SORU 1: Nafaka Yükümlüleri Kimledir?
İcra İflas Kanunu madde 364’te kimlerin yükümlü olduğu sayılmıştır. Maddeye göre “Herkes, yardım etmediği takdirde yoksulluğa düşecek olan üstsoyu ve altsoyu ile kardeşlerine nafaka vermekle yükümlüdür. Kardeşlerin nafaka yükümlülükleri, refah içinde bulunmalarına bağlıdır. Eş ile ana ve babanın bakım borçlarına ilişkin hükümler saklıdır.” SORU 2: Nafaka Çeşitleri Nelerdir?
Tedbir Nafakası: Boşanma davası açılmadan önce veya açıldıktan sonra herhangi bir eşin veya ergin olmayan çocukların (18 yaşından küçük çocuklar) geçinmesini sağlamak için hükmedilen nafakadır.
İştirak Nafakası: Boşanma davası sonucunda çocuğun velayeti kendisinde olmayan eşe çocuğun giderlerine katılmasını sağlamak üzere hükmedilen nafakadır.
Yoksulluk Nafakası: Evliliğin boşanma kararı ile bitmesi sonucu yoksulluğa düşecek eş lehine, diğer eş aleyhine hükmedilen nafakadır.
Yardım Nafakası: Yardım nafakasının boşanma davası veya evlilik ile bir ilgisi yoktur. Bir kimsenin, yardım etmediği takdirde yoksulluğa düşecek olan altsoy ve üstsoyu ile kardeşlerine ödediği nafaka çeşididir. SORU 3: Tedbir Nafakası Ödenmez ise Ne Olur?
Cebri icra ile tahsili yoluna gidilebilir. Tedbir nafakası geçici tedbirdir ve ilam hükmünde olmadığından ödenmemesi halinde nafaka borçlusu aleyhine hükmedilen disiplin hapsi cezası söz konusu değildir. Alacaklı sadece alacağı tahsil etmek amacıyla nafaka borçlusu aleyhine icra takibi yapabilecektir. Cezai anlamda bir sorumluluk söz konusu olamamaktadır.
SORU 4: İştirak Nafakası Ödenmez ise Ne Olur?
Cebri icra ile tahsili yoluna gidilebilir. Ayrıca kanun koyucu nafakanın tahsilini kolaylaştırmak için bazı tedbirler düzenlemiştir. Örneğin; nafaka borçlusunun menkul ya da gayrimenkul mallarının icra yolu ile satılması durumunda satış parasından nafaka alacağı öncelikle ödenir. Nafaka alacaklarının tahsili için emekli maaşına haciz konulabilir. Yine, nafaka alacağının tahsili için nafaka borçlusunun maaşına haciz konulması durumunda aylık nafaka miktarının tamamı maaştan kesilir. Nafaka borçlusunun maaşında önceden haciz olsa bile aylık nafaka miktarı önceki hacizlerden bağımsız olarak maaştan kesilir.
Ve son olarak, nafaka borçlusu, aylık nafaka bedelini ödememesi halinde, nafaka alacaklısının şikayeti üzerine diğer şartların da mevcut olması durumunda İİK 344. maddesine göre 3 aya kadar tazyik hapsine mahkum edilecektir. SORU 5: Yoksulluk Nafakası Ödenmez ise Ne Olur?
Türk Medeni kanununun 175. Maddesine göre, boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek eş, diğer eşten daha fazla kusurlu olmaması şartıyla yoksulluk nafakası talep edebilmektedir. Ancak Tarafların eşit kusurlu olması ya da nafaka borçlusunun hiç kusurunun olmaması durumunda bile hakim yoksulluk nafakasına hükmedebilmektedir. Peki yoksulluktan ne anlaşılması gerekmektedir?
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun yerleşmiş içtihatlarında; yeme, giyinme, barınma, sağlık, ulaşım, kültür, eğitim gibi bireyin maddi varlığını geliştirmek için zorunlu ve gerekli görülen harcamaları karşılayacak düzeyde geliri olmayanların yoksul olarak kabul edilmesi gerektiğini değerlendirmiştir. Yargıtay 3. Hukuk Dairesi, somut olayın özelliğine göre nafaka alacaklısının dul ve yetim, yaşlılık maaşı alması, asgari ücret ile çalışması gibi durumlarında yoksulluğun ortadan kalkmayacağını kabul etmektedir. Tarafların sosyal ve mali durumları kişinin yoksulluğa düşüp düşmeyeceğini belirlemektedir.
Yoksulluk nafakasına süresiz olarak hükmedilir. Ancak, Nafaka alacaklısının evlenmesi, Taraflardan birinin ölümü durumunda kendiliğinden; yoksulluğun ortadan kalkması, nafaka alacaklısının evlenme olmadan fiilen evliymiş gibi başka birisi ile birlikte yaşama ve haysiyetsiz hayat sürme durumunda mahkeme kararı ile kaldırılabilir. Nafaka şahsa bağlı bir haktır. Önceden vazgeçilmesi ya da feragat edilmesi kesin hüküm oluşturmaz. Ayrı bir dava ile talep edilebilir.
İşbu nafakanın ödenmemesi durumunda yine İştirak Nafakasındaki yaptırımlar uygulanmaktadır.
İcra İflas Kanunu madde 364’te kimlerin yükümlü olduğu sayılmıştır. Maddeye göre “Herkes, yardım etmediği takdirde yoksulluğa düşecek olan üstsoyu ve altsoyu ile kardeşlerine nafaka vermekle yükümlüdür. Kardeşlerin nafaka yükümlülükleri, refah içinde bulunmalarına bağlıdır. Eş ile ana ve babanın bakım borçlarına ilişkin hükümler saklıdır.” SORU 2: Nafaka Çeşitleri Nelerdir?
Tedbir Nafakası: Boşanma davası açılmadan önce veya açıldıktan sonra herhangi bir eşin veya ergin olmayan çocukların (18 yaşından küçük çocuklar) geçinmesini sağlamak için hükmedilen nafakadır.
İştirak Nafakası: Boşanma davası sonucunda çocuğun velayeti kendisinde olmayan eşe çocuğun giderlerine katılmasını sağlamak üzere hükmedilen nafakadır.
Yoksulluk Nafakası: Evliliğin boşanma kararı ile bitmesi sonucu yoksulluğa düşecek eş lehine, diğer eş aleyhine hükmedilen nafakadır.
Yardım Nafakası: Yardım nafakasının boşanma davası veya evlilik ile bir ilgisi yoktur. Bir kimsenin, yardım etmediği takdirde yoksulluğa düşecek olan altsoy ve üstsoyu ile kardeşlerine ödediği nafaka çeşididir. SORU 3: Tedbir Nafakası Ödenmez ise Ne Olur?
Cebri icra ile tahsili yoluna gidilebilir. Tedbir nafakası geçici tedbirdir ve ilam hükmünde olmadığından ödenmemesi halinde nafaka borçlusu aleyhine hükmedilen disiplin hapsi cezası söz konusu değildir. Alacaklı sadece alacağı tahsil etmek amacıyla nafaka borçlusu aleyhine icra takibi yapabilecektir. Cezai anlamda bir sorumluluk söz konusu olamamaktadır.
SORU 4: İştirak Nafakası Ödenmez ise Ne Olur?
Cebri icra ile tahsili yoluna gidilebilir. Ayrıca kanun koyucu nafakanın tahsilini kolaylaştırmak için bazı tedbirler düzenlemiştir. Örneğin; nafaka borçlusunun menkul ya da gayrimenkul mallarının icra yolu ile satılması durumunda satış parasından nafaka alacağı öncelikle ödenir. Nafaka alacaklarının tahsili için emekli maaşına haciz konulabilir. Yine, nafaka alacağının tahsili için nafaka borçlusunun maaşına haciz konulması durumunda aylık nafaka miktarının tamamı maaştan kesilir. Nafaka borçlusunun maaşında önceden haciz olsa bile aylık nafaka miktarı önceki hacizlerden bağımsız olarak maaştan kesilir.
Ve son olarak, nafaka borçlusu, aylık nafaka bedelini ödememesi halinde, nafaka alacaklısının şikayeti üzerine diğer şartların da mevcut olması durumunda İİK 344. maddesine göre 3 aya kadar tazyik hapsine mahkum edilecektir. SORU 5: Yoksulluk Nafakası Ödenmez ise Ne Olur?
Türk Medeni kanununun 175. Maddesine göre, boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek eş, diğer eşten daha fazla kusurlu olmaması şartıyla yoksulluk nafakası talep edebilmektedir. Ancak Tarafların eşit kusurlu olması ya da nafaka borçlusunun hiç kusurunun olmaması durumunda bile hakim yoksulluk nafakasına hükmedebilmektedir. Peki yoksulluktan ne anlaşılması gerekmektedir?
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun yerleşmiş içtihatlarında; yeme, giyinme, barınma, sağlık, ulaşım, kültür, eğitim gibi bireyin maddi varlığını geliştirmek için zorunlu ve gerekli görülen harcamaları karşılayacak düzeyde geliri olmayanların yoksul olarak kabul edilmesi gerektiğini değerlendirmiştir. Yargıtay 3. Hukuk Dairesi, somut olayın özelliğine göre nafaka alacaklısının dul ve yetim, yaşlılık maaşı alması, asgari ücret ile çalışması gibi durumlarında yoksulluğun ortadan kalkmayacağını kabul etmektedir. Tarafların sosyal ve mali durumları kişinin yoksulluğa düşüp düşmeyeceğini belirlemektedir.
Yoksulluk nafakasına süresiz olarak hükmedilir. Ancak, Nafaka alacaklısının evlenmesi, Taraflardan birinin ölümü durumunda kendiliğinden; yoksulluğun ortadan kalkması, nafaka alacaklısının evlenme olmadan fiilen evliymiş gibi başka birisi ile birlikte yaşama ve haysiyetsiz hayat sürme durumunda mahkeme kararı ile kaldırılabilir. Nafaka şahsa bağlı bir haktır. Önceden vazgeçilmesi ya da feragat edilmesi kesin hüküm oluşturmaz. Ayrı bir dava ile talep edilebilir.
İşbu nafakanın ödenmemesi durumunda yine İştirak Nafakasındaki yaptırımlar uygulanmaktadır.
