Sosyal medyada. çöpe atmaktansa, herkese, (kişi kendisi toplayınca) sebzelerini bedava vereceğini söyleyen bir üretici görünce aklıma eskiden İngilizcesinden okuduğum bir kitap geldi. Gazap üzümleri...kıtlık kuraklık be derebeylik yönetimi sonucu göçe zorlanan bir ailenin dramını anlatır. Her yerde nehre dökülen tonlarca meyve sebze varken halk ķıtlık ve yokluk çeker. İşsizlik, ötekileştirme vs. Günümüzde de zorluklara üzülüp direnirken işlerin daha da kötüye gidebileceği fikri hakim herkeste. Duayen köşe yazarı Çetin Altan olsaydı. “Enseyi karartmayalım” deyip üstüne bir de konuyla alakalı bir fıkra patlatırdı. Bazı bilginlerin ‘Homoekonomikus’ diye tabir ettiği günümüz, insanını parayla ve ekonomik parametrelerle kontrol almak mümkün. Oysa kişinin kendi kaynaklarını ve potansiyelini fark etmesi kendine karşı birincil görevi olmalı. Bu söylediklerimin muhatabı olanların (ne yapalım yani sokağa tezgah mı açalım, toplayıcı avcılığa geri mi dönelim) dediklerini duyar gibiyim. Cevabım: “gerekirse evet” olurdu. Belli standart ve koşullara alıştırılmış günümüz malum insan tipi kaynaklarını ve potansiyelini unutmuş ve bu yüzden de sıkışmış durumda. Sistemin ve “herkes”in kabul ettiği genel geçer istendik davranış kalıplarının dışına çıkamaz. Çıkan birini görünce de ilk kendisi yargılayıp ötekileştirmeye başlar. Bir nevi mutabakat gurubu oluşturur. Bence bu kesin bir zayıflık. Ergen yaşlardayken, gençlerin tek başına zavallı ve içe kapanık oldukları halde dayanışma gurupları oluşturunca gürültücü, pervasız, öz güvenli bir guruba dönüşmeleri gibi...
Bilimsel bir araştırmaya göre; iş yerlerinde en çok mobbing yapılanlar: kibar, zeki, yaratıcı ve çalışkan olanlarmış. Bu, toplum içinde de böyle. Birisi biraz özgün, özgür, zeki, farklı, atak ise çamur atılmaya başlanır ve ötekileştirilerek bir nevi mobbing yapılır. Oysa o kişiler güçlüdürler ve yalnızlığa katlanabilirler.
Yukarıda,p toplayıcı avcı deyince aklıma yıllar önce gördüğüm bir sanat eseri geldi. Anlatmak görmek kadar olmaz tabi ki. Market arabasını bir otlakta kıstırmış mızraklarıyla pusuya yatmış, bir gurup toplayıcı avcının resmiydi. Yanlış hatırlamıyorsam Banksy nin eseriydi. İnsanın yıllar içindeki ironik ve dramatik durumu daha iyi hicvedilemez sanırım. Yöremizin toplayıcıları olan, ot satan pzarcı teyzelerin bir resmini yapmıştım onu da paylaşmak istedim. Hoşça kalın.
