İşlemeli bir kapının eşiğinden geçtim. İçerde yüksekçe bur minderde bağdaş kurup oturmuş sarıklı biri ve yanında ram olmuş bir iki genç vardı. Aralarında ne konuştuklarını tam anlayamadım ama gönüllü, çalaplı bir şeyler duydum. Gençlerden biri yıllar önce geniş sayfalı bir kitapta gördüğüm bir yüzü andırıyordu. Nallıhan’ da ne işin var diye sordular. “Akrabalarım buralı sebebi ziyaret” dedim. Önündeki rahledeki kağıtlara elindeki kamışla bir şeyler yazan kişiye ve yazdığı kağıda yakından bakmaya çalışırken uyandım. Çok mistik ve etkileyici bir düştü. Tam da Nallıhan’a gelmişken bu rüyayı görmem manidardı. Aslında gelirken Nallıhan Kadısı iken görevini bırakıp Taptukemre’nin müridi olan Yunus’u düşünüyordum. Buralarda yaşadıklarını o müstesna sözleri buralarda söylediklerini bilmek etkileyici. Buradaki ilk gecemde rüya ile bağ kurmak farklı hissettirdi. Yakınlarda Taptuk Emre’nin türbesi var. Yunus şiirler söyleyip gezdiğinden onun mezarı burada değil Eskişehir yakınlarında. “O” deyince Taptuk Emrenin Yunus’u İrşat ederken dediği. “Bunca merhaleyi geçip onu bulu verdin. Sen mi vardın ki zaten. Hep o vardı” değişi geldi aklıma.
Buralar ıssız. En azından bu köy öyle. Yazın Atça ya gelen ihtiyar köylüler havalar soğuyunca şehre çocukluklarının yanına gidiyorlarmış ya o yüzden son baharla bir ıssızlık hakim buralara. Büyük ahşap dizeme evlerin vakur halleri, çocukları ne zaman gelse kucaklamaya hazır baba gibi. Uzaktan akraba olanlar dahi buyur ediyorlar uzaktan görünce. Nasıl mı tanıyorlar bizi. Duruşumuz, yürüyüşümüz veya bir bakışımız onlara neler söylüyorsa artık... Hemen eskilerden başlıyorlar anlatmaya. Bir anlatıp bir ağlıyorlar. Anıları göz yaşlarıyla tekrar temizleyip yenilemek istiyorlar gibi. “Yaşlanınca sulu göz olduk kusura bakma” dedi bir teyze. Benim de benzer bir hikayeden bahsedince gözlerimin dolduğunu gören eşim “canım yaşlanıyorsun” dedi. Yıllar mı yapıyor bizi melankolik. Yoksa, Yıllar geçince demlenip dibine çöken tortuların olur olmaz sarsılmadan kaynaklı ayaklanması mı bilinmez. Ama. Bir gülüp bir ağlayarak sohbet ettiğimiz, ikramlarını paylaştığımız, bu güzel insanların samimiyetini hep hatırlayacağımı anladım. Yıllar sonraya emin olduğum bir anı dip notu düştüğümü şu anda bile biliyorum.
Kimileri eskileri nostalji duygusundan sever. Derinliksiz bir fantazi gibi geliyor bana nedense. Antika merakını köpürten veya ateşleyen eşyaları ben de severim. Ama kullanan insanların duygularını hissettiğim için. Başkaları gibi köklü bir geçmişimi ispatlamak, veya onların acılarıyla, ilkelliği ile modern oluşumu ispatlamak için değil.
Bu Anadolu sürekli konuşup bir şeyler anlatıyor. Ben müzelerde sıkılırım çoğu zaman. Yüzü asık resmi, dingin, durgun, acı saklamak gibi gelir bana. Buralardaki görevlilerin bile o moda girip yaptıkları işe olan inançsızlıklarını her jestlerinde görürüm. Oysa dimağda çekilen karanlık oda filmiyle her eşya konuşmaya başlamıyor mu? işte o zaman müzede sabahlaya bilir, Günlerce etnoğrafik eşyalarla ev arkadaşı olup bulaşık sırası için kavga edebilirim. Bir baktım ki, bir kap var müzede adı da keşküli fukara. Yani fukaraya keşkül dağıtma kabı. Dervişler de su dağıtır. Yunus’un yaptığı gibi. Saka... saka kuşu da kendi başına küçücük kovasını kendisi kullanıp su içer. Adı da saka kuşu bu yüzden. Bu yüzden mi güzel ötüyor... Bu antik tatlı kabı nasıl da kız isteme de tatlı getirilen gondol denilen kaba benziyor. Eskilerin hayır için kullandığı kabın anlamını bilmezsek gemiye benzetmek doğal.
Müzelerdeki antik eşyaları öğrenip araştırıp sonradan dinlerseniz eşyadan arınıp kişileşiyor ve sizinle konuşuyorlar. Dillerini bilirseniz antik acılar, sevinçler antikacıların bildiğinden çok daha fazlası... “Ansızın bir göl Anadolu’dan ve bir yan da bir balıkçıl ne zaman isterse ölür ve korkunç bir iz bırakır çılgınlığından” Edip’in bu dizeleri her adımda aklımdaydı. Bu mısraları yaşama aktarmak muhteşem bir deneyimdi. Bu deneyimi herkese tavsiye ederim.
Buralar ıssız. En azından bu köy öyle. Yazın Atça ya gelen ihtiyar köylüler havalar soğuyunca şehre çocukluklarının yanına gidiyorlarmış ya o yüzden son baharla bir ıssızlık hakim buralara. Büyük ahşap dizeme evlerin vakur halleri, çocukları ne zaman gelse kucaklamaya hazır baba gibi. Uzaktan akraba olanlar dahi buyur ediyorlar uzaktan görünce. Nasıl mı tanıyorlar bizi. Duruşumuz, yürüyüşümüz veya bir bakışımız onlara neler söylüyorsa artık... Hemen eskilerden başlıyorlar anlatmaya. Bir anlatıp bir ağlıyorlar. Anıları göz yaşlarıyla tekrar temizleyip yenilemek istiyorlar gibi. “Yaşlanınca sulu göz olduk kusura bakma” dedi bir teyze. Benim de benzer bir hikayeden bahsedince gözlerimin dolduğunu gören eşim “canım yaşlanıyorsun” dedi. Yıllar mı yapıyor bizi melankolik. Yoksa, Yıllar geçince demlenip dibine çöken tortuların olur olmaz sarsılmadan kaynaklı ayaklanması mı bilinmez. Ama. Bir gülüp bir ağlayarak sohbet ettiğimiz, ikramlarını paylaştığımız, bu güzel insanların samimiyetini hep hatırlayacağımı anladım. Yıllar sonraya emin olduğum bir anı dip notu düştüğümü şu anda bile biliyorum.
Kimileri eskileri nostalji duygusundan sever. Derinliksiz bir fantazi gibi geliyor bana nedense. Antika merakını köpürten veya ateşleyen eşyaları ben de severim. Ama kullanan insanların duygularını hissettiğim için. Başkaları gibi köklü bir geçmişimi ispatlamak, veya onların acılarıyla, ilkelliği ile modern oluşumu ispatlamak için değil.
Bu Anadolu sürekli konuşup bir şeyler anlatıyor. Ben müzelerde sıkılırım çoğu zaman. Yüzü asık resmi, dingin, durgun, acı saklamak gibi gelir bana. Buralardaki görevlilerin bile o moda girip yaptıkları işe olan inançsızlıklarını her jestlerinde görürüm. Oysa dimağda çekilen karanlık oda filmiyle her eşya konuşmaya başlamıyor mu? işte o zaman müzede sabahlaya bilir, Günlerce etnoğrafik eşyalarla ev arkadaşı olup bulaşık sırası için kavga edebilirim. Bir baktım ki, bir kap var müzede adı da keşküli fukara. Yani fukaraya keşkül dağıtma kabı. Dervişler de su dağıtır. Yunus’un yaptığı gibi. Saka... saka kuşu da kendi başına küçücük kovasını kendisi kullanıp su içer. Adı da saka kuşu bu yüzden. Bu yüzden mi güzel ötüyor... Bu antik tatlı kabı nasıl da kız isteme de tatlı getirilen gondol denilen kaba benziyor. Eskilerin hayır için kullandığı kabın anlamını bilmezsek gemiye benzetmek doğal.
Müzelerdeki antik eşyaları öğrenip araştırıp sonradan dinlerseniz eşyadan arınıp kişileşiyor ve sizinle konuşuyorlar. Dillerini bilirseniz antik acılar, sevinçler antikacıların bildiğinden çok daha fazlası... “Ansızın bir göl Anadolu’dan ve bir yan da bir balıkçıl ne zaman isterse ölür ve korkunç bir iz bırakır çılgınlığından” Edip’in bu dizeleri her adımda aklımdaydı. Bu mısraları yaşama aktarmak muhteşem bir deneyimdi. Bu deneyimi herkese tavsiye ederim.
