Bu hafta rotamızı “Efeler Diyarı” Aydın’a çeviriyoruz. Pandemi dolayısıyla seyahatlerimize ne kadar ara versek de memleketimizin her köşesini, bende kendi köşemde sizlerle paylaşmak istedim. Buyurun Aydın’ı gezmeye başlayalım.
Aydın, Türkiye'nin en kalabalık yirminci şehridir. Ege Bölgesi'nde yer alan, turizm ve tarım açısından en gelişmiş illerdendir. Kuzeyinde İzmir, kuzeydoğusunda Manisa, doğusunda Denizli, güneyinde Muğla illeri, batısında Ege Denizi bulunmaktadır. 2019 itibarıyla 1.110.972 kişilik nüfusuyla Ege Bölgesi'nin üçüncü büyük ilidir. On yedi ilçesi vardır.
Tarihi
Aydınoğulları zamanında şehrin adı Aydın Güzelhisarı olmuş, daha sonra Aydın adını almıştır. 1811’de İzmir, Saruhan (Manisa), Menteşe (Muğla), Antalya, Isparta sancaklarını kapsayan eyaletin merkezi oldu. Kurtuluş Savaşından sonra 1923 yılında Aydın müstakil vilayet olmuştur. 1987 yılında çıkarılan 3392 sayılı kanun ile Buharkent ve İncirliova, 1990 yılında çıkarılan 3644 sayılı kanun ile de Karpuzlu, Köşk ve Yenihisar ilçeleri kuruldu.Yenihisar ilçesinin adı 1997 yılında 4235 sayılı kanun ile Didim olarak değiştirildi.2012 yılında çıkarılan 6360 sayılı kanun ile merkez ilçe kaldırılarak aynı sınırlara sahip Efeler ilçesi kuruldu. Yine aynı kanun ile Aydın'da sınırları il mülki sınırları olan büyükşehir belediyesi kuruldu ve 2014 Türkiye yerel seçimlerinin ardından büyükşehir belediyesi çalışmalarına başladı.
Ekonomi
Şehrin ekonomisinin temelini tarım, hayvancılık ve turizm oluşturur. Aydın ili, 2018 yılı verisine göre gayri safi yurt içi hasıla bakımından ₺35,2 milyar ile ülkenin yirmi birinci büyük ilidir. Kişi başına düşen gelirde ise ₺32.362 ile kırkıncı sırada yer almaktadır.2013 yılı İnsani Gelişme Endeksi verisine göre Aydın, elde ettiği 0,541 puanla yirmi dördüncü sırada yer aldı.
Tarım
Aydın; yağlık zeytin, incir, kestane, kereviz üretiminde Türkiye’de 1. sırada, pamuk ve çilek üretiminde ise 2. sırada, taze börülce ve sofralık zeytin üretiminde 3. sırada yer almaktadır.
Turizm
Turizm, tarımdan sonraki ikinci önemli gelir kaynağıdır. Yaklaşık 680 konaklama tesisinde 78.000 yatak kapasitesi bulunmaktadır. Ayrıca Kuşadası'nda 54.000, Didim'de 42.000 yazlık konut bulunmaktadır. 2011 yılında 5,5 milyon turist Aydın iline gelmiştir. Dilek Yarımadası Milli Parkı, Kuşadası ve Didim plajları önemli sahillerdir.İlde 9 müze bulunmaktadır. Bunlar; Aydın Arkeoloji Müzesi, Yörük Ali Efe Müzesi, Afrodisias Müzesi, Karacasu Etnoğrafya Müzesi, Milet Müzesi, Çine Kuvâ-yı Milliye Müzesi, Çine Arıcılık Müzesi, Nazilli Etnoğrafya Müzesi ve Kuşadası Zeytin ve Zeytincilik Müzesi'dir.Ören yerleri açısından da oldukça zengindir. Bunlar; Afrodisias (Karacasu), Alabanda (Çine), Alinda (Karpuzlu), Apollon Tapınağı (Didim), Gerga (Çine), Harpasa (Nazilli), Magnesia (Ortaklar), Mastaura (Nazilli), Milet (Didim), Nysa (Sultanhisar), Priene (Söke) ve Tralleis (Efeler)'dir.
Gezilecek Yerleri
* Güvercinada Kalesi
* Kurşunlu Manastırı
* Aphrodisias Antik Kenti
* Priene Antik Kenti
* Arpaz Kalesi
* Ahmet Şemsi Paşa Camii
* Zeus Mağarası
* Arapapıştı Kanyonu
* Bafa Gölü
* Saplı Ada
* Altınkum Plajı
* Sağtur Plajı Mutfak * Çine Köftesi
* Paşa Böreği
* Enginar Yemeği
* Yuvarlama
* Kırlı Kızartma
* Tahinli Pide
* Bolama (Lok Lok Pilavı)
* Ciğer Dolması
* Memleket Sarması
* Kedirgen (Tilkişen Kavurması)
* Çingene Pilavı
* Zerde Tatlısı
* Pelvize Tatlısı
Aydın, Türkiye'nin en kalabalık yirminci şehridir. Ege Bölgesi'nde yer alan, turizm ve tarım açısından en gelişmiş illerdendir. Kuzeyinde İzmir, kuzeydoğusunda Manisa, doğusunda Denizli, güneyinde Muğla illeri, batısında Ege Denizi bulunmaktadır. 2019 itibarıyla 1.110.972 kişilik nüfusuyla Ege Bölgesi'nin üçüncü büyük ilidir. On yedi ilçesi vardır.
Tarihi
Aydınoğulları zamanında şehrin adı Aydın Güzelhisarı olmuş, daha sonra Aydın adını almıştır. 1811’de İzmir, Saruhan (Manisa), Menteşe (Muğla), Antalya, Isparta sancaklarını kapsayan eyaletin merkezi oldu. Kurtuluş Savaşından sonra 1923 yılında Aydın müstakil vilayet olmuştur. 1987 yılında çıkarılan 3392 sayılı kanun ile Buharkent ve İncirliova, 1990 yılında çıkarılan 3644 sayılı kanun ile de Karpuzlu, Köşk ve Yenihisar ilçeleri kuruldu.Yenihisar ilçesinin adı 1997 yılında 4235 sayılı kanun ile Didim olarak değiştirildi.2012 yılında çıkarılan 6360 sayılı kanun ile merkez ilçe kaldırılarak aynı sınırlara sahip Efeler ilçesi kuruldu. Yine aynı kanun ile Aydın'da sınırları il mülki sınırları olan büyükşehir belediyesi kuruldu ve 2014 Türkiye yerel seçimlerinin ardından büyükşehir belediyesi çalışmalarına başladı.
Ekonomi
Şehrin ekonomisinin temelini tarım, hayvancılık ve turizm oluşturur. Aydın ili, 2018 yılı verisine göre gayri safi yurt içi hasıla bakımından ₺35,2 milyar ile ülkenin yirmi birinci büyük ilidir. Kişi başına düşen gelirde ise ₺32.362 ile kırkıncı sırada yer almaktadır.2013 yılı İnsani Gelişme Endeksi verisine göre Aydın, elde ettiği 0,541 puanla yirmi dördüncü sırada yer aldı.
Tarım
Aydın; yağlık zeytin, incir, kestane, kereviz üretiminde Türkiye’de 1. sırada, pamuk ve çilek üretiminde ise 2. sırada, taze börülce ve sofralık zeytin üretiminde 3. sırada yer almaktadır.
Turizm
Turizm, tarımdan sonraki ikinci önemli gelir kaynağıdır. Yaklaşık 680 konaklama tesisinde 78.000 yatak kapasitesi bulunmaktadır. Ayrıca Kuşadası'nda 54.000, Didim'de 42.000 yazlık konut bulunmaktadır. 2011 yılında 5,5 milyon turist Aydın iline gelmiştir. Dilek Yarımadası Milli Parkı, Kuşadası ve Didim plajları önemli sahillerdir.İlde 9 müze bulunmaktadır. Bunlar; Aydın Arkeoloji Müzesi, Yörük Ali Efe Müzesi, Afrodisias Müzesi, Karacasu Etnoğrafya Müzesi, Milet Müzesi, Çine Kuvâ-yı Milliye Müzesi, Çine Arıcılık Müzesi, Nazilli Etnoğrafya Müzesi ve Kuşadası Zeytin ve Zeytincilik Müzesi'dir.Ören yerleri açısından da oldukça zengindir. Bunlar; Afrodisias (Karacasu), Alabanda (Çine), Alinda (Karpuzlu), Apollon Tapınağı (Didim), Gerga (Çine), Harpasa (Nazilli), Magnesia (Ortaklar), Mastaura (Nazilli), Milet (Didim), Nysa (Sultanhisar), Priene (Söke) ve Tralleis (Efeler)'dir.
Gezilecek Yerleri
* Güvercinada Kalesi
* Kurşunlu Manastırı
* Aphrodisias Antik Kenti
* Priene Antik Kenti
* Arpaz Kalesi
* Ahmet Şemsi Paşa Camii
* Zeus Mağarası
* Arapapıştı Kanyonu
* Bafa Gölü
* Saplı Ada
* Altınkum Plajı
* Sağtur Plajı Mutfak * Çine Köftesi
* Paşa Böreği
* Enginar Yemeği
* Yuvarlama
* Kırlı Kızartma
* Tahinli Pide
* Bolama (Lok Lok Pilavı)
* Ciğer Dolması
* Memleket Sarması
* Kedirgen (Tilkişen Kavurması)
* Çingene Pilavı
* Zerde Tatlısı
* Pelvize Tatlısı
