Yeni iş arama izni hangi hallerde kullandırılmaz

4857 sayılı İş Kanunu ihbar öneli tanınmak sureti ile gerçekleştirilen fesihlerde işverenin işçiye mesai saatleri içerisinde ve ücret kesintisi yapmadan iş arama izni vermesini zorunlu tutmaktadır. İş arama izni ile ilgili hususları düzenleyen İş Kanunu’nun 27’ inci maddesine göre: “Bildirim süreleri içinde işveren, işçiye yeni bir iş bulması için gerekli olan iş arama iznini iş saatleri içinde ve ücret kesintisi yapmadan vermeye mecburdur. İş arama izninin süresi günde iki saatten az olamaz ve işçi isterse iş arama izin saatlerini birleştirerek toplu kullanabilir. Ancak iş arama iznini toplu kullanmak isteyen işçi, bunu işten ayrılacağı günden evvelki günlere rastlatmak ve bu durumu işverene bildirmek zorundadır”.
Öte yandan işveren yeni iş arama iznini vermez veya eksik kullandırırsa o süreye ilişkin ücret işçiye ödemelidir. İş arama izni mühletinde işçisini çalıştırılan işçi, izin kullanarak bir çalışma karşılığı olmaksızın alacağı ücrete ilaveten, çalıştırdığı sürenin ücretini yüzde yüz zamlı olarak almaya hak kazanır.
İş sözleşmesinin tarafları olan işçi veya işveren iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilecekleri gibi süreli fesih yoluyla da sona erdirebilirler. Belirtmek gerekir ki iş arama izni ancak, bildirim süresi tanınarak yapılan fesihlerde söz konusudur. İş sözleşmesi İş Kanunu’nun 24 ve 25 inci maddelerinde belirtilen haklı bir nedene dayalı olarak feshedilmişse, fesih tebliğin yapılmasıyla derhal gerçekleşeceğinden iş arama izni söz konusu olmaz. Bir diğer ifadeyle işverenin 4857 sayılı İş Kanunu’nun 25. maddesine dayanarak yaptığı fesihlerde yahut ihbar tazminatı ödenmek suretiyle sona eren iş akitlerinde iş arama izni verilmesinin zorunluluğundan bahsedilemez.
İhbar öneli tanınması gerekmeyen hallerde iş arama izni de gündeme gelmez. İşverence bildirim sürelerine ait ücretin veya ihbar tazminatının peşin ödendiği hallerin yanı sıra; emeklilik, askerlik, kadın işçinin evlilik nedeni ile bir yıl içinde sözleşmeyi feshetmesi, Emeklilik için yaş dışında diğer şartların tamamlanması gibi ihbar süresi tanınması gerekmeyen hallerde yeni iş arama izni verilmesi gerekmez. Bunun dışında belirli süreli iş sözleşmesi ile çalışanların iş sözleşmesinin sona ermesinde de yine bildirim süresi uygulanmadığından, yeni iş arama izni söz konusu olmayacaktır.