"TEK PARTİ DÖNEMİ İLE GEREĞİ GİBİ HESAPLAŞMA YAPILAMADI"

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Sosyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Arif Olgun Közleme’nin 4. kitabı “Halktan Öte” adıyla Duvar Yayınları’ndan çıktı.

Türk mutfak kültürü, Çanakkale Şehitliği ve Türk modernleşmesi başta olmak üzere birçok alanda çalışmaları olan Doç. Dr. Arif Olgun Közleme kaleme aldığı 350 sayfalık yeni kitabında tek parti dönemini sembol değeri taşıyan bazı icraatları üzerinden toplum bilimi çerçevesinde gerçek yönüyle görmeyi amaçlıyor.

Türkiye’nin yakın tarihi olan tek parti dönemiyle, doğru anlama ve yerli yerine oturtma anlamında henüz gereği gibi bir hesaplaşma yapılmadığını belirten Doç. Dr. Közleme, hissi tarafgirliklerle millet enerjisinin boşa harcandığını vurguladı ve şunları söyledi:

“Tek parti dönemine dair yapılanlar genellikle mantık ve izan sınırlarını aşan övgüler ve yergiler şeklinde olmuştur. Kimsenin karşısındakini ikna edemediği bu atmosferde ya ötekiler ya da iki yüzlülükler ortaya çıkmaktadır. Halbuki tarihin her dönemi her kuşak tarafından cesurca değerlendirilebilmelidir. Bu kitap çeyrek asırdan fazla Türk siyasetine hâkim olmuş ve yeni bir toplum inşa sürecine girişmiş tek parti dönemini, sembol değeri taşıyan bazı icraatları üzerinden toplum bilimi çerçevesinde gerçek yönüyle görme ve gösterebilme denemesidir. Tek parti dönemi aydın ve bürokrasisinde genel kanat halka inanmamaktı. Bu yüzden halkın üzerinde bir metamorfoz gerçekleştirmek istemişlerdir. Buda onları cumhuriyet yönetim mantığına aykırı olarak jakoben tavırların içine itmiştir. Böylece hem çağdaşlığın hem de cumhuriyet ilkesinin gereği olan halktan hareketle yürümekten mahrum kalarak, bazen monarşik istibdatları dahi aratacak uygulamaların içine girmişlerdir. Onların çağdaşlık sayacağını oluşturanlardan biri olan akıl, onlara göre halkta yoktur. Diğer ikisi özgürlük ve bireysellik ise şimdilik halka göre değildir. Batı’nın çerçöpünü çağdaşlık olarak bu topraklara ithal edebilmek için halkın “geriliği kutsayan iradesi”, yeni bir anlayışa büründürülene kadar dışarıda tutulmalıydı. Tek parti aydın ve bürokrasisine göre, halk iradesi ve demokrasisi, hele katıksız olanı, ayak takımının söz sahipliği olarak algılanmıştır.”