Saraj kelimesi Türkçedeki saray kelimesinden gelmektedir. Boşnakçadaki J harfinin vurgusundan dolayı y harfi değiştirilmiştir. Evo kelimesi de Türkçe kökenli bir kelime olarak bilinmektedir. Evo da Türkçedeki ova kelimesinden ortaya çıkmıştır. Saraybosna yani Sarajevo “Saray Ovası” anlamına gelmektedir. Sarajevo isminin ilk olarak 1507 yılında Ferit Bey tarafından bir mektupta kullanıldığı bilinmektedir. Ayrıca Osmanlı İmparatorluğu süresince şehir Bosna'nın Sarayı anlamında Saraybosna olarak da adlandırılmıştır. Şimdi konumuza dönmemizin zamanı geldi sizlere Hünkâr Caminin kuruluş hikayesiyle başlayayım.
Osmanlı İmparatorluğu'nun Bosna'yı fethi sonrasında Saraybosna'da yapılan ilk cami olarak bilinen, şehirdeki onlarca Osmanlı eserinden ve aslı 1457'de Saraybosna'nın kurucusu İshakoğlu İsa Bey tarafından inşa ettirilen Hünkâr Camisi, Sırp despot Vuk Grgurevic Brankovic'in yağmalaması sonucu 1480'de çıkan yangında büyük hasar gördü.
Bugünkü halini 1566'da Kanuni Sultan Süleyman'ın finanse etmesiyle alan, Saraybosna'yı neredeyse ikiye ayıran Miljacka Nehri'nin üst tarafında kalan ve yeşille krem renklerinin ahenkle bir araya geldiği cami, ihtişamıyla asırlardır tarihe ışık tutuyor.
Bir rivayete göre Fatih Sultan Mehmet’in şehri gezerken bu camiyi çok beğenmesi üzerine onun adıyla zikredilmeye başlanmıştır. Cami-i Atîk, Ebülfeth ve’I-Megazi Sultan Mehmet Han adları ile de tanınan Saraybosna’daki en eski camii olarak bilinen Hünkâr Camii, ilk inşa edildiğinde ahşap bir yapıya sahip olup bir baskın sonucunda yanmış ve 1566-67 yılları arasında tekrar yapılmıştır. Bugün görmüş olduğumuz Hünkâr Camii ise tek kubbeli ve kare planı ile 16. yy. Osmanlı mimarisini yansıtmaktadır. Seksen küsur mezar taşı bulunan haziresinde bir rivayete göre İsa Bey’in kabri bulunmaktadır.
Camide defnedilen iki kardeşin efsanesi
Camiinin içindeki göçükte mihrapta ve ayakkabılığın altında iki kardeşin gömülü olduğu anlatılıyor.
Bosna'nın fethinden 200 sene önce, bir kardeş maşrikte (doğu), diğeri ise mağribde (batı) yaşarmış. Uzun süre sonra bir gün bugün Hünkâr Camii'nin bulunduğu ormanda karşılaşmışlar. Büyük kardeş küçüğe, "Kardeşim, öldüğünde seni cami mihrabının altına gömmelerini emret. Ben de senin yerinden biraz aşağıda ayakkabılığın olacağı yerde gömülmeyi emredeceğim", demiş. Ve o dilekleri Hünkâr Camii'si inşa edildiğinde gerçekleşmiş.
CUMA ALi SAĞLAM
