Evlilik nedeniyle işten ayrılan işçi ihbar tazminatı alamaz

Kadın işçilere – erkek işçilerden farklı olarak - evlendikleri tarihten itibaren bir yıl içerisinde kendi arzuları ile iş akitlerini sona erdirmeleri halinde kıdem tazminatı alma hakkı tanınmıştır. İhbar tazminatı söz konusu olduğunda ise farklı şekilde bir pozitif ayrımcılık uygulamasına rastlanılmaktadır. Belirtilmelidir ki ihbar tazminatı iş sözleşmesini sonlandırmak isteyen tarafın uymakla yükümlü olduğu bildirim sürelerine uymadığında karşı tarafa ödediği bir tazminattır. Yani ihbar yükümlülüğü işveren için olduğu gibi işçi için de vardır. Ancak kadın işçinin evlilik sebebiyle bir yıl içinde işten ayrılma arzusunda bulunması halinde ihbar süresi bulunmamaktadır.
İş sözleşmesi işçi veya işveren tarafından sonlandırılırken işçinin işyerindeki kıdemine göre, ya belli bir süre önceden bildirimde bulunulması ya da bu süreye ait ücretin diğer tarafa peşin olarak ödenmesi gerekmektedir. Ayrıca 4857 sayılı İş Kanunu’nda yer alan fesih için bildirim şartına da uyulmaması nedeniyle bildirim sürelerine ait peşin ödenecek ücretin hesabında işçiye sağlanmış para veya para ile ölçülmesi mümkün sözleşme ve Kanun’dan doğan menfaatler de göz önünde tutulmalıdır. Buna nedenle bildirim şartına uymayan taraf, bildirim sürelerine ait peşin ödenecek ücretin hesabında “giydirilmiş ücret”i esas almalıdır.
4857/17 gereği iş sözleşmesini fesih etmek isteyen taraf; feshi yazılı olarak ve çalışma süresinin gerektirdiği bildirim süresine bağlı kalarak diğer tarafa iletmekle yükümlüdür. İş sözleşmesini bildirim sürelerine uymaksızın fesih eden taraf, söz konusu sürenin ücretini ihbar tazminatı olarak diğer tarafa ödemek durumundadır. Bildirim süreleri bölünemez, kısmen uygulanamaz. Böylesi bir uygulama halinde, tüm bildirim süresi esas alınarak ihbar tazminatı ödenmesi gerekecektir. İşyerinde aralıklarla çalışmış bir işçinin ihbar tazminatı son çalıştığı süreye göre hesaplanır.
Bildirim süresine uymayan taraf işveren ise, işten çıkışta işçiye ihbar tazminatını öder. İş akdini bildirim süresini kullanmadan feshetmek isteyen taraf işçi olduğunda da ihbar tazminatını peşinen işçinin ödemesi gerekir. İşçinin çalışma ücretinden dolayı işverenden alacağı olsa bile işveren bu parayı ihbar tazminatından kesemez.
İş sözleşmelerinin feshinden önce bildirim süresine bağlı kalınarak diğer tarafa yazılı bildirimde bulunulması esastır. İşten ayrılmak isteyen işçi, işverenine bildirim süresini dikkate alarak yazılı bildirimde bulunmakla yükümlüdür. İşçinin evlilik yahut emeklilik nedeniyle kendi isteğiyle işten ayrılması durumunda ise ayrılmanın nedeni önem taşımaksızın herhangi bir ihbar tazminatı hakkı oluşmamaktadır.