Yorgunluğun nedeni beslenme hataları

Kendinizi mevsim geçişlerinde, spor sonrasında ya da tüm gün yorgun hissediyorsanız, beslenme düzeninizi gözden geçirin. Bazen yeterince su içmemek gibi çok basit bir neden yorgunluğu etiklerken ,bazen de aşırı ve doğru yapılmayan egzersizler kişiyi yorgunluğa iter. Yaptığınız egzersiz size uygun değilse kas kaybı yaşanır ve kendinizi yorgun hissederseniz.
Aşırı şeker ve şekerli besin tüketimi uzun dönemde yorgunluğa neden olabilir. Şekerli besinden uzaklaştıkça kişi kendini daha dinç ve enerjik hisseder. Bazen saç dökülmesi , odaklanma sorunları oluşması,tende açık sarı renk oluşumu, baş dönmesi, kalp atışında artış da yorgunluğa eşlikeder ki o zaman mutlaka kan demir,ferritin,b12,folik asit gibi kan değerlerinin değerlendirilmesi elzemdir.
Demir yetersizliği belirtileri hemen ortaya çıkmayabilir, vücutta demir depoları yavaş yavaş boşalır. Beslenmedeki demir kaynaklarının yeterli bir düzeyde tüketildiğinden emin olunamıyor ise demir takviyesine ihtiyaç duyulur. Demir hapları; eğer demir seviyeleriniz çok düşükse (anemikseniz), doktorunuz tarafından demir takviyesi kullanmanız için öneri alabilirsiniz. Bu ilaçları kullanırken konstipe (kabızlık durumu) olma olasılığı yüksektir. Bunu önlemek için, taze sebze ve meyve, lif ve su tüketimini diyette arttırmak önem taşır. Demir hem hayvansal hem de bitkisel yiyeceklerde bulunur. Hayvansal yiyeceklerdeki demirin vücutta emilimi daha iyidir. Çayın içerdiği bazı fitat ve taninler demirin emilimini azaltıyor. Bu nedenle çayın öğünle değil öğün sonrasında ve açık olarak tüketilmesi önerilir. Çayın içine sıkılan iki-üç damla limon demir emilimini artırır.
Demir yetersizliğinde; demir içerikli öğünlerde folik asitten zengin beslenmek önemlidir. Tam buğday ekmeği, semizotu, roka, lahana, ceviz, yeşil mercimek gibi folik asit içeren besinleri demirden zengin yiyeceklerle beraber yemek önem taşır. Örneğin pekmezin yanında ceviz, etin yanında tam buğday ekmeği, balığın yanında lahana gibi sebzeler, tavuğun yanında yeşil mercimek gibi kuru baklagiller tüketilmesi önerilir. Erkekler için 10 mg, kadınlar için 18 mg, gebelik dönemi için 27 mg, emzirme dönemi için 18 mg, ergenlik dönemi için 15 mgdır.
4 adet köfte(120 g)= 3,6 mg
1 yumurta= 1,4 mg
1 porsiyon baklagil (60 g)= 4 mg
100 gr yeşil salata= 5 mg
1YK pekmez= 1 mg
50 gr kuru kayısı (4 adet) = yaklaşık 2,7 mg
10 gr badem/fındık /ceviz= 0,4 mg demir içerir.
Demir yetersizliğinde;
Oyun çocukluğu döneminde (bir-üç yaş) ana sorun aşırı süt tüketimidir. "Milkakoliksendrom" da denilen bu durumda sütün çocuğun açlığını gidermek için sürekli verilmesidir. Diyetin büyük bir kısmını oluşturması nedeniyle de diğer demirden zengin besinlerin alımını da engellemektedir. Bütün süt çeşitleri, keçi sütü ve soya sütü de dahil demir çok az içermeleri ve demir emilimlerinin yetersiz olmaları nedeniyle günde 500 ml den fazla tüketilmemelidir.
Okul öncesi (4-7 yaş) ve okul çocukluğu (7-12 yaş) döneminde demir eksikliği anemisi az görülmekle birlikte okul çocukluğu dönemindeki çocuklarda daha çok beslenme hataları dışındaki nedenler; mide barsak hastalıkları (peptik ülser, kronik inflamatuvar barsak hastalıkları, reflüösefajiti vb.) sık görülmektedir. Ergenlik döneminde (12-18 yaş) hızlı büyümenin yanında özellikle genç kızlarda menstrüasyonla kan kaybı, vejeteryan ve semivejeteryan beslenme biçimi, yetersiz besin alımı, zayıflama rejimleri, yeme bozuklukları (anoreksianervosa vb.) demir eksikliğinin sık görülmesine neden olmaktadır.