Türkiye, "Çok Yaşlı Ülkeler" Sınıfına Girdi

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), ilk kez yayımladığı "Aktif Yaşlanma Endeksi (AYE) 2024" bülteniyle ülkenin yaşlanan nüfus yapısına dikkat çekti.

Doğurganlık Hızındaki Yıkıcı Düşüş Türkiye’yi Yaşlandırdı

TÜİK verilerine göre, Türkiye'nin AYE değeri 2023 yılında 28,7 iken, 2024'te 29,7’ye yükseldi. Ancak son 10 yılda doğurganlık hızındaki yıkıcı azalma, ülkenin demografik yapısını dramatik şekilde etkiledi. Hayat standardının yükselmesiyle sağlık alanında kaydedilen gelişmeler ölümlülük oranlarını düşürürken, doğuşta beklenen yaşam süresi ve yaşlı nüfus oranı hızla artıyor.

2024 itibarıyla 65 yaş ve üzeri nüfusun sayısı 9 milyon 112 bin 298’e yükselirken, yaşlıların toplam nüfus içindeki oranı yüzde 10,6 oldu. TÜİK projeksiyonlarına göre bu oran, 2030'da yüzde 13,5, 2040'ta yüzde 17,9, 2060'ta yüzde 27, 2100'de ise yüzde 33,6 olacak.

Aktif Yaşlanma Endeksi: Türkiye AB Ortalamasının Altında

Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu (UNECE) katkılarıyla geliştirilen AYE, yaşlı bireylerin istihdama katılım, topluma katılım, sağlıklı ve güvenli yaşam ile yaşlılık için uygun ortamlar gibi 4 temel bileşen üzerinden hesaplanıyor.

İstihdam Bileşeni: 2024’te 27,6 puana ulaştı (2023: 25,9)

Topluma Katılım: 12,5 (2023: 12)

Sağlıklı ve Güvenli Yaşam: 65 (2023: 65,5)

Yaşlılığa Uygun Ortamlar: 46,1 (2023: 44,3)

Ancak Türkiye'nin genel AYE skoru hâlâ AB ortalaması olan 36,8’in altında. Cinsiyet bazında bakıldığında Türkiye’de erkeklerin AYE değeri 34,5 iken, kadınların değeri yalnızca 25,3 oldu.

En Yüksek Endeks Doğu Karadeniz’de

Türkiye genelinde AYE'nin en yüksek olduğu bölge 33,3 puanla Doğu Karadeniz oldu. Bu bölgeyi 31,9 ile Batı Marmara ve 30,8 ile Kuzeydoğu Anadolu izledi. En düşük skor ise 26,9 ile Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ne ait.

Doğu Karadeniz aynı zamanda hem erkeklerde (55,4) hem kadınlarda (28,7) en yüksek istihdam bileşeni endeks değerine sahip bölge oldu. Bu durum, bölgedeki yaşlı bireylerin daha uzun süre üretken kalabildiğini gösteriyor.

Kadınlar Topluma Daha Fazla Katılıyor

Topluma katılım endeksinde Türkiye ortalaması 12,5 olarak açıklanırken, kadınların endeks puanı 13,3, erkeklerin ise 11,5 oldu. Kadınlar, özellikle İstanbul ve Batı Marmara gibi bölgelerde gönüllü faaliyetlere ve sosyal yaşama daha aktif şekilde katılıyor.

HABER MERKEZİ