Çan için büyük gurur

Koç Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü’nden Dr. Öğr. Üyesi Çanlı Fatma Güney’in, “ENSURE: Muhtemel Akıbetler Rehberliğiyle Kazaları Önleyen Tahminler” projesi, Avrupa Araştırma Konseyi’nden (ERC) 1,5 milyon avro değerinde hibe almaya hak kazandı. Dr. Fatma Güney’in otonom sürüş için ümit vadeden projesi, yapay zekâ alanındaki gelişmelerden faydalanarak sürücüsüz araçların akıl yürütme kapasitesini gerçek hayat senaryolarına yaklaştırabilmeyi hedefliyor.
Proje, otonom sürüş araçlarında dış dünyanın beklenmedik değişkenlerini yorumlamakla kalmıyor, aracın kendi sistemindeki olası hataları eşzamanlı düzelterek tehlikeli durumlarda kontrolü insan sürücüye bırakabilmesini de sağlıyor.
Koç Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği bölümünden Çanlı Dr. Fatma Güney, “ENSURE: Muhtemel Akıbetler Rehberliğiyle Kazaları Önleyen Tahminler” başlıklı projesiyle Avrupa Araştırma Konseyi’nden (ERC) 1,5 milyon avro değerinde Başlangıç Desteği (Starting Grant) almaya hak kazandı.
ERC’nin Başlangıç Desteği doktora sonrası 2-7 yıllık deneyimi bulunan ve bilimsel çalışmaları büyük umut vadeden araştırmacıların bağımsız araştırma projeleri için veriliyor.
Akademik çalışmalarını Koç Üniversitesi İş Bankası Yapay Zekâ Uygulama ve Araştırma Merkezi bünyesinde yürüten Dr. Fatma Güney'in projesi erişilebilirlik, yakıt verimliliği, zamandan tasarruf, ekoloji gibi birçok alana fayda sağlama potansiyeli olan sürücüsüz araçların geleceği için ümit vadediyor. Olası gelecekleri hata payıyla tahmin ederek, sürücüsüz araçlara akıl yürütme kapasitesi kazandırmayı amaçlayan ENSURE projesi, günümüzde kısıtlı uygulama alanı bulunan otonom sürüşün bu sayede güvenli şekilde yaygınlaşmasına katkıda bulunacak.
ENSURE, otonom aracın gerçek dünyanın dinamiklerini kesintiye uğramadan öğrenmeye devam etmesini ve karar alırken hem kendi hatalarını hem de onu çevreleyen nadir olasılıkları göz önünde bulundurmasını hedefliyor.
Otonom aracın hareket ederken hangi olasılıkları düşünerek karar verdiğini görmek, bu teknolojinin güvenilirliğini ve insanlar tarafından anlaşılabilirliğini artırarak bu alandaki kritik bir eksikliğe çözüm olacak. ENSURE projesi, sürücüsüz aracın gerçek dünyada var olan ihtimalleri doğru şekilde hesaplamasını sağlayacak bir “dünya modeli” üzerine kurulu. Bu alandaki çözümler, gelecek senaryolarının ayrıntılı şekilde hesaplandığı planlar ortaya koymaktansa, anlık çözümler sergiliyor.
Ciddi bir güvenlik sorununu da beraberinde getiren bu durum, otonom araçların yaygınlaşmasının önündeki en büyük engellerden biri. Dr. Fatma Güney’in projesi, yalnızca dış dünyadaki olasılıkları değil, aracın kendi sistemindeki hataları da kontrol altına almayı hedefliyor.
Önerilen yöntem, henüz hesaplanmamış, çözümün sınırlarını aşabilecek örneğin aracın önüne bir yabani hayvanın atlaması gibi tehlikeli durumlarda ise, aracın kontrolü hızlıca sürücüye bırakmasını sağlıyor. Böylece aracın başa çıkamayacağını öngördüğü olası durumlarda kontrol yeniden insana geçiyor. Henüz olgunlaşmamış mevcut çözümlerle büyük tehlike oluşturabilecek olan sürücüsüz araçların ticari potansiyelinden çok, insan güvenliğini önceliklendiren proje, 5 yıl devam edecek ve Koç Üniversitesi’nde Dr. Güney ve ekibi tarafından gerçekleştirilecek.
Bu yıl 2696 başvuru arasından seçilen 400 projeden biri olan ENSURE, ERC tarafından 1,5 milyon avro desteğe layık görüldü. Türkiye’ye gelen 49 ERC desteğinin ise 27’si Koç Üniversitesi Öğretim Üyeleri tarafından yürütülüyor. Bu projelerin 19’u ana proje desteği, 8’i ise ticarileştirme amaçlı ek ERC desteği olan Kavram Kanıtlama desteği aldı.
Bugüne kadar Koç Üniversitesi bünyesinde ERC desteği alan projelerin 17’si mühendislik, 7’si sosyal bilimler ve 3’ü de moleküler biyoloji ve genetik alanındaki araştırmalardan oluşuyor.