Trans Yağlar

Bu sıralar sık sorulan trans yağlar hakkında… Keyifli okuamalr…

Aslında trans yağ içeren hidrojenize yağlar zaten bildiğimiz, sıvı bitki yağlarının hidrojen ile ısıtılması sonucu oluşan yağlardır.  Ne kadar çok hidrojenize olursa o kadar da katılaşır. Bu haliyle de doğallıktan çıkıp sentetikleşir.

Yapay olarak oluşturulabilen trans yağlar dışında bir de doğal trans yağ asitleri mevcuttur. Örneğin; bazı geviş getiren koyun, kuzu, inek gibi hayvanların süt ve etlerinde de az miktarda trans yağ asidi bulunmaktadır. Fakat bu trans yağ asitleri doğal olarak oluştuğu için bu yağların zararı yoktur.

Bunların dışında yağların yüksek sıcaklıklarda sürekli olarak ısıtılması ve kızartılması ile de bu yağ türü oluşumu gözlenmektedir.

Özellikle hazır gıdalarda sıkça duyduğumuz trans yağ kavramı oldukça  merak edilen ve bilinçlenilmesi gereken bir konudur.

 

Zararları nelerdir?

Bilinen en önemli zararlarından biri; kötü kolesterol olan LDL kolesterolünü artırması ve iyi kolesterol olan HDL kolesterolünü azaltmasıdır. Kanser ve obezite bilinen zararlarındandır. Alınan kalori aynı olmasına rağmen vücutta özellikle karın bölgesinde yağ birikimi ve kilo alımına sebep olabileceği bilinmektedir.  Ayrıca bağışıklık sistemini zayıflatarak diyabete sebebiyet vermekte ve kalp rahatsızlıklarına yakalanma oranını %53 oranında artırmaktadır.

 

Trans Yağlar Neden Tercih Ediliyor ve Nerelerde Bulunur?

Elbette bundaki en büyük etken; maliyetin daha düşük olmasıdır. Birçok gıda firması bu yağın kullanımını daha kolay ve ucuz buluyor. Özellikle uzun süre dayanıklılık sağladığı ve lezzet verdiği için lokanta, pastane, otel, kafe gibi yerlerde çoğunlukla tercih ediliyor. Trans yağlar en çok margarinlerde, ticari kızartma yağlarında (birden çok kullanılabildiği için), hazır paketlenmiş ürünlerde, pastane ürünlerinde ve özellikle fastfood zincirlerinde oldukça fazla bulunuyor.

Dahası hazır patates  kızartmalarında, cipslerde, krakerlerde, bisküvilerde, çikolatalarda, gofret ve benzeri besinlerde lezzeti daha fazla artırdığından oldukça büyük oranda tercih ediliyor. Bazı margarinlerde, katı yağlarda ve fırınlanmış besinlerde bulunduğunu da unutmamak gerekiyor.

 

Peki ne yapmalıyız?

Bir gıdanın trans yağ içerip içermediğini ambalaj etiketi üzerinde bulunan “içindekiler” bölümünü okuyarak öğrenebilirsiniz. Etiketleme tebliğine göre % 1'in altında trans yağ içeren bitkisel yağların kullanıldığı ürünlerde "Trans yağ içermez" ifadesi kullanılmaktadır. Trans yağ içeren ürünlerin ambalajlarının bazılarında ise “trans yağ” yerine “hidrojenize yağ”, “hidrojene nebati yağ” veya “hidrojene bitkisel yağ”  gibi trans yağ kullanıldığını belirten ibarelere de dikkat edilmelidir.

Bisküvi, kek, çikolata, kraker, gofret, cips  gibi etiketinde bu içeriği gördüğümüz hazır paketlenmiş gıdaları tüketmemeliyiz. Etiket bilgisi olmadığı halde farkında olmadan aldığımız trans yağlar da söz konusudur: kekler, kurabiyeler, pastalar, poğaçalar, krakerler, çörekler, börekler ve baklava gibi pastane ürünleri, catering firmaları, fast food zincirleri veya lokantalarda tüketilen yemekler de dikkat edilmesi gereken besin gruplarıdır.

Lokantalarda özellikle kızartmalar yerine ızgara ve haşlamalar tercih edilebilir. Pastane ürünlerinden ziyade sütlü tatlıları tercih edilebilir veya evde yapılan pasta ürünleriyle zarar en aza indirilebilir.

Sonuç olarak; Yüksek oranda trans yağ içeren beslenme tarzı son derece zararlıdır. Aldığımız hazır gıda paketlerinin üzerinde yazılanlara çok dikkat etmeli ve sentetik trans yağlarla hazırlanan yiyeceklerden köşe bucak kaçmalıyız..