Yardım nafakası

SORU 1: Yardım Nafakası Nedir?

Yoksul halde bulunan ve kendi imkanları ile geçimini sağlayamayan kişinin, maddi olanakları elverişli olan üst/altsoyundan veya kardeşlerinden kendisine parasal katkıda bulunma hakkı Türk Medeni Kanunu’nun 364. Maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre “Herkes yardım etmediği takdirde yoksulluğa düşecek olan üstsoyu ve altsoyu ile kardeşlerine nafaka vermekle yükümlüdür. Kardeşlerin nafaka yükümlülükleri refah içinde bulunmalarına bağlıdır. Eş ile ana ve babanın bakım borçlarına ilişkin hükümler saklıdır.”

SORU 2: Yardım Nafakası İle Yükümlü Olan Kimlerdir?

• Alt/Üstsoy Arasındaki Yükümlülük: Altsoy ve üstsoy arasında nafaka yükümlülüğü vardır. Nafaka, velayet hakkı sona erdikten sonra söz konusu olmaktadır. Çünkü zaten velayet hakkı mevcutken ana babanın bakım ve eğitim yükümlülüğü ve çocuk malları üzerinde kullanma hakları da devam etmektedir. Evlatlık ile evlat edinen arasında da bu yükümlülük vardır. Ancak üvey çocuklar bakımından sadece bakım ve eğitim yükümlülüğü olduğundan yardım nafakası üvey çocuklar için söz konusu olmayacaktır.
• Kardeşler Arasındaki Yükümlülük: Bu yükümlülüğün söz konusu olabilmesi için yardım edecek olan kardeşin varlıklı (refah içinde) diğerinin ise yoksulluk içinde olması şartı gerekmektedir. Yükümlü olan kardeşin refah içinde olup olmadığının tespitinde kardeşin malvarlığı ve geliri esas alınacaktır. Refah içerisinde olup olmama hususunu hâkim tespit edecektir.

SORU 3: Yardım Nafakası Nasıl Talep Edilir?

Yardım nafakası tedbir nafakası ve iştirak nafakasından farklı olarak talep olmaksızın incelenemez, kişinin bu talebini bir dava şeklinde mahkemeye sunması ve mahkemece yardım nafakasına hükmedilmesi gerekir.

SORU 4: Yardım Nafakası Davası Kime Açılır?

Yardım nafakasından sorumlu tutulabilecek kişi sayısının fazla olmasından dolayı bu talebi ilk olarak kimden talep edileceği hususunda kanunda özel bir düzenleme bulunmaktadır. Buna göre bu davayı istediğimiz kişiye karşı açamayacak, belli bir sırayı takip etmemiz gerekecektir. Bu sıra ise “mirasçılıktaki sıra” ya göre olacaktır.

• Birinci sırada; yardım nafakası talep eden kişinin altsoyu bulunmaktadır. Altsoy kişinin çocukları, çocuklarının çocukları (torunlar), torun çocukları, torun torunları sorumludur. Bu kişiler var ise önce bunlara karşı dava açılacaktır.
• İkinci Sırada: Alt soyu bulunmayan davacı anne ve babasına karşı dava açmalıdır.
• Üçüncü sırada kardeşler bulunmaktadır. Ancak burada kardeşlerin refah halinde bulunmaları şarttır.
• Dördüncü sırada: Büyük anne ve büyük babalar nafaka ödemekle yükümlüdür.
• Beşinci Sırada: büyük anne ve büyük babaların anne ve babalarına karşı dava açılmalıdır.

Dikkat edilmesi gereken bir husus ise; Bir alt sırada nafaka ödeme gücüne sahip nafaka yükümlüsü varsa, bir üst sıradaki kişilere karşı yardım nafakası talepli dava açılamayacaktır.