Hizmet akdi, işçinin işverene bağımlı olarak belirli veya belirli olmayan süreyle iş görmeyi ve işverenin de ona zamana veya yapılan işe göre ücret ödemeyi üstlendiği sözleşmeyi ifade etmektedir. Çalışma hayatı içerisinde hem işçinin hem de işverenin karşılıklı borçlarını yerine getirirken özensiz davrandığına şahit olmaktayız.
Türk Medeni Kanunu’na göre "Herkes, haklarını kullanırken ve borçlarını yerine getirirken dürüstlük kurallarına uymak zorundadır. Bir hakkın açıkça kötüye kullanılmasını hukuk düzeni korumaz." "Kanunun iyiniyete hukukî bir sonuç bağladığı durumlarda, asıl olan iyiniyetin varlığıdır. Ancak, durumun gereklerine göre kendisinden beklenen özeni göstermeyen kimse iyiniyet iddiasında bulunamaz. Yani gerek işçi gerekse işveren hizmet akdinden kaynaklı borçlarını dürüstlük kuralı doğrultusunda ve iyi niyet perspektifine uygun olarak yerine getirmelidirler.
İş Kanunumuz iyi niyet kurallarına uyulmayan hallerde taraflara iş sözleşmesini haklı neden fesih imkanı vermiştir.Peki işverenin yahut işveren yetkilisinin "beğenmeyen çalışmaz", "işine gelmeyen çeker gider" şeklinde sözler sarf etmesi işçi açısından haklı fesih nedeni oluşturur mu? Gelin hep beraber yargı kararları ışığında bu soruya cevap arayalım.
Yargıtay’ın bu konudaki kararlarından bazıları şöyledir*;
…., davalı işveren yetkilisinin beğenmeyen çalışmaz, işine gelmeyen çeker gider şeklinde sözleri sarf etmesi üzerine, davacının diğer bir kısım işçilerle işyerini terk ederek eylemli olarak iş sözleşmesini feshettiği anlaşılmaktadır. …. davacının iş sözleşmesini, … haklı nedenle feshettiğinin kabulü gereklidir. (YARGITAY 22. Hukuk Dairesi Esas No: 2013/26670 Karar No: 2013/20483)
…, davalı işveren yetkilisinin "beğenmeyen çalışmaz", "işine gelmeyen çeker gider" şeklinde sözleri sarf etmesi üzerine, davacının diğer bir kısım işçilerle işyerini terk ederek eylemli olarak iş sözleşmesini feshettiği anlaşılmaktadır. .. davacının iş sözleşmesini, . haklı nedenle feshettiğinin kabulü gereklidir. (YARGITAY 9. Hukuk Dairesi Esas No: 2012/33255 Karar No: 2014/26561)
… işverenin "çalışan çalışır, çalışmayan ... gider " dediği, bunun üzerine davacı ve 9 arkadaşının işten ayrıldıkları, ve iş akdinin işveren tarafından haksız şekilde sonlandırıldığı…(YARGITAY 9. Hukuk Dairesi Esas No: 2012/10505 Karar No: 2014/15296)
… işverenin davacıya “beğenmiyorsan çalışma, işte kapı” şeklinde sözler söylediği ve bunun üzerine davacının bir daha işe gelmediği anlaşılmaktadır. ..işverenin davacı işçiye “beğenmiyorsan çalışma, işte kapı” şeklindeki beyanları işveren feshi niteliğindedir. ... İş akdinin feshinden sonra tutulan devamsızlık tutanaklarının değeri yoktur. (YARGITAY 9. Hukuk Dairesi Esas No: 2011/52161 Karar No: 2014/1678) Yargı kararlarından da anlaşılacağı üzere iş akdi devam ederken işverenin yahut işveren vekilinin “beğenmiyorsan çalışma, işte kapı”; "beğenmeyen çalışmaz", "işine gelmeyen çeker gider" benzeri sözler söylemesi işçi açısından onur kırıcı ve küçük düşürücü mahiyette değerlendirilmektedir. İşçinin, bu sözler nedeniyle iş sözleşmesini haklı olarak sonlandırması mümkün olup, kıdem tazminatını alarak işten ayrılma hakkı doğmaktadır.
*http://www.muhasebetr.com/yazarlarimiz/musacakmakci/0115/
Türk Medeni Kanunu’na göre "Herkes, haklarını kullanırken ve borçlarını yerine getirirken dürüstlük kurallarına uymak zorundadır. Bir hakkın açıkça kötüye kullanılmasını hukuk düzeni korumaz." "Kanunun iyiniyete hukukî bir sonuç bağladığı durumlarda, asıl olan iyiniyetin varlığıdır. Ancak, durumun gereklerine göre kendisinden beklenen özeni göstermeyen kimse iyiniyet iddiasında bulunamaz. Yani gerek işçi gerekse işveren hizmet akdinden kaynaklı borçlarını dürüstlük kuralı doğrultusunda ve iyi niyet perspektifine uygun olarak yerine getirmelidirler.
İş Kanunumuz iyi niyet kurallarına uyulmayan hallerde taraflara iş sözleşmesini haklı neden fesih imkanı vermiştir.Peki işverenin yahut işveren yetkilisinin "beğenmeyen çalışmaz", "işine gelmeyen çeker gider" şeklinde sözler sarf etmesi işçi açısından haklı fesih nedeni oluşturur mu? Gelin hep beraber yargı kararları ışığında bu soruya cevap arayalım.
Yargıtay’ın bu konudaki kararlarından bazıları şöyledir*;
…., davalı işveren yetkilisinin beğenmeyen çalışmaz, işine gelmeyen çeker gider şeklinde sözleri sarf etmesi üzerine, davacının diğer bir kısım işçilerle işyerini terk ederek eylemli olarak iş sözleşmesini feshettiği anlaşılmaktadır. …. davacının iş sözleşmesini, … haklı nedenle feshettiğinin kabulü gereklidir. (YARGITAY 22. Hukuk Dairesi Esas No: 2013/26670 Karar No: 2013/20483)
…, davalı işveren yetkilisinin "beğenmeyen çalışmaz", "işine gelmeyen çeker gider" şeklinde sözleri sarf etmesi üzerine, davacının diğer bir kısım işçilerle işyerini terk ederek eylemli olarak iş sözleşmesini feshettiği anlaşılmaktadır. .. davacının iş sözleşmesini, . haklı nedenle feshettiğinin kabulü gereklidir. (YARGITAY 9. Hukuk Dairesi Esas No: 2012/33255 Karar No: 2014/26561)
… işverenin "çalışan çalışır, çalışmayan ... gider " dediği, bunun üzerine davacı ve 9 arkadaşının işten ayrıldıkları, ve iş akdinin işveren tarafından haksız şekilde sonlandırıldığı…(YARGITAY 9. Hukuk Dairesi Esas No: 2012/10505 Karar No: 2014/15296)
… işverenin davacıya “beğenmiyorsan çalışma, işte kapı” şeklinde sözler söylediği ve bunun üzerine davacının bir daha işe gelmediği anlaşılmaktadır. ..işverenin davacı işçiye “beğenmiyorsan çalışma, işte kapı” şeklindeki beyanları işveren feshi niteliğindedir. ... İş akdinin feshinden sonra tutulan devamsızlık tutanaklarının değeri yoktur. (YARGITAY 9. Hukuk Dairesi Esas No: 2011/52161 Karar No: 2014/1678) Yargı kararlarından da anlaşılacağı üzere iş akdi devam ederken işverenin yahut işveren vekilinin “beğenmiyorsan çalışma, işte kapı”; "beğenmeyen çalışmaz", "işine gelmeyen çeker gider" benzeri sözler söylemesi işçi açısından onur kırıcı ve küçük düşürücü mahiyette değerlendirilmektedir. İşçinin, bu sözler nedeniyle iş sözleşmesini haklı olarak sonlandırması mümkün olup, kıdem tazminatını alarak işten ayrılma hakkı doğmaktadır.
*http://www.muhasebetr.com/yazarlarimiz/musacakmakci/0115/
