Konuşmanın güzelliği zekanın parlaklığı ile mümkün. En etkili sözler, nükteler, lafını gediğine sokmalar pırıl pırıl ve işleyen bir zekanın mahsulü. Peki zekayı geliştirmek için ne yapmalı. İşte, işin piri Türk Zeka Vakfı’ndan birkaç tavsiye:
DİŞ FIRÇALAMAYI DEĞİŞTİRİN
Araştırmalar, beyindeki zıt tarafın kullanılmasıyla; beyin korteksinin eldeki bilgiyi kontrol eden ve işleyen kısımlarının hızlı ve önemli bir şekilde geliştiğini göstermiştir. Fırçayı ve diş macununu sıklıkla kullanmadığınız elinizle kullanıp, dişlerinizi yine o elinizle fırçalayın. GÖZLERİNİZİ KAPATARAK DUŞ ALIN
Elleriniz, görmediğiniz için, muhtemelen kendi vücudunuzun çeşitli dokularına dikkat edecek ve mesajlarınızı beyninize geri gönderecektir. Muslukları yalnızca hissederek bulun ve sıcaklığı ayarlayın. Ardından duşunuzu alın ve gözlerinizi açın. SABAH AKTİVİTELERİNİZİ DEĞİŞTİRİN
Beyin çalışmaları, yapılan yeni şeylerin beyin aktivitesini hızlandırdığını göstermiştir. Kahvaltının ardından giyinin, köpeğiniz varsa onunla yeni bir sokakta yürüyün veya televizyonda haberleri farklı bir kanaldan dinleyin. Beyninizi farklı şekillerde uyararak, onu keskinleştirebilirsiniz. NESNELERİ BAŞ AŞAĞI ÇEVİRİN
Birşeylerin sağ tarafına baktığınızda, sol "sözel" beyniniz hızlı bir şekilde dikkatinizi başka yerlere yönlendirir. Baş döndürücü olduklarında şaşkın bir resmin şekillerini, renklerini ve ilişkilerini yorumlamaya çalışırken, sağ beyin ağları aktifleşmeye başlar. Beyin egzersizi: Ailenizin resimlerini, masa saatinizi veya resimdeki bir takvimi baş aşağı çevirin. OTURULACAK YERLERİ DEĞİŞTİRİN
Çoğu ailede, herkes "kendi" koltuğuna sahiptir, ancak beyniniz yeni deneyimlerden yararlanmaktadır. Konumunuzu değiştirecek sandalyeleri tercih edin, kiminle ilgilendiğinizi, odanın görünümünü ve hatta tuz ve bibere nasıl ulaştığınıza da dikkat edin. BURNUNUZLA YENİ BİR BAĞLANTI KURUN
Yeni bir kokuya, örneğin vanilya, narenciye ya da naneye yeni bağlantılar bağlayarak beyninizde yeni sinir yolları oluşturabilirsiniz. En sevdiğiniz kokunun özünü bir hafta boyunca yatağınızın yanında tutun. İlk önce uyandığınızda soluk alıp verini sonra da yıkanmak ve giyinmek gibi rutin işlerinize devam edin. ARACINIZIN CAMLARINI AÇIN
Beynin anıları işleyen bir alanı olan hipokampus, özellikle zihinsel haritalar oluşturmak için kokuların, seslerin ve manzaraların ilişkilendirilmesiyle ilgilidir. Arabayla seyahat ederken yolunuzun üzerinde yeni kokular ve sesler bulmaya çalışın. Pencereleri açtığınızda beyniniz bunları daha kolay biriktirir. DEĞİŞTİRİP KEŞFETME OYNAYIN
Beyinlerimiz nesneleri birbirinden ayırmak için düzenli olarak görsel ipuçları kullandığından farklı şeyleri tanımlamak beyin bölgelerindeki aktivasyonu arttırır ve daha güçlü bağlantılar oluşturur. Cebinize farklı boyutlarda birkaç para atın ve ellerinizle hangi paranın ne kadar olduğunu anlamaya çalışın. "10 ŞEY" OYNAYIN
Beyninizi gündelik alternatifleri düşünmeye zorlamak, onu güçlü tutmaya yardımcı olacaktır. Oyun şöyle oynanıyor: Biri size sıradan bir nesne verecek ve nesnenin kullanılabileceği 10 farklı "şey" göstermenizi isteyecek. Bu oyun hem yaratıcılığınızı geliştirecek hem de sizi düşünmeye itecek. SÜPERMARKETTE İNCELEME YAPIN
Mağazalar en gözde ürünler göz hizasında olacak şekilde tasarlanmıştır ve alışveriş yaptığınızda oradaki her şeyi göremezsiniz. Herhangi bir koridorda durun ve yukarıdan aşağıya raflara bakın. Daha önce hiç görmediğiniz bir şey varsa onu alın, malzemeleri okuyun ve düşünün. Yararlanmak için satın almak zorunda değilsiniz; rutini kırın ve yeni bir şey deneyin. BİR GRUPLA BİRLİKTE BİR SANAT PROJESİ YAPIN
Sanat, beynin sözsüz ve duygusal kısımlarını harekete geçirir. Sanat; formların, renklerin ve dokuların yanı sıra, gününüzün çoğunu kaplayan mantıksal, doğrusal düşünmeden çok farklı düşünce süreçleri ile beyni meşgul eder. Grubunuzda bulunan her kişiden mevsim, duygu veya güncel bir olay gibi belirli bir temayla ilişkili bir şey çizmesini isteyebilirsiniz. GÜN BOYUNCA DAHA FAZLA SOSYAL İLİŞKİ KURUN
Bilimsel araştırmalar, sosyal iletişim eksikliğinin bilişsel yetenekler üzerinde ciddi negatif etkileri olduğunu defalarca kanıtlamıştır. Susadınız mı? Bir satış makinesinden ziyade bir kişiden bir içecek alın ve ona teşekkür edin. FARKLI BİR ŞEKİLDE OKUYUN
Yüksek sesle okumak veya okunan bir şeyi dinlemek, kendimiz okuduğumuz zamanlardan çok farklı beyin bölgelerini kullanmamızı sağlar. Okuyucu ve dinleyicinin değişen rolleriyle, eşinizle veya bir arkadaşınızla birlikte yüksek sesle okuma yapın. Bir kitabı bu şekilde okuyarak bitirmek yavaş olabilir, ancak birlikte kaliteli zaman geçireceğinizi garanti edebiliriz. YEMEDİĞİNİZ GIDALARI TÜKETİN
Koku alma sisteminiz milyonlarca kokuyu ayırt edebilir. Kokunun beyninizin duygusal merkezine doğrudan bağlantısı vardır, bu yüzden yeni kokular beklenmedik duygular uyandırabilir. Size yabancı olan ve daha önce hiç denemediğiniz bir mutfak seçin ve yeni sebze, baharat ve paketlenmiş ürün çeşitlerine göz atın. Bu malzemelerle yeni yemekler yapmayı öğrenin. NE YALANLAR ATIYORSUN? Yahya Kemal kıvrak zekâsıyla müşkül görünen her durumdan kolayca çıkmasını becerirdi. Bir gün Mehmed Âkif’le oturmuş sohbet ederlerken patavatsızlığı ve yüzsüzlüğü ile tanınan biri yanlarına geldi. Yahya Kemal’in heyecanla bir şeyler anlattığını görünce; “–Üstad yine ne yalanlar atıyorsun bakalım!” diyerek hiç beklenmedik bir münasebetsizlik yaptı. Mehmed Âkif şaşırdı, kızardı ve üstadın yüzüne baktı. Üstad hiç bozulmamıştı. Âkif’i de kurtarmak ve de rahatlatmak istercesine bu densize hak ettiği cevabı verdi: “–Üstad, Âkif’e seni methediyordum!..” BU KİTABI TEMİN EDİN
Nörobiyolog Lawrence C. Katz ve Manning Rubin'in Beyninizi Canlı Tutun kitabı, zihinsel zindeliği arttırmak ve hafıza kaybını önlemek için 83 tane egzersiz bulunduruyor. Kendi tercihinize uygun olan birçok farklı beyin egzersizi kitabı alıp içindeki egzersizleri deneyebilir bu sayede konuşmalarınızda zekadan daha fazla istifade edebilirsiniz. ÜSLUBA DİKKAT
Yıllar önce bugün, 3 Mart 1993 tarihinde, Cumhurbaşkanı Özal ile Başbakan Demirel arasında tırmanan gerginliğin devleti yorduğuna dikkati çeken TBMM Başkanı Hüsamettin Cindoruk, "Sıfatı olanlar, devlet hayatında üsluplarına dikkat etmelidir " demişti.
Araştırmalar, beyindeki zıt tarafın kullanılmasıyla; beyin korteksinin eldeki bilgiyi kontrol eden ve işleyen kısımlarının hızlı ve önemli bir şekilde geliştiğini göstermiştir. Fırçayı ve diş macununu sıklıkla kullanmadığınız elinizle kullanıp, dişlerinizi yine o elinizle fırçalayın. GÖZLERİNİZİ KAPATARAK DUŞ ALIN
Elleriniz, görmediğiniz için, muhtemelen kendi vücudunuzun çeşitli dokularına dikkat edecek ve mesajlarınızı beyninize geri gönderecektir. Muslukları yalnızca hissederek bulun ve sıcaklığı ayarlayın. Ardından duşunuzu alın ve gözlerinizi açın. SABAH AKTİVİTELERİNİZİ DEĞİŞTİRİN
Beyin çalışmaları, yapılan yeni şeylerin beyin aktivitesini hızlandırdığını göstermiştir. Kahvaltının ardından giyinin, köpeğiniz varsa onunla yeni bir sokakta yürüyün veya televizyonda haberleri farklı bir kanaldan dinleyin. Beyninizi farklı şekillerde uyararak, onu keskinleştirebilirsiniz. NESNELERİ BAŞ AŞAĞI ÇEVİRİN
Birşeylerin sağ tarafına baktığınızda, sol "sözel" beyniniz hızlı bir şekilde dikkatinizi başka yerlere yönlendirir. Baş döndürücü olduklarında şaşkın bir resmin şekillerini, renklerini ve ilişkilerini yorumlamaya çalışırken, sağ beyin ağları aktifleşmeye başlar. Beyin egzersizi: Ailenizin resimlerini, masa saatinizi veya resimdeki bir takvimi baş aşağı çevirin. OTURULACAK YERLERİ DEĞİŞTİRİN
Çoğu ailede, herkes "kendi" koltuğuna sahiptir, ancak beyniniz yeni deneyimlerden yararlanmaktadır. Konumunuzu değiştirecek sandalyeleri tercih edin, kiminle ilgilendiğinizi, odanın görünümünü ve hatta tuz ve bibere nasıl ulaştığınıza da dikkat edin. BURNUNUZLA YENİ BİR BAĞLANTI KURUN
Yeni bir kokuya, örneğin vanilya, narenciye ya da naneye yeni bağlantılar bağlayarak beyninizde yeni sinir yolları oluşturabilirsiniz. En sevdiğiniz kokunun özünü bir hafta boyunca yatağınızın yanında tutun. İlk önce uyandığınızda soluk alıp verini sonra da yıkanmak ve giyinmek gibi rutin işlerinize devam edin. ARACINIZIN CAMLARINI AÇIN
Beynin anıları işleyen bir alanı olan hipokampus, özellikle zihinsel haritalar oluşturmak için kokuların, seslerin ve manzaraların ilişkilendirilmesiyle ilgilidir. Arabayla seyahat ederken yolunuzun üzerinde yeni kokular ve sesler bulmaya çalışın. Pencereleri açtığınızda beyniniz bunları daha kolay biriktirir. DEĞİŞTİRİP KEŞFETME OYNAYIN
Beyinlerimiz nesneleri birbirinden ayırmak için düzenli olarak görsel ipuçları kullandığından farklı şeyleri tanımlamak beyin bölgelerindeki aktivasyonu arttırır ve daha güçlü bağlantılar oluşturur. Cebinize farklı boyutlarda birkaç para atın ve ellerinizle hangi paranın ne kadar olduğunu anlamaya çalışın. "10 ŞEY" OYNAYIN
Beyninizi gündelik alternatifleri düşünmeye zorlamak, onu güçlü tutmaya yardımcı olacaktır. Oyun şöyle oynanıyor: Biri size sıradan bir nesne verecek ve nesnenin kullanılabileceği 10 farklı "şey" göstermenizi isteyecek. Bu oyun hem yaratıcılığınızı geliştirecek hem de sizi düşünmeye itecek. SÜPERMARKETTE İNCELEME YAPIN
Mağazalar en gözde ürünler göz hizasında olacak şekilde tasarlanmıştır ve alışveriş yaptığınızda oradaki her şeyi göremezsiniz. Herhangi bir koridorda durun ve yukarıdan aşağıya raflara bakın. Daha önce hiç görmediğiniz bir şey varsa onu alın, malzemeleri okuyun ve düşünün. Yararlanmak için satın almak zorunda değilsiniz; rutini kırın ve yeni bir şey deneyin. BİR GRUPLA BİRLİKTE BİR SANAT PROJESİ YAPIN
Sanat, beynin sözsüz ve duygusal kısımlarını harekete geçirir. Sanat; formların, renklerin ve dokuların yanı sıra, gününüzün çoğunu kaplayan mantıksal, doğrusal düşünmeden çok farklı düşünce süreçleri ile beyni meşgul eder. Grubunuzda bulunan her kişiden mevsim, duygu veya güncel bir olay gibi belirli bir temayla ilişkili bir şey çizmesini isteyebilirsiniz. GÜN BOYUNCA DAHA FAZLA SOSYAL İLİŞKİ KURUN
Bilimsel araştırmalar, sosyal iletişim eksikliğinin bilişsel yetenekler üzerinde ciddi negatif etkileri olduğunu defalarca kanıtlamıştır. Susadınız mı? Bir satış makinesinden ziyade bir kişiden bir içecek alın ve ona teşekkür edin. FARKLI BİR ŞEKİLDE OKUYUN
Yüksek sesle okumak veya okunan bir şeyi dinlemek, kendimiz okuduğumuz zamanlardan çok farklı beyin bölgelerini kullanmamızı sağlar. Okuyucu ve dinleyicinin değişen rolleriyle, eşinizle veya bir arkadaşınızla birlikte yüksek sesle okuma yapın. Bir kitabı bu şekilde okuyarak bitirmek yavaş olabilir, ancak birlikte kaliteli zaman geçireceğinizi garanti edebiliriz. YEMEDİĞİNİZ GIDALARI TÜKETİN
Koku alma sisteminiz milyonlarca kokuyu ayırt edebilir. Kokunun beyninizin duygusal merkezine doğrudan bağlantısı vardır, bu yüzden yeni kokular beklenmedik duygular uyandırabilir. Size yabancı olan ve daha önce hiç denemediğiniz bir mutfak seçin ve yeni sebze, baharat ve paketlenmiş ürün çeşitlerine göz atın. Bu malzemelerle yeni yemekler yapmayı öğrenin. NE YALANLAR ATIYORSUN? Yahya Kemal kıvrak zekâsıyla müşkül görünen her durumdan kolayca çıkmasını becerirdi. Bir gün Mehmed Âkif’le oturmuş sohbet ederlerken patavatsızlığı ve yüzsüzlüğü ile tanınan biri yanlarına geldi. Yahya Kemal’in heyecanla bir şeyler anlattığını görünce; “–Üstad yine ne yalanlar atıyorsun bakalım!” diyerek hiç beklenmedik bir münasebetsizlik yaptı. Mehmed Âkif şaşırdı, kızardı ve üstadın yüzüne baktı. Üstad hiç bozulmamıştı. Âkif’i de kurtarmak ve de rahatlatmak istercesine bu densize hak ettiği cevabı verdi: “–Üstad, Âkif’e seni methediyordum!..” BU KİTABI TEMİN EDİN
Nörobiyolog Lawrence C. Katz ve Manning Rubin'in Beyninizi Canlı Tutun kitabı, zihinsel zindeliği arttırmak ve hafıza kaybını önlemek için 83 tane egzersiz bulunduruyor. Kendi tercihinize uygun olan birçok farklı beyin egzersizi kitabı alıp içindeki egzersizleri deneyebilir bu sayede konuşmalarınızda zekadan daha fazla istifade edebilirsiniz. ÜSLUBA DİKKAT
Yıllar önce bugün, 3 Mart 1993 tarihinde, Cumhurbaşkanı Özal ile Başbakan Demirel arasında tırmanan gerginliğin devleti yorduğuna dikkati çeken TBMM Başkanı Hüsamettin Cindoruk, "Sıfatı olanlar, devlet hayatında üsluplarına dikkat etmelidir " demişti.
