Zamanlamanın basit olarak manası bir işi doğru yerde ve doğru zamanda yapmaktır. Bu hayatın her safhası ve günlük yaşamdaki her eylem için uyulması gerekli bir düstur olarak karşımıza çıkar. Zamanlamayı, karşımıza çıkan ,elimize geçen fırsatları anında değerlendirmek manasın dada anlayabiliriz. Bu ilk manayı kavradıktan sonra taekwondodaki zamanlamanın izahatine geçebiliriz.
Zamanlamada ilk önemli şey elverişlilik yani uygunluktur. Yapacağınız teknik rakibin duruşuna ,pozisyonuna, o anki tavrına uygun mudur değil midir? Yapacağınız teknik puan alabilirmiş. Çünkü Taekwondo müsabakasında amaç puan almaktır. Bu nedenle taekwondodaki zamanlama derken anlayacağımız husus puan almaya yönelik en uygun zaman ve en uygun tekniği aynı anda birleştirmektir. Zamanlama söylenildiği kadar basit bir şey değildir. Çünkü yapacağınız tekniğin uygun ve elverişli olması için gerçekleşmesi gerekli bir takım şartlar vardır. Uygunluk ,değişik zamanlarda ortaya çıkar. Farklı şartlardan ve olaylardan bir anda doğar ve o saniye içinde yok oluverir. Müsabaka içinde ,bir yıl boyunca özenle çalıştığınız tekniği kullanabilme fırsatı ya doğar ya doğmaz. Bir tekniği kullanabilme şansınız 9 dakikalık süre zarfında 1 veya 2 saniyelik bir zaman diliminde elinize ya geçer ya geçmez. Bununda zamanı ve yeri olmaz. Müsabakada ben şu tekniği atacağım diyemezsiniz. Yani iyi bir taekwondocunun favori tekniği olmaz. Tüm teknik ve becerileri bilir. Müsabaka içinde hangi teknik için elverişli bir konum doğmuş ise onu kullanır. Üst seviye sporcuların müsabakalarında da müsabıklar bu fırsatı müsabaka sırasında ya bir ya iki kere yakalayabilirler. Uygunluk, hareketin veya hareketsizliğin başlıca nedenidir. Üst seviye sporcuların müsabaka boyunca birbirlerine karşı çok hareketsiz durmalarının ve hiç teknik yapmadan puansız raunt geçmelerinin ve seyircilere sıkıcı ve sanki taekwondoyu bilmiyorlarmış görüntüsü vermelerinin sebebi budur. Çünkü denk sporcular birbirlerine teknik yapacak uygun zaman ve açık bırakmazlar. Aynı sporcular karşısına acemi bir sporcu çıkartıldığı zaman ise anında knokdowna (Nakavta) giderler. Müsabaka iki rakibin aksiyon ve reaksiyonu tarzında geçer. Yani taekwondoda hareket ve tekniklerinizi rakibin reaksiyonuna göre düzenlemek zorunluluğu vardır. Sizin çok iyi teknik yapmanız değil ,o teknik için size rakibinizin verdiği açık (Rakibin savunmasız anı) önemlidir. Müsabıklar sürekli olarak bu açığı bulmaya çalışırlar. Taekwondoda avantaj yakalamanın bir manası da rakibin açıklarını keşfetmektir.Eğer bu açığı bulamaz ise bekleyecek veya rakibini açığa düşürmek için çabalayacaktır. Yani üç yol vardır
Çıkan fırsatı ve açığı (Rakibin savunmasız anı) değerlendireceksiniz yoksa bekleyeceksiniz ve rakibi açık vermeye zorlayacaksınız .Aksi halde Kapalı bir rakibe saldırmak riskin en büyüğünü almak demektir. Bu nedenle iyi müsabıklar taekwondo müsabakasında rakiplerinin seviyesi ne olursa olsun beklemeyi yeğlerler. Açık ararlar. Eğer rakibin bir açığı yoksa ,açık vermesi için zorlarlar. Bu nedenle bazen müsabakanın büyük bir bölümü bekleme ile geçebilir. Müsabakada rakibin açığını aramak zor bir bilmece çözmek gibi dikkat ve sabır işidir. Demekti müsabaka kazanmanın iki temel kaidesi vardır. Birincisi rakibe açık vermemek ,ikincisi rakibin verdiği açıkları (Rakibin savunmasız anı) anında değerlendirmektir. Rakibin verdiği açık 1saniye kadar bir süredir. Bu süreyi o andaki rakibin pozisyonuna göre en uygun teknik atarak değerlendirmeye taekwondoda zamanlama denir. Yani rakip açık verdiği anda kötü bir teknik çıkardıysanız bu zamanla olmaz.Veya rakip kapalı ve pozisyonda ise çok iyi bir teknik asanızda bu yine zamanlama olmaz. Önemli olan Rakibin açık verdiği savunmasız anı ,iyi tekniğinizle birleştirmektir. Puan ancak bu şekilde gelir ki müsabakada amaç budur. Zamanlamanın geliştirilmesi için çalışma metodu basit kurallara oturur. Bu aslında ayrı çalışma metodu değil normal antrenmanın içinde zaten vardır. İyi bir zamanlama, bir takım akli ve fiziksel yetenekleri gerektirir. Birincisi teknikleri en mükemmel ve hatasız yapmayı öğrenmek lazımdır. Bu nedenle tekniği bir bütün olarak değil kendi içinde parçalara bölerek ve her parçayı mükemmel ve seri yaparak çalışın. Misal basit bir düz tekme (Palding) atmak için diz çekmenin mükemmel olması lazımdır. Bu nedenle diz çekmeyi çok iyi ve hatasız yapmalı bunun üzerinde çalışmalısınız. Eğer diz çekmeniz zayıfsa palding çalışmanın bir manası olmaz. Çünkü hatalı yapa yapa ,hataları doğru zannetmeye başlarsınız. Diz çekilmeden yapılan bir düz tekme seri ve net çıkmaz. İkincisi tekniklerin ne amaçla kullanıldıklarının bilinmesinden geçer. Her tekniğin ne zaman yapılacağını, hangi tekniğe karşı yapılacağını, yaparken avantaj ve dezavantajlarını, Tekniğin sebep olduğu kontra teknikleri ,diğer tekniklerle olan uyumu veya uyumsuzluklarını çok iyi bilmek gerekir. Yani iyi bir teorik bilgiye sahip olmalı. Bilgiyi ve fiziki beceriyi bir noktada buluşturmalısınız.
Rakibin hangi pozisyonunda neresinden hangi tekniği atacağınızı çok iyi hesap etmelisiniz. Rakibin açığını bulmak kadar açık vermemekte çok önemlidir. Bilhassa müsabakaların ,son bölümleri sporcuların dikkatlerinin dağıldığı ve açık verildiği (Savunmalarının zayıfladığı) bölümlerdir. Bu bölümlerde iyi kondisyon ve müsabakaya fiziksel ve mental hazırlık kendini göstermeye başlar. Zamanlamada en önemli bir faktörde yeterli ve mükemmel bir sür'attir. Antrenmanlarda sürat çalışmalarına çok önem veriniz. Sür'atiniz artarsa eninde sonunda tekniklerdeki zamanlama oluşmaya başlayacaktır. Zamanlamada rakibi takip ve gözlemde çok önemlidir. Vücut hareketlerinden ve mimiklerinden rakibin hareketini kavramalı ve pozisyonunuzu rakibe göre çok çabuk ve uygun şekilde değiştirebilmelisiniz. Ancak bu şekilde bir atağı önler ve kontratak yapabilirsiniz. Rakibin alışkanlık ve temayüllerini iyi bilmelisiniz .Yani rakibi önceden tanımalısınız. Hangi teknikleri zayıf, hangileri kuvvetli, hangi tekniği sık yapıyor, savunma zaafları ve blokları nedir vs bilmelisiniz ve tüm bunlara göre teknik yapmalısınız ki puan alabilesiniz. Rakibinizin hangi durumlarda hangi tekniği kullandığının analizini iyi yapabilirseniz onu savunmasız yakaladığınız fırsatları bulabilirsiniz. Maçı ve rakibi en iyi analiz eden sporcu maçı kazanır. Çünkü rakibin hangi durumlarda açık verdiğini keşfederseniz onu bu duruma sokabilirsiniz. Antrenmanlarda zamanlama antrenmanı muhakkak bir partnerle yapılmalıdır. Partnerin atağına kontra atak yapılarak çalışmalar sürer. İlk olarak partner size bir atak yapar ve siz kontratak yaparsınız. Partneriniz yavaş hareket ederek sizin kontra tekme vurmanıza yardımcı olur. Bu şekilde öncelikle hangi tekniğe hangi teknikle kontratak yapılabileceğini iyi ezberlemelisiniz. İkinci olarak partner tekniğini çok sür'atli çıkarır ve sizde kontratak yaparsınız .Bu şekilde sür'atli teknik yapmaya alışırsınız. Üçüncü olarak partneriniz teknik çıkartırken sizinkinde önlemeye çalışır. Bu şekilde de Yapacağınız kontratağın olumsuzluklarını bilmeye ve tedbir almaya başlarsınız. Bu üç aşamalı çalışma önemli bir prensiptir. Çünkü önce teknik bilinmeli, daha sonra sürat kazandırılmalı daha sonrada kontralardan kaçınmalıdır. Bu taekwondo tekniklerinde öğrenme prensibidir. Zamanlama ancak bu tür bir çalışma sonucu ortaya çıkan bir beceridir.
Zamanlamada ilk önemli şey elverişlilik yani uygunluktur. Yapacağınız teknik rakibin duruşuna ,pozisyonuna, o anki tavrına uygun mudur değil midir? Yapacağınız teknik puan alabilirmiş. Çünkü Taekwondo müsabakasında amaç puan almaktır. Bu nedenle taekwondodaki zamanlama derken anlayacağımız husus puan almaya yönelik en uygun zaman ve en uygun tekniği aynı anda birleştirmektir. Zamanlama söylenildiği kadar basit bir şey değildir. Çünkü yapacağınız tekniğin uygun ve elverişli olması için gerçekleşmesi gerekli bir takım şartlar vardır. Uygunluk ,değişik zamanlarda ortaya çıkar. Farklı şartlardan ve olaylardan bir anda doğar ve o saniye içinde yok oluverir. Müsabaka içinde ,bir yıl boyunca özenle çalıştığınız tekniği kullanabilme fırsatı ya doğar ya doğmaz. Bir tekniği kullanabilme şansınız 9 dakikalık süre zarfında 1 veya 2 saniyelik bir zaman diliminde elinize ya geçer ya geçmez. Bununda zamanı ve yeri olmaz. Müsabakada ben şu tekniği atacağım diyemezsiniz. Yani iyi bir taekwondocunun favori tekniği olmaz. Tüm teknik ve becerileri bilir. Müsabaka içinde hangi teknik için elverişli bir konum doğmuş ise onu kullanır. Üst seviye sporcuların müsabakalarında da müsabıklar bu fırsatı müsabaka sırasında ya bir ya iki kere yakalayabilirler. Uygunluk, hareketin veya hareketsizliğin başlıca nedenidir. Üst seviye sporcuların müsabaka boyunca birbirlerine karşı çok hareketsiz durmalarının ve hiç teknik yapmadan puansız raunt geçmelerinin ve seyircilere sıkıcı ve sanki taekwondoyu bilmiyorlarmış görüntüsü vermelerinin sebebi budur. Çünkü denk sporcular birbirlerine teknik yapacak uygun zaman ve açık bırakmazlar. Aynı sporcular karşısına acemi bir sporcu çıkartıldığı zaman ise anında knokdowna (Nakavta) giderler. Müsabaka iki rakibin aksiyon ve reaksiyonu tarzında geçer. Yani taekwondoda hareket ve tekniklerinizi rakibin reaksiyonuna göre düzenlemek zorunluluğu vardır. Sizin çok iyi teknik yapmanız değil ,o teknik için size rakibinizin verdiği açık (Rakibin savunmasız anı) önemlidir. Müsabıklar sürekli olarak bu açığı bulmaya çalışırlar. Taekwondoda avantaj yakalamanın bir manası da rakibin açıklarını keşfetmektir.Eğer bu açığı bulamaz ise bekleyecek veya rakibini açığa düşürmek için çabalayacaktır. Yani üç yol vardır
Çıkan fırsatı ve açığı (Rakibin savunmasız anı) değerlendireceksiniz yoksa bekleyeceksiniz ve rakibi açık vermeye zorlayacaksınız .Aksi halde Kapalı bir rakibe saldırmak riskin en büyüğünü almak demektir. Bu nedenle iyi müsabıklar taekwondo müsabakasında rakiplerinin seviyesi ne olursa olsun beklemeyi yeğlerler. Açık ararlar. Eğer rakibin bir açığı yoksa ,açık vermesi için zorlarlar. Bu nedenle bazen müsabakanın büyük bir bölümü bekleme ile geçebilir. Müsabakada rakibin açığını aramak zor bir bilmece çözmek gibi dikkat ve sabır işidir. Demekti müsabaka kazanmanın iki temel kaidesi vardır. Birincisi rakibe açık vermemek ,ikincisi rakibin verdiği açıkları (Rakibin savunmasız anı) anında değerlendirmektir. Rakibin verdiği açık 1saniye kadar bir süredir. Bu süreyi o andaki rakibin pozisyonuna göre en uygun teknik atarak değerlendirmeye taekwondoda zamanlama denir. Yani rakip açık verdiği anda kötü bir teknik çıkardıysanız bu zamanla olmaz.Veya rakip kapalı ve pozisyonda ise çok iyi bir teknik asanızda bu yine zamanlama olmaz. Önemli olan Rakibin açık verdiği savunmasız anı ,iyi tekniğinizle birleştirmektir. Puan ancak bu şekilde gelir ki müsabakada amaç budur. Zamanlamanın geliştirilmesi için çalışma metodu basit kurallara oturur. Bu aslında ayrı çalışma metodu değil normal antrenmanın içinde zaten vardır. İyi bir zamanlama, bir takım akli ve fiziksel yetenekleri gerektirir. Birincisi teknikleri en mükemmel ve hatasız yapmayı öğrenmek lazımdır. Bu nedenle tekniği bir bütün olarak değil kendi içinde parçalara bölerek ve her parçayı mükemmel ve seri yaparak çalışın. Misal basit bir düz tekme (Palding) atmak için diz çekmenin mükemmel olması lazımdır. Bu nedenle diz çekmeyi çok iyi ve hatasız yapmalı bunun üzerinde çalışmalısınız. Eğer diz çekmeniz zayıfsa palding çalışmanın bir manası olmaz. Çünkü hatalı yapa yapa ,hataları doğru zannetmeye başlarsınız. Diz çekilmeden yapılan bir düz tekme seri ve net çıkmaz. İkincisi tekniklerin ne amaçla kullanıldıklarının bilinmesinden geçer. Her tekniğin ne zaman yapılacağını, hangi tekniğe karşı yapılacağını, yaparken avantaj ve dezavantajlarını, Tekniğin sebep olduğu kontra teknikleri ,diğer tekniklerle olan uyumu veya uyumsuzluklarını çok iyi bilmek gerekir. Yani iyi bir teorik bilgiye sahip olmalı. Bilgiyi ve fiziki beceriyi bir noktada buluşturmalısınız.
Rakibin hangi pozisyonunda neresinden hangi tekniği atacağınızı çok iyi hesap etmelisiniz. Rakibin açığını bulmak kadar açık vermemekte çok önemlidir. Bilhassa müsabakaların ,son bölümleri sporcuların dikkatlerinin dağıldığı ve açık verildiği (Savunmalarının zayıfladığı) bölümlerdir. Bu bölümlerde iyi kondisyon ve müsabakaya fiziksel ve mental hazırlık kendini göstermeye başlar. Zamanlamada en önemli bir faktörde yeterli ve mükemmel bir sür'attir. Antrenmanlarda sürat çalışmalarına çok önem veriniz. Sür'atiniz artarsa eninde sonunda tekniklerdeki zamanlama oluşmaya başlayacaktır. Zamanlamada rakibi takip ve gözlemde çok önemlidir. Vücut hareketlerinden ve mimiklerinden rakibin hareketini kavramalı ve pozisyonunuzu rakibe göre çok çabuk ve uygun şekilde değiştirebilmelisiniz. Ancak bu şekilde bir atağı önler ve kontratak yapabilirsiniz. Rakibin alışkanlık ve temayüllerini iyi bilmelisiniz .Yani rakibi önceden tanımalısınız. Hangi teknikleri zayıf, hangileri kuvvetli, hangi tekniği sık yapıyor, savunma zaafları ve blokları nedir vs bilmelisiniz ve tüm bunlara göre teknik yapmalısınız ki puan alabilesiniz. Rakibinizin hangi durumlarda hangi tekniği kullandığının analizini iyi yapabilirseniz onu savunmasız yakaladığınız fırsatları bulabilirsiniz. Maçı ve rakibi en iyi analiz eden sporcu maçı kazanır. Çünkü rakibin hangi durumlarda açık verdiğini keşfederseniz onu bu duruma sokabilirsiniz. Antrenmanlarda zamanlama antrenmanı muhakkak bir partnerle yapılmalıdır. Partnerin atağına kontra atak yapılarak çalışmalar sürer. İlk olarak partner size bir atak yapar ve siz kontratak yaparsınız. Partneriniz yavaş hareket ederek sizin kontra tekme vurmanıza yardımcı olur. Bu şekilde öncelikle hangi tekniğe hangi teknikle kontratak yapılabileceğini iyi ezberlemelisiniz. İkinci olarak partner tekniğini çok sür'atli çıkarır ve sizde kontratak yaparsınız .Bu şekilde sür'atli teknik yapmaya alışırsınız. Üçüncü olarak partneriniz teknik çıkartırken sizinkinde önlemeye çalışır. Bu şekilde de Yapacağınız kontratağın olumsuzluklarını bilmeye ve tedbir almaya başlarsınız. Bu üç aşamalı çalışma önemli bir prensiptir. Çünkü önce teknik bilinmeli, daha sonra sürat kazandırılmalı daha sonrada kontralardan kaçınmalıdır. Bu taekwondo tekniklerinde öğrenme prensibidir. Zamanlama ancak bu tür bir çalışma sonucu ortaya çıkan bir beceridir.
