Doğum izni için doktor raporu şart mı?

Çalışma hayatında kadın işçilere doğum yapmaları halinde süt izni ile birlikte tanınmış iki önemli haktan biri de doğum öncesi ve doğum sonrası çalıştırma yasağıdır. Hamilelik izni olarak bilinen bu hak Anayasamız ve kanunlarımızca da güvence altına alınmıştır. Avrupa Birliği müktesebatı uyum çalışmalarıyla birlikte 4857 sayılı İş Kanunu’nun 74. Maddesinde yapılan düzenlemeyle daha önce 12 hafta olan doğum öncesi ve doğum sonrası çalıştırma yasağı 16 haftaya çıkartılmış, çoğul gebeliklerde ise 18 hafta olarak uygulanması hüküm altına alınmıştır.
İş Kanunu “ANALIK HALİNDE ÇALIŞMA VE SÜT İZNİ” başlıklı maddesinde; “Kadın işçilerin doğumdan önce sekiz ve doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam on altı haftalık süre için çalıştırılmamaları esastır. Çoğul gebelik halinde doğumdan önce çalıştırılmayacak sekiz haftalık süreye iki hafta süre eklenir. Ancak, sağlık durumu uygun olduğu takdirde, doktorun onayı ile kadın işçi isterse doğumdan önceki üç haftaya kadar işyerinde çalışabilir. Bu durumda, kadın işçinin çalıştığı süreler doğum sonrası sürelere eklenir” demektedir. Elbette işçinin sağlık durumuna ve işin özelliğine göre doğumdan önce ve sonra çalışılmayacak süreler hekim raporu ile gerekirse artırılabilir.
Hamilelik süresince kadın işçiye periyodik kontroller için ücretli izin verilmek zorundadır. Ayrıca hekim raporu ile gerekli görüldüğü takdirde, hamile kadın işçi sağlığına uygun daha hafif işlerde çalıştırılması ve bu nedenle işçinin ücretinde bir indirim yapılmaması da kanuni gerekliliktir.
Kadın işçi istemesi halinde, on altı haftalık sürenin tamamlanmasından veya çoğul gebelik halinde on sekiz haftalık süreden sonra altı aya kadar ücretsiz izin kullanabilir. Ayrıca kadın işçilere bir yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için günde toplam bir buçuk saat süt izni verilmesi de yasal zorunluluktur. İlgili kanun hükümlerine aykırı olarak işlem tesis eden işverenler hakkında idari para cezası uygulanacağını hatırlatmak isterim.
5510 sayılı kanun sigortalı kadınlara, doğum öncesi ve sonrası işyerinde çalışmadığı 8 er haftalık (56+56 gün) süreler için, çoğul gebelik halinde ise, doğum öncesi 10, doğum sonrası 8 haftalık (70+ 56 gün) süreler için analık geçici iş göremezlik ödeneği ödenecektir. Yasal düzenlemeler incelendiğinde kadın işçinin doğum süreciyle ilgili çalıştırılmayacak süreleri için hekim raporunun olmaması 4857 sayılı İş Kanunu açısından mecburi olmamakla birlikte SGK’dan analık ödeneği alınması için doktor raporunun olması zorunluluktur.