SORU 1: Terk Sebebiyle Boşanma Davası Nedir?
Terk sebebiyle boşanma Türk Medenî Kanunu m. 164’te düzenlenmiştir. Buna göre “Eşlerden biri, evlilik birliğinden doğan yükümlülüklerini yerine getirmemek maksadıyla diğerini terk ettiği veya haklı bir sebep olmadan ortak konuta dönmediği takdirde ayrılık, en az altı ay sürmüş ve bu durum devam etmekte ve istem üzerine hâkim veya noter tarafından yapılan ihtar sonuçsuz kalmış ise; terk edilen eş, boşanma davası açabilir. Eşini ortak konutu terk etmeye zorlayan veya haklı sebep olmaksızın ortak konuta dönmesini engelleyen eş de terk etmiş sayılır.” denilmiş olup davaya hakkı olan eşin istemi üzerine hâkim veya noter, esası incelemeden yapacağı ihtarda terk eden eşe iki ay içinde ortak konuta dönmesi gerektiği ve dönmemesi hâlinde doğacak sonuçlar hakkında uyarıda bulunmalıdır.
SORU 2: Kimler Terk Etmiş Sayılır?
• Evlilik birliğinden doğan yükümlülükleri yerine getirmemek amacıyla ortak konuttan ayrılan eş,
• Eve dönmemek için haklı bir nedeni olmaksızın eve dönmeyen eş,
• Diğer eşi ortak konuttan ayrılmaya zorlayan eş,
• Diğer eşin ortak konuta haklı bir sebep olmaksızın dönmesini engelleyen eş terk etmiş sayılır.
SORU 3: Terk Sebebiyle Boşanma Davasının Şartları Nedir?
a) Eşlerden Biri Evlilik Birliğinin Getirdiği Görevleri Yerine Getirmemek Amacıyla Ortak Konutu Terk Etmelidir: Eşlerden biri, bu ortak konutu ortak hayata son vermek amacıyla terk etmiş olmalıdır. Eşlerin ortak konutta birlikte oturmaya devam ettikleri sürece küs olmaları, konuşmamaları, yemeklerini, oturma odalarını ve hatta yataklarını dahi ayırmış olmaları terk sebebiyle boşanma davası açılabilmesini mümkün kılmaz. Ancak ortak konutu haklı sebeple terk eden eşe ise, terk sebebiyle boşanma davası açılamaz. Eşlerden birinin diğer eşi evden kovması veya ortak konuttan ayrılmaya zorlaması ise, m. 164/I c. 2’de bu eşin terk etmiş sayılacağı şeklinde hükme bağlanmıştır. Bu durumda bir eşin diğerini kötü davranışlarıyla evden ayrılmaya zorlaması söz konusudur.
b) Diğer Eş, Ortak Konutu Terk Eden Eşe “Eve Dön İhtarı” Çekmelidir: Terk sebebiyle boşanma davası açmak isteyen eş, 4 ayın sonunda hâkime veya notere başvurarak diğer eşe eve dön ihtarı çekmelidir. Hâkim veya noter, ihtarda terk eden eşe 2 ay içinde ortak konuta dönmesi gerektiğini ihtar ederek dönmemesi hâlinde doğacak sonuçlar hakkında kendisine terk sebebiyle boşanma davası açılacağı hususunda uyarıda bulunur. Eve dönme parasının verilmesini de kararlaştırmışsa, 2 aylık süre paranın alındığı tarihten itibaren başlar. Sadece eve dön ihtarının kendisine tebliğinden itibaren 2 ay içinde ortak konuta dönmeyen eşe karşı terk sebebiyle boşanma davası açılabilir. Evlilik birliğinin devamı için terk eden eşe yapılan son çağrı niteliğinde olan terk ihtarının hüküm ifade edebilmesi için ihtarda bulunan eşin, terk eden eşin geri dönmesini ve ortak hayata devam etmesini gerçekten istemiş olması, bir başka ifadeyle ihtarın samimi ve ciddi olması gerektiği kabul edilmektedir. Terk ihtarının samimi olmadığının anlaşıldığı hallerde ise yapılan ihtarın geçersiz olması sebebiyle terk nedenine dayalı boşanma davasının reddine karar verilecektir.
c) Eve Dön İhtarının Sonuçsuz Kalması: Ortak Konuta Dönmeme ya da Dönmemede Haklılığı Kanıtlayamamalıdır. Eve dön ihtarı üzerine eve dönmeyen eş, terk sebebiyle açılan boşanma davasında ortak konutu terk etmekte haklı olduğunu ispat edebilir ayrıca TMK m. 197/I gereği, ortak hayat sebebiyle kişiliği, ekonomik güvenliği veya ailenin huzuru ciddî biçimde tehlikeye düştüğü sürece ayrı yaşama hakkına da sahiptir. Yargıtay 2. H.D.’nin 29.01.2004 tarihli bir kararında “Terk nedeniyle boşanma davasında davalının terkte haklılığını değil, eve dönmemekte haklı olduğunu kanıtlaması gerekir. Yani ispat yükü artık evi terk eden kişidedir. Eve dönmemekte haklı olduğunu dayanak teşkil eden hukuka uygun deliller ile ispat etmelidir. Davanın da kabulü için, terk eden eşin eve dönmemekte haklı olmaması gerekmektedir. Av. Ezgi ENGİN
Terk sebebiyle boşanma Türk Medenî Kanunu m. 164’te düzenlenmiştir. Buna göre “Eşlerden biri, evlilik birliğinden doğan yükümlülüklerini yerine getirmemek maksadıyla diğerini terk ettiği veya haklı bir sebep olmadan ortak konuta dönmediği takdirde ayrılık, en az altı ay sürmüş ve bu durum devam etmekte ve istem üzerine hâkim veya noter tarafından yapılan ihtar sonuçsuz kalmış ise; terk edilen eş, boşanma davası açabilir. Eşini ortak konutu terk etmeye zorlayan veya haklı sebep olmaksızın ortak konuta dönmesini engelleyen eş de terk etmiş sayılır.” denilmiş olup davaya hakkı olan eşin istemi üzerine hâkim veya noter, esası incelemeden yapacağı ihtarda terk eden eşe iki ay içinde ortak konuta dönmesi gerektiği ve dönmemesi hâlinde doğacak sonuçlar hakkında uyarıda bulunmalıdır.
SORU 2: Kimler Terk Etmiş Sayılır?
• Evlilik birliğinden doğan yükümlülükleri yerine getirmemek amacıyla ortak konuttan ayrılan eş,
• Eve dönmemek için haklı bir nedeni olmaksızın eve dönmeyen eş,
• Diğer eşi ortak konuttan ayrılmaya zorlayan eş,
• Diğer eşin ortak konuta haklı bir sebep olmaksızın dönmesini engelleyen eş terk etmiş sayılır.
SORU 3: Terk Sebebiyle Boşanma Davasının Şartları Nedir?
a) Eşlerden Biri Evlilik Birliğinin Getirdiği Görevleri Yerine Getirmemek Amacıyla Ortak Konutu Terk Etmelidir: Eşlerden biri, bu ortak konutu ortak hayata son vermek amacıyla terk etmiş olmalıdır. Eşlerin ortak konutta birlikte oturmaya devam ettikleri sürece küs olmaları, konuşmamaları, yemeklerini, oturma odalarını ve hatta yataklarını dahi ayırmış olmaları terk sebebiyle boşanma davası açılabilmesini mümkün kılmaz. Ancak ortak konutu haklı sebeple terk eden eşe ise, terk sebebiyle boşanma davası açılamaz. Eşlerden birinin diğer eşi evden kovması veya ortak konuttan ayrılmaya zorlaması ise, m. 164/I c. 2’de bu eşin terk etmiş sayılacağı şeklinde hükme bağlanmıştır. Bu durumda bir eşin diğerini kötü davranışlarıyla evden ayrılmaya zorlaması söz konusudur.
b) Diğer Eş, Ortak Konutu Terk Eden Eşe “Eve Dön İhtarı” Çekmelidir: Terk sebebiyle boşanma davası açmak isteyen eş, 4 ayın sonunda hâkime veya notere başvurarak diğer eşe eve dön ihtarı çekmelidir. Hâkim veya noter, ihtarda terk eden eşe 2 ay içinde ortak konuta dönmesi gerektiğini ihtar ederek dönmemesi hâlinde doğacak sonuçlar hakkında kendisine terk sebebiyle boşanma davası açılacağı hususunda uyarıda bulunur. Eve dönme parasının verilmesini de kararlaştırmışsa, 2 aylık süre paranın alındığı tarihten itibaren başlar. Sadece eve dön ihtarının kendisine tebliğinden itibaren 2 ay içinde ortak konuta dönmeyen eşe karşı terk sebebiyle boşanma davası açılabilir. Evlilik birliğinin devamı için terk eden eşe yapılan son çağrı niteliğinde olan terk ihtarının hüküm ifade edebilmesi için ihtarda bulunan eşin, terk eden eşin geri dönmesini ve ortak hayata devam etmesini gerçekten istemiş olması, bir başka ifadeyle ihtarın samimi ve ciddi olması gerektiği kabul edilmektedir. Terk ihtarının samimi olmadığının anlaşıldığı hallerde ise yapılan ihtarın geçersiz olması sebebiyle terk nedenine dayalı boşanma davasının reddine karar verilecektir.
c) Eve Dön İhtarının Sonuçsuz Kalması: Ortak Konuta Dönmeme ya da Dönmemede Haklılığı Kanıtlayamamalıdır. Eve dön ihtarı üzerine eve dönmeyen eş, terk sebebiyle açılan boşanma davasında ortak konutu terk etmekte haklı olduğunu ispat edebilir ayrıca TMK m. 197/I gereği, ortak hayat sebebiyle kişiliği, ekonomik güvenliği veya ailenin huzuru ciddî biçimde tehlikeye düştüğü sürece ayrı yaşama hakkına da sahiptir. Yargıtay 2. H.D.’nin 29.01.2004 tarihli bir kararında “Terk nedeniyle boşanma davasında davalının terkte haklılığını değil, eve dönmemekte haklı olduğunu kanıtlaması gerekir. Yani ispat yükü artık evi terk eden kişidedir. Eve dönmemekte haklı olduğunu dayanak teşkil eden hukuka uygun deliller ile ispat etmelidir. Davanın da kabulü için, terk eden eşin eve dönmemekte haklı olmaması gerekmektedir. Av. Ezgi ENGİN
