Geçtiğimiz günlerde ülke olarak nur topu gibi bir rekorumuz daha olmuş. Sporda, bilimde ya da teknolojide olmasını umut ettiğinizi biliyorum. Yürek öyle isterdi ama öyle değil. Yapılan anketlere göre 70 ve 70 yaş üzeri sosyal medya kullanımı, Avrupa ülkelerinde %30 iken ülkemizde %70’miş. Bu, biz orta yaşlıların anne ve babalarının facebookta fazlaca zaman harcadığını gösteriyor. Yeni bir mecrada güncel olanı yakalayıp uyum sağlayabilmenin, teknolojiye ayak uydurmanın heyecanını yaşıyorlar diyelim. Doğrusu sonuna emojiyi hak eden bir satır oldu.
Sosyal medya demişken, farkında olmamızı gerektiren bazı durumlar var. Olaya iletişim, paylaşım, sosyalleşmek başlıkları altında bakarsak, elbette çok kıymetli ve gerekli. Amma velakin, işin içinde yanlış, uydurma ve manipülatif durumlara maruz kalmak da var. Hani kimi konularda hassas olunup dolandırılmaya açık kapı bırakılır ya (terör, ahlaki konular, itibar ya da bir yakınımız söz konusu olduğunda)… Sosyal medya manipülasyoncuları da, bize göre hassas olan durumlarda, duygularımızı tereddüt etmeden istismar edebiliyorlar. Geçtiğimiz günlerde, 10 kasımda, Ata’mızı ölümünün yıldönümünde andığımız hassas günde, Ata’ya saygıdan ölüm yıldönümünü ayakta sunan spiker paylaşımı çokça tuttu. Sonradan kimi montajların olduğu ve sunucunun haberi her zaman ayakta sunduğu anlaşıldı. Sonra İsrail’de Atatürk büstünü öpen İsrailli bir kadın asker fotosu paylaşım rekorları kırdı. Baktık ki, İsrail’de kökü topu üç tane Atatürk büstü varmış ve bu fotoğraftaki büst, onlardan biri değilmiş. Kadın askerin taktığı bere Türk askerine, elindeki silah da TC polisine aitmiş. Yani manipülasyon olduğu kesin. Şöyle düşünülebilir: “önemli olan bu kadar insanın sahiplenmesi ve paylaşması”. Ama kazın ayağı öyle değil. Birileri bu paylaşımlardan kazanç sağlıyor. Üstelik bunu, özel değerleri kullanarak yapıyor. Bu gibi şeyler başka bir zaman içimizden birini maddi manevi zarara uğratacak bir şekilde de olabilir. Kendi canımız yanmadan umursama zahmetine katlanmayan bizler de, o zaman farkına varırız ve geç olur.
Bütün bu paylaşımların ve bilgilenmenin sağlıklı olması adına naçizane kimi filtreler önerilebilir. Örnekse eğer;
- Bilgi kaynaklarımızı çeşitlendirebiliriz. Doğru olduğunu bizzat teyit etmediğimiz hiçbir şeyi paylaşmayız. Zira farkında olmadan uydurma bir haberin veya manipülasyonun bir parçası oluruz.
- Bize duymak ve görmek istediğimizi veren ve haber edenlerden uzak durabiliriz. Şüphelenmeyeceğimiz kadar mükemmel olan bir haber, biz şüphe etmeyelim diye o kadar mükemmel bir biçimde tasarlanıyordur.
Farkındalığınız ve sağ görünüz her daim sizinle olsun. Hoşça kalın.
- Bilgi kaynaklarımızı çeşitlendirebiliriz. Doğru olduğunu bizzat teyit etmediğimiz hiçbir şeyi paylaşmayız. Zira farkında olmadan uydurma bir haberin veya manipülasyonun bir parçası oluruz.
- Bize duymak ve görmek istediğimizi veren ve haber edenlerden uzak durabiliriz. Şüphelenmeyeceğimiz kadar mükemmel olan bir haber, biz şüphe etmeyelim diye o kadar mükemmel bir biçimde tasarlanıyordur.
Farkındalığınız ve sağ görünüz her daim sizinle olsun. Hoşça kalın.