Eğitim-öğretim yılının başlaması ile birlikte öğrencilerin okul içlerinde hem vakit geçirdikleri hem de yiyecek içecek ihtiyaçlarını karşıladığı kantinler vazgeçilmezleri oluverir…
Kantinler genelgeler ile kurumlar ve okul içlerinde oluşturulan komisyonlarca denetlenir ve raporlanırlar. Ancak buradaki en önemli denetçiler müşteri kitlesini oluşturan öğrencilerdir. Öğrenciler bilinçli oldukları kadar, isteklerini belirttikleri kadar ve haklarını bildikleri kadar denetimde söz sahibidirler.
Aileler olarak çocuklarınıza özellikle küçük yaş gruplarına kantinlerde yiyecek içecek alırken nelere dikkat etmesi konusunda ipuçları verirseniz okula uğradığınızda bir de kantinde çay içerseniz çocuğunuzun sağlığında önemli yer tutan bu yerleri denetlemede katkı sağlarsınız.
Peki, nelere dikkat edelim?
Bazı bulaşıcı hastalıklar ile gıda zehirlenmelerinin kaynağını büyük ölçüde, gıda güvenliği kurallarına uyulmadan üretilen, satışa veya tüketime sunulan gıda maddeleridir. (Tost, ekmek arası besinler, hamburger vs.)
• Sağlık mevzuatı yönünden, çalışanların sağlık kontrolleri aksatılmadan yürütülmelidir, belgelendirilmelidir.
• Çalışanların tırnakları kısa kesilmiş ve temiz olmalı, ellerinde açık yara ve kesik bulunmamalı, eğer var ise su geçirmez bandaj ile iyice kapatılmalı, iş kıyafetleri temiz olmalı, üretim ve servis aşamalarında eldiven, maske ve bone kullanmalı ve bunun gibi kişisel hijyen kurallarına uyması sağlanmalıdır.
• Havalandırma her türlü kokuyu önleyecek şekilde yapılmalı, ortamın aydınlanması ve ısınması yeterli ve sağlıklı olmalıdır.
• Kantinlerde; bulaşık yıkama lavabosu ve ayrı bir el yıkama lavabosu bulunmalı ve burada el yıkama amaçlı dezenfektanlı sıvı el sabunu ile kâğıt havlu bulundurulmalıdır.
* Tuvaletler kantinlerdeki gıda üretim, satış ve tüketim yapılan yerlerden uygun uzaklıklarda bulunmalı, tuvaletler doğrudan satış veya tüketim yerlerine açılmamalıdır.
* Ayak pedallı çöp kutusu bulundurulmalı ve çöp kutularına ayrıca çöp torbası geçirilmelidir.
*Sağlık Bakanlığının ilgili mevzuatına göre haşere ve kemirgenlere karşı gerekli önlemler alınmalıdır.
* Kirlenmiş, kokuşmuş, nitelikleri ve görünümü bozulmuş, bombaj yapmış ve son kullanım tarihi geçmiş gıda maddeleri kesinlikle tüketime (satışa) sunulmamalıdır.
* Gıdaların ambalajsız ve açıkta satışı yapılmamalı, ambalajlı gıdaların ambalajı yırtılmış, kırılmış, paslanmış olmamalıdır. Ambalajlı ve soğuk ortamda saklanması gereken gıdaların (süt, ayran, yoğurt vb.) muhafazası için bir buzdolabı bulunmalıdır. *Kantinlerde çiğ et ve ürünleri hiçbir şekilde bulundurulmamalı ve bu ürünler kantinlerde pişirilerek satışa sunulmamalıdır. Hazır veya yarı hazır halde işlenmiş et ve et ürünleri ise soğuk zincir kırılmadan uygun şartlarda muhafaza edilmelidir. Bu ürünlerin Tarım ve Köy İşleri Bakanlığından üretim veya ithalat izni olmalı, etiketinde üretim ve son kullanım tarihi bulunmalıdır.
* Çiğ olarak servis edilecek olan gıdalar (salata, meyve vb) bol su ile iyice yıkanarak hazırlanmalı, hazırlandıktan sonra kapatılarak servise kadar buzdolabında muhafaza edilmeli ve sebzeler ile et ürünlerinin hazırlanacağı ekipmanlar (bıçak, tezgâh, doğrama tahtası vb) ayrı olmalıdır.
* Yetersiz ve dengesiz beslenmeye neden olabilecek gıda maddelerinin tüketimini özendirici her türlü reklâm, promosyon ve tanıtım amaçlı afiş, poster, broşür vb. kullanılmamalıdır.
* El ile temas etme zorunluluğu olan gıda maddelerinin satış ve servisi uygun malzeme ve alet/donanım ile yapılmalı, hazırlama ve ambalajsız ürünlerin servisi sırasında mutlaka tek kullanımlık eldiven kullanılmalıdır. Temizlik sırasında kullanılan eldivenler hazırlama ve servis sırasında kesinlikle kullanılmamalıdır. Satış ve servis sırasında ambalaj amaçlı gazete kâğıdı kullanılmamalı, uygun gıda ambalajı kullanılmalıdır.
* Kantinin görünür bir yerinde uygulanan fiyat tarifesi rahatlıkla okunabilecek bir şekilde bulundurulmalıdır.
Sağlık ve ağız tadı ile kalın…
Kantinler genelgeler ile kurumlar ve okul içlerinde oluşturulan komisyonlarca denetlenir ve raporlanırlar. Ancak buradaki en önemli denetçiler müşteri kitlesini oluşturan öğrencilerdir. Öğrenciler bilinçli oldukları kadar, isteklerini belirttikleri kadar ve haklarını bildikleri kadar denetimde söz sahibidirler.
Aileler olarak çocuklarınıza özellikle küçük yaş gruplarına kantinlerde yiyecek içecek alırken nelere dikkat etmesi konusunda ipuçları verirseniz okula uğradığınızda bir de kantinde çay içerseniz çocuğunuzun sağlığında önemli yer tutan bu yerleri denetlemede katkı sağlarsınız.
Peki, nelere dikkat edelim?
Bazı bulaşıcı hastalıklar ile gıda zehirlenmelerinin kaynağını büyük ölçüde, gıda güvenliği kurallarına uyulmadan üretilen, satışa veya tüketime sunulan gıda maddeleridir. (Tost, ekmek arası besinler, hamburger vs.)
• Sağlık mevzuatı yönünden, çalışanların sağlık kontrolleri aksatılmadan yürütülmelidir, belgelendirilmelidir.
• Çalışanların tırnakları kısa kesilmiş ve temiz olmalı, ellerinde açık yara ve kesik bulunmamalı, eğer var ise su geçirmez bandaj ile iyice kapatılmalı, iş kıyafetleri temiz olmalı, üretim ve servis aşamalarında eldiven, maske ve bone kullanmalı ve bunun gibi kişisel hijyen kurallarına uyması sağlanmalıdır.
• Havalandırma her türlü kokuyu önleyecek şekilde yapılmalı, ortamın aydınlanması ve ısınması yeterli ve sağlıklı olmalıdır.
• Kantinlerde; bulaşık yıkama lavabosu ve ayrı bir el yıkama lavabosu bulunmalı ve burada el yıkama amaçlı dezenfektanlı sıvı el sabunu ile kâğıt havlu bulundurulmalıdır.
* Tuvaletler kantinlerdeki gıda üretim, satış ve tüketim yapılan yerlerden uygun uzaklıklarda bulunmalı, tuvaletler doğrudan satış veya tüketim yerlerine açılmamalıdır.
* Ayak pedallı çöp kutusu bulundurulmalı ve çöp kutularına ayrıca çöp torbası geçirilmelidir.
*Sağlık Bakanlığının ilgili mevzuatına göre haşere ve kemirgenlere karşı gerekli önlemler alınmalıdır.
* Kirlenmiş, kokuşmuş, nitelikleri ve görünümü bozulmuş, bombaj yapmış ve son kullanım tarihi geçmiş gıda maddeleri kesinlikle tüketime (satışa) sunulmamalıdır.
* Gıdaların ambalajsız ve açıkta satışı yapılmamalı, ambalajlı gıdaların ambalajı yırtılmış, kırılmış, paslanmış olmamalıdır. Ambalajlı ve soğuk ortamda saklanması gereken gıdaların (süt, ayran, yoğurt vb.) muhafazası için bir buzdolabı bulunmalıdır. *Kantinlerde çiğ et ve ürünleri hiçbir şekilde bulundurulmamalı ve bu ürünler kantinlerde pişirilerek satışa sunulmamalıdır. Hazır veya yarı hazır halde işlenmiş et ve et ürünleri ise soğuk zincir kırılmadan uygun şartlarda muhafaza edilmelidir. Bu ürünlerin Tarım ve Köy İşleri Bakanlığından üretim veya ithalat izni olmalı, etiketinde üretim ve son kullanım tarihi bulunmalıdır.
* Çiğ olarak servis edilecek olan gıdalar (salata, meyve vb) bol su ile iyice yıkanarak hazırlanmalı, hazırlandıktan sonra kapatılarak servise kadar buzdolabında muhafaza edilmeli ve sebzeler ile et ürünlerinin hazırlanacağı ekipmanlar (bıçak, tezgâh, doğrama tahtası vb) ayrı olmalıdır.
* Yetersiz ve dengesiz beslenmeye neden olabilecek gıda maddelerinin tüketimini özendirici her türlü reklâm, promosyon ve tanıtım amaçlı afiş, poster, broşür vb. kullanılmamalıdır.
* El ile temas etme zorunluluğu olan gıda maddelerinin satış ve servisi uygun malzeme ve alet/donanım ile yapılmalı, hazırlama ve ambalajsız ürünlerin servisi sırasında mutlaka tek kullanımlık eldiven kullanılmalıdır. Temizlik sırasında kullanılan eldivenler hazırlama ve servis sırasında kesinlikle kullanılmamalıdır. Satış ve servis sırasında ambalaj amaçlı gazete kâğıdı kullanılmamalı, uygun gıda ambalajı kullanılmalıdır.
* Kantinin görünür bir yerinde uygulanan fiyat tarifesi rahatlıkla okunabilecek bir şekilde bulundurulmalıdır.
Sağlık ve ağız tadı ile kalın…
