Yas süreci

Yas, bireylerin değer verdiklerini, sevdiklerini kaybetmeleri sonrasında yaşanan doğal bir süreçtir. Yas sadece kişinin ölümü sonrası değil her türlü nesnenin kaybıyla da ilgili olabilir. Kişi kendisi için önem arz eden işini kaybettiğinde de aynı şekilde yas sürecine girebilir. Kabullenme ve adaptasyon süreci olan yas yaşanması gerekir dolayısıyla bu sürece müdahale edilmemelidir. Yas süreci kişisel bir deneyimdir. Kuralları ve doğru ya da yanlış bir yolu yoktur. Her bireyin yas sürecinde verdiği tepkiler ve bu tepkilerin şiddeti birbirinden farklıdır. Yas tepkileri depresyon belirtilerine benzer olsa da depresyon değildir. Kişi yas sürecini ne şekilde deneyimliyor olursa olsun bu süreci yaşamasına ve kendine karşı sabırlı olması önemlidir. Yas tutma sürecinde bir zaman sınırlaması yoktur, ne kadar süreceği kişiden kişiye değişmektedir. Bu süreç birkaç ay veya bir yıla kadar sürebilir. Fakat kişi bir yılın sonunda halen kaybı kabullenememiş, günlük yaşantısına geri dönememişse bir uzmandan destek almasında fayda vardır.
Yas sürecinde ortak görülen belirtiler vardır. Bu ortak belirtiler:
• Baş ağrısı, göğüste sıkışma hissi, nefes alamama, uyku düzensizliği, iştah değişikliği, yorgunluk gibi bedensel belirtiler
• Üzüntü, kaygı, özlem, aklını yitireceği korkusu, çaresizlik, şok, zevk alamama, yalnızlık gibi duygusal belirtiler
• İnanmama, kendini suçlama, ölüm anını hatırlama, rahatsız edici düşünce veya rüyalar gibi bilişsel belirtiler
• Uyku ve yeme sorunları, sosyal çevreden veya kaybedileni hatırlatıcı nesnelerden kaçma veya bu nesnelerden ayrılamama, mezara sık gitme veya gidememe, alkol kullanma gibi davranışsal belirtiler

Uzm. Klinik Psikolog Duygu Engin

www.psikologduyguengin.com