Uyuşturucu madde kullanımı, toplumun ve bireylerin sağlığını ve güvenliğini tehdit eden, toplumun huzur ve güvenliğini derinden sarsan, özellikle gençler arasında yayılma eğilimi gösteren, psikolojik, ekonomik, sosyal vb. çok boyutlu önemli bir sorundur. Ülkemiz bulunduğu coğrafi konum ve sahip olduğu genç nüfus sebebiyle uyuşturucu ticareti açısından hedef ülke konumundadır. Bu yazımızda uyuşturucu ticareti veya temin etme suçu ile Kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın almak, kabul etmek veya bulundurmak suçunun önemli nüansları üzerinde duracağız.
1-Uyuşturucu veya uyarıcı madde ticareti suçu (TCK m.188) nasıl oluşur ve cezası nedir?
TCK m.188’de düzenlenen uyuşturucu veya uyarıcı madde ticareti suçu; seçimlik hareketli bir suç tipi olup, kanun koyucu ticaret amaçlı yapılan fiilleri (ticaret amacıyla imal, ithal veya ihraç etme, satma, satışa arz etme, başkalarına verme, sevk etme, nakletme, depolama, satın alma, kabul etme veya bulundurma) yasaklamıştır. Bu seçimlik hareketlerden birinin gerçekleştirilmesi durumunda bu suç işlenmiş olur ve kişiye verilecek ceza “10 yıldan az olmamak üzere hapis ve yirmi bin güne kadar adlî para cezası”dır. Bahse konu olan maddelerin “eroin, kokain, morfin, sentetik kannabinoid ve türevleri veya bazmorfın” olması halinde TCK’nın 188’inci maddenin 1. ve 3. fıkralarda belirtilen suçlara verilecek ceza ise “yarı oranında” artırılır. 2-Kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın almak, kabul etmek veya bulundurmak suçu (TCK m.191) nasıl oluşur ve cezası nedir?
Uyuşturucu maddeyi (esrar, eroin, kokain vb.) “kişisel kullanım amacıyla satın alan”, herhangi bir surette “uyuşturucu maddeyi kabul eden” ve “kullanma amacıyla bulunduran” kişi uyuşturucu madde kullanma veya bulundurma suçunu işlemiş olur. Bu kişi, “2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası” ile cezalandırılır. Bu suçtan dolayı başlatılan soruşturmada şüpheli hakkında beş yıl süreyle kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar verilir. Erteleme süresi zarfında kişinin kullanmak için tekrar uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alması, kabul etmesi veya bulundurması ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanması hâlinde, hakkında kamu davası açılır. 3-“Satın Alma”, “Kabul Etme” ve “Bulundurma” fiilleri yönünden TCK m.191 ile TCK m.188/3 hükümlerinin birbirinden farkı ne şekilde olacaktır?
Uygulamada uyuşturucu veya uyarıcı madde ticareti suçlarında yakalanan faillerin sıklıkla beyan ettikleri savunma; ele geçen maddeleri ticaret maksadıyla değil, şahsi kullanımları için bulundurdukları ya da taşıdıkları yönündedir. Maddi gerçeğin ortaya çıkarılması ve failin eyleminin hukuki nitelendirmesini doğru olarak yapmak bu durumda oldukça önemlidir.
TCK m.188/3 hükümlerinde yer alan seçimlik hareketlerde esas olan, failin fiili kişisel kullanım için değil, kazanç elde etme amacıyla gerçekleştirmesidir. Gerçekleşen somut olayın özelliklere bakılarak tespit etmek ve TCK m.188’de aranan “Ticaret saiki (sebebi,güdüsü)” uyuşturucu madde kullanma ile uyuşturucu madde ticareti arasındaki sınırı ve farkı gösterecektir.
Nitekim Yargıtay Ceza Genel Kurulu’nun 25/09/2012 tarih ve 2011/10-482 Esas2012/1784 Karar sayılı içtihadında; uyuşturucu madde bulundurma eyleminin, kullanmak için uyuşturucu madde bulundurma suçunu mu, yoksa uyuşturucu madde ticareti suçunu mu oluşturduğunun tespitinde belirgin rol oynayan hususun “bulundurmanın amacının ne olduğunun” tespit edilmesi gerektiğini belirtmiştir. 4-Uyuşturucu madde bulundurmanın, kullanma amacına yönelik olduğunun belirlenmesinde dikkate alınması gereken hususlar nelerdir?
a. Failin bulundurduğu uyuşturucu maddeyi başkasına satma, devir veya tedarik etmek hususunda herhangi bir davranış içine girip girmediğinin tespit edilmesi.
b. Kişisel kullanım için uyuşturucu madde bulunduran kimse, bunu her zaman kolaylıkla erişebileceği bir yerde bulundurup bulundurmadığının tespit edilmesi.
c. Kişisel kullanım için kabul edilebilecek miktarın ne olduğunun, kişinin fiziksel ve ruhsal yapısı ile uyuşturucu veya uyarıcı maddenin niteliğinin ne olduğunun, kişinin uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanma alışkanlığının olup olmadığının tespit edilmesi
d. Failin hareketleri (müşteri arama, pazarlık yapma, numune gösterme ve benzeri)
e. Failin sosyal ve ekonomik durumu, geçimini ne ile sağladığı, geliri gibi olgular da değerlendirilmelidir.
TCK m.188’de düzenlenen uyuşturucu veya uyarıcı madde ticareti suçu; seçimlik hareketli bir suç tipi olup, kanun koyucu ticaret amaçlı yapılan fiilleri (ticaret amacıyla imal, ithal veya ihraç etme, satma, satışa arz etme, başkalarına verme, sevk etme, nakletme, depolama, satın alma, kabul etme veya bulundurma) yasaklamıştır. Bu seçimlik hareketlerden birinin gerçekleştirilmesi durumunda bu suç işlenmiş olur ve kişiye verilecek ceza “10 yıldan az olmamak üzere hapis ve yirmi bin güne kadar adlî para cezası”dır. Bahse konu olan maddelerin “eroin, kokain, morfin, sentetik kannabinoid ve türevleri veya bazmorfın” olması halinde TCK’nın 188’inci maddenin 1. ve 3. fıkralarda belirtilen suçlara verilecek ceza ise “yarı oranında” artırılır. 2-Kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın almak, kabul etmek veya bulundurmak suçu (TCK m.191) nasıl oluşur ve cezası nedir?
Uyuşturucu maddeyi (esrar, eroin, kokain vb.) “kişisel kullanım amacıyla satın alan”, herhangi bir surette “uyuşturucu maddeyi kabul eden” ve “kullanma amacıyla bulunduran” kişi uyuşturucu madde kullanma veya bulundurma suçunu işlemiş olur. Bu kişi, “2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası” ile cezalandırılır. Bu suçtan dolayı başlatılan soruşturmada şüpheli hakkında beş yıl süreyle kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar verilir. Erteleme süresi zarfında kişinin kullanmak için tekrar uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alması, kabul etmesi veya bulundurması ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanması hâlinde, hakkında kamu davası açılır. 3-“Satın Alma”, “Kabul Etme” ve “Bulundurma” fiilleri yönünden TCK m.191 ile TCK m.188/3 hükümlerinin birbirinden farkı ne şekilde olacaktır?
Uygulamada uyuşturucu veya uyarıcı madde ticareti suçlarında yakalanan faillerin sıklıkla beyan ettikleri savunma; ele geçen maddeleri ticaret maksadıyla değil, şahsi kullanımları için bulundurdukları ya da taşıdıkları yönündedir. Maddi gerçeğin ortaya çıkarılması ve failin eyleminin hukuki nitelendirmesini doğru olarak yapmak bu durumda oldukça önemlidir.
TCK m.188/3 hükümlerinde yer alan seçimlik hareketlerde esas olan, failin fiili kişisel kullanım için değil, kazanç elde etme amacıyla gerçekleştirmesidir. Gerçekleşen somut olayın özelliklere bakılarak tespit etmek ve TCK m.188’de aranan “Ticaret saiki (sebebi,güdüsü)” uyuşturucu madde kullanma ile uyuşturucu madde ticareti arasındaki sınırı ve farkı gösterecektir.
Nitekim Yargıtay Ceza Genel Kurulu’nun 25/09/2012 tarih ve 2011/10-482 Esas2012/1784 Karar sayılı içtihadında; uyuşturucu madde bulundurma eyleminin, kullanmak için uyuşturucu madde bulundurma suçunu mu, yoksa uyuşturucu madde ticareti suçunu mu oluşturduğunun tespitinde belirgin rol oynayan hususun “bulundurmanın amacının ne olduğunun” tespit edilmesi gerektiğini belirtmiştir. 4-Uyuşturucu madde bulundurmanın, kullanma amacına yönelik olduğunun belirlenmesinde dikkate alınması gereken hususlar nelerdir?
a. Failin bulundurduğu uyuşturucu maddeyi başkasına satma, devir veya tedarik etmek hususunda herhangi bir davranış içine girip girmediğinin tespit edilmesi.
b. Kişisel kullanım için uyuşturucu madde bulunduran kimse, bunu her zaman kolaylıkla erişebileceği bir yerde bulundurup bulundurmadığının tespit edilmesi.
c. Kişisel kullanım için kabul edilebilecek miktarın ne olduğunun, kişinin fiziksel ve ruhsal yapısı ile uyuşturucu veya uyarıcı maddenin niteliğinin ne olduğunun, kişinin uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanma alışkanlığının olup olmadığının tespit edilmesi
d. Failin hareketleri (müşteri arama, pazarlık yapma, numune gösterme ve benzeri)
e. Failin sosyal ve ekonomik durumu, geçimini ne ile sağladığı, geliri gibi olgular da değerlendirilmelidir.
