ZEVKLER VE RENKLER

Sanat tarihi, acılı hayatı yüceltilmiş sanatçılarla dolu. Bu elbette sanatçıların hayatının tamamının ürettiği eserler üzerinde önemli ölçüde etkisi olmadığı anlamına gelmiyor. Demek istediğim belli mihrakların kimi olayları ve durumları kasıtlı şekilde manipüle edip dramatik bir durum yaratma girişimi. Bu mağduriyet her zaman tutar. Bizde hükümetler dahi bu şekilde kurulur.
Sanatın değerini anlamak için biraz da olsa bilgi sahibi olmak gerekli. Hiç değilse bir iki sergi gezip bir iki katalog karıştırmalı. Son dönem “contemporary” yaftası altındaki işlere bakınca sanatın toplumdan gitgide uzaklaşmasını anlamak zor değil. Kaldı ki naturalist sanatın bile anlaşılmadığı bir toplumda yaşıyoruz. Hani klişe bir değiş vardır “zevkler ve renkler tartışılmaz” diye. Kanımca kendine göre bir anlam arayıp bulmak isteyen, genel geçer değerlerden ve ölçütlerden haberdar olmayan bir aklın buluşu bu. Malum estetiği anlamlandırmak için yüzlerce yapıt ve düşünür var. Sanat sosyolojisi, estetik, eleştiri, sanat felsefesi ve psikolojisi bunlardan sadece bazıları. Bir sanat ürününü dönemsel olarak ve kendi örnekleri arasında anlamaya çalışmak da çok kıymetli. Yoksa bildiğimiz en amiyane görece ölçütler devreye girer ve aslına uygun mu değil mi, benzemiş mi benzememiş mi tekilliğinin içine saplanıp kalmak işten bile değil. Basitleştirerek anlatmaya çalıştığım bu naçizane bilgilere ek olarak bir de tavsiye mahiyetinde bir kitap önereceğim: “Sanatın öyküsü, Gombrich”. Böyle bir ihtiyaçtan kaynaklı, herkesin anlayabileceği bir sanat yazısı yazma ihtiyacından doğan bir kitap olduğunu tahmin ediyorum. Yapıtların alt okumalarından, plastik değerlerinden ve hatta yanlış okumalarından mahrum olmamak için kanımca biraz bir şeyler okuyup öğrenmekte fayda var. Yoksa neyi neden sevdiğinizi anlamayıp bir yapıta kahve falına bakar gibi bakarak kendi yaşantınıza naifçe uyarlayıp bir anlam yaratmaya çalışırsınız. Sonra size katılmayanlara da zevkler ve renkler tartışılmaz deyip karşı çıkarsınız. Yaşamınızın her anından ve sanattan zevk almayı bilmeniz temennisi ile....
Hoşça kalın.