdır. Bu nedenle stevia çok tatlıdır ancak neredeyse hiç kalorisi yoktur. Ek olarak, birkaç insan temelli çalışma, stevia'nın aşağıdaki sağlık parametreleri dahil olmak üzere sağlık yararları olabileceğini düşündürmektedir: 1. Stevia Gastrointestinal Sorunlara Neden Olabilir
Yüksek oranda rafine edilmiş stevia alımının mide bulantısına yol açabileceği düşünülüyor. Stevia'daki steviositler midenizi tahriş edebilir ve sindirim sorunlarına, şişkinliğe neden olabilir veya iştahınızı azaltabilir. 2. Hipoglisemiye Sebep Olabilir
Yoğun stevia alımı, kan şekeri seviyelerinin tehlikeli derecede düşük olabileceği bir durum olan hipoglisemiye yol açabilir. 3. Endokrin Bozukluklara Neden Olabilir
Steviol glikozitlerin endokrin sistem tarafından kontrol edilen hormonlara müdahale etme olasılığı vardır. 2016 yılında yapılan bir araştırmaya göre, sperm hücreleri steviol ile tanıştırıldığında progesteron hormonunda (dişi üreme sistemi tarafından salgılanan) bir artış gördü 4. Düşük tansiyon
Stevia'nın hipertansiyonu (yüksek tansiyon) olanlarda kan basıncını düşürdüğü gösterilmiştir. Stevia'nın kan basıncını normal seviyede olanlarda tehlikeli seviyelere düşürdüğüne dair hiçbir kanıt yoktur. Bununla birlikte, tansiyon düşürücü ilaç kullananlar, stevia'nın ilacın etkilerini artırma potansiyelinin farkında olmalıdır. 5. Karaciğer yan etkileri Olabilir
Stevia'nın karaciğer üzerindeki etkisine ilişkin araştırmalar başlangıç niteliğindedir ve kesin değildir. Fareler üzerinde yapılan bir çalışma, stevia ve sukraloz yükselmiş karaciğer enzimleri arasında bir ilişki buldu.
Rios-Leyvraz, M., Montez, J., & World Health Organization. (2022). Health effects of the use of non-sugar sweeteners: a systematic review and meta-analysis.
DSÖ, yeni yayınladığı kılavuzda kilo kontrolü için şekersiz tatlandırıcıların kullanılmamasını tavsiye ediyor! Ayrıca DSÖ, NSS kullanımının yetişkinlerde veya çocuklarda vücut yağını azaltmada herhangi bir uzun vadeli fayda sağlamadığını öne sürüyor.
Şekersiz tatlandırıcıların uzun süreli kullanımı yetişkinlerde Tip 2 diyabet, kardiyovasküler hastalıklar ve ölüm riskinde artış gibi istenmeyen etkileri de bilimsel çalışmalarla kanıtlanmıştır. DSÖ Beslenme ve Gıda Güvenliği Direktörü "NSS temel diyet bileşeni değildir ve besin değeri yoktur. İnsanlar, sağlıklarını iyileştirmek için yaşamın erken dönemlerinden başlayarak diyetteki şeker oranını tamamen azaltmalıdır” demiştir. Satılan tüm sentetik ve doğal olmayan içecekler; asesülfam K, aspartam, advantam, siklamatlar, neotam, sakarin, sukraloz, stevia ve stevia türevlerini içerir. STEVIA:
Stevia çok popüler düşük kalorili bir tatlandırıcıdır. Stevia rebaudiana adlı bir bitkinin yapraklarından elde edilir. Bu bitki, Güney Amerika'da yüzyıllardır tatlılığı ve tıbbi amaçları için yetiştirilmiştir. Stevia yapraklarında birkaç tatlı bileşik bulunur. Başlıcaları stevioside ve rebaudioside A'dır. Her ikisi de şekerden yüzlerce kat daha tatlıdır. Bu nedenle stevia çok tatlıdır ancak neredeyse hiç kalorisi yoktur. Ek olarak, birkaç insan temelli çalışma, stevia'nın aşağıdaki sağlık parametreleri dahil olmak üzere sağlık yararları olabileceğini düşündürmektedir: 1. Stevia Gastrointestinal Sorunlara Neden Olabilir
Yüksek oranda rafine edilmiş stevia alımının mide bulantısına yol açabileceği düşünülüyor. Stevia'daki steviositler midenizi tahriş edebilir ve sindirim sorunlarına, şişkinliğe neden olabilir veya iştahınızı azaltabilir. 2. Hipoglisemiye Sebep Olabilir
Yoğun stevia alımı, kan şekeri seviyelerinin tehlikeli derecede düşük olabileceği bir durum olan hipoglisemiye yol açabilir. 3. Endokrin Bozukluklara Neden Olabilir
Steviol glikozitlerin endokrin sistem tarafından kontrol edilen hormonlara müdahale etme olasılığı vardır. 2016 yılında yapılan bir araştırmaya göre, sperm hücreleri steviol ile tanıştırıldığında progesteron hormonunda (dişi üreme sistemi tarafından salgılanan) bir artış gördü 4. Düşük tansiyon
Stevia'nın hipertansiyonu (yüksek tansiyon) olanlarda kan basıncını düşürdüğü gösterilmiştir. Stevia'nın kan basıncını normal seviyede olanlarda tehlikeli seviyelere düşürdüğüne dair hiçbir kanıt yoktur. Bununla birlikte, tansiyon düşürücü ilaç kullananlar, stevia'nın ilacın etkilerini artırma potansiyelinin farkında olmalıdır. 5. Karaciğer yan etkileri Olabilir
Stevia'nın karaciğer üzerindeki etkisine ilişkin araştırmalar başlangıç niteliğindedir ve kesin değildir. Fareler üzerinde yapılan bir çalışma, stevia ve sukraloz yükselmiş karaciğer enzimleri arasında bir ilişki buldu.
Rios-Leyvraz, M., Montez, J., & World Health Organization. (2022). Health effects of the use of non-sugar sweeteners: a systematic review and meta-analysis.
